Ali Ekber YILDIRIM

Çiftçinin dört gözle beklediği 2022 yılı tarım dayanakları açıklandı.

2022 Yılında Yapılacak Ziraî Desteklemelere Ait Karar” Resmi Gazete’nin bugünkü (20 Ekim 2022) sayısında yayınlanarak yürürlüğe girdi.

Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi ile açıklanan 2022 üretim yılına ilişkin tarım takviyelerinin çiftçilere ödemesi 2023 yılı bütçesinden yapılacak.

Kararnameye nazaran fark ödemesi yapılan 18 eserden yalnızca yaş çay destekleme primi kiloda 13 kuruştan 30 kuruşa yükseltildi. Başka eserler için rastgele bir artış yapılmadı.

Mazot ve gübre takviyesi arttı

Alan bazlı takviyeler kapsamında “2022 Yılında Yapılacak Ziraî Desteklemelere Ait Karar” a nazaran, 2022 eseri buğday, arpa, çavdar, yulaf, tritikale için dekar başına 75 lira mazot takviyesi, 46 lira gübre dayanağı ödenecek. Bu eserler için gübre ve mazot takviyesi toplamda dekar başına 121 lira olarak ödenecek.

En yüksek artış pamuk ve çeltikte

Pamuk ve çeltik üretenlere dekara 250 lira mazot ve 21 lira gübre takviyesi olmak üzere toplamda 271 lira, nohut, kuru fasulye ve mercimek üretiminde dekar başına 75 lira mazot ve 21 lira gübre takviyesi olmak üzere 96 lira, patates ve soya üreticilerine dekara 125 lira mazot ve 21 lira gübre olmak üzere 146 lira, yağlık ayçiçeğinde dekara 88 lira mazot ve 21 lira gübre dsteği olmak üzere toplam 109 lira dayanak ödemesi yapılacak.

Dane mısır ve fındık ve başka eserlerde mazot takviyesi dekara 62 lira, gübre takviyesi 21 lira olmak üzere 83 lira, kanolada dekara 88 lira mazot ve 21 lira gübre takviyesi olmak üzere toplam 109 lira, aspir için dekara 76 lira mazot ve 21 lira gübre olmak üzere 97 lira dayanak ödenecek.

Kuru soğan, yaş çay ve zeytinde dekara 63 lira mazot ve 21 lira gübre olmak üzere 84 lira, yem bitkilerinde dekara 94 lira mazot ve 21 liralık gübre dayanağı ile 115 lira dayanak ödemesi yapılacak. Nadasa bırakılan tarım toprakları için 38 lira mazot takviyesi verilecek.

Organik gübre dayanağı artmadı

İlk sefer 2019 yılında ödenmeye başlanan katı organik-organomineral gübre takviyesi kapsamında organik gübre kullanan çiftçilere 2022 üretim yılı için dekara 20 lira dayanak ödenecek.

Toprak tahlil desteği

Toprak Tahlil Dayanağı, minimum 50 dekar ve üzeri tarım yerlerinde, ek her 50 dekara kadar bir tahlil için Tarım ve Orman Bakanlığı (Bakanlık)’nca yetkilendirilmiş Toprak Tahlil Laboratuvarlarına tahlil başına geçen yıl 40 lira olan dayanak 50 liraya çıkarıldı.

Organik tarımda dayanak artışı yok

Organik tarım yapan çiftçilere desteklemeler eser sertifikasına nazaran ödeniyor. Üç kategoride ödenen organik tarım dayanağında rastgele bir artış yapılmadı. 1.kategoride ferdî eser sertifikası ile üretim yapanlara geçen yıl olduğu üzere dekara 100 lira,aynı kategoride üretici kümesi eser sertifikası ile üretim yapanlara 50 lira ödenecek. İkinci kategoride ferdî eser sertifikası ile üretim yapanlara 40, küme sertifikası ile üretim yapanlara 20 lira üçüncü kategoride ise dekara 10 lira dayanak ödenecek.

İyi tarım takviyesinde artış yapılmadı

İyi tarım takviyeleri ferdî yahut küme sertifıkasyonu seçeneğine nazaran düzenlenmiş uygun tarım uygulamaları sertifikasına sahip çiftçilere dayanak ödemesi yapılıyor. Dayanaklarda 2020 yılına nazaran rastgele bir artış yapılmadı. Geçen yıl olduğu üzere yeterli tarım uygulamalarında dekar başına 150 lira ile 10 lira ortasında değişen oranlarda dayanak ödemesi yapılacak.

Fark ödemesinde 18 eserden yalnızca yaş çay dayanağı arttı

2022 üretim yılında prim dayanağı olarak isimlendirilen fark ödemesinde 18 eserden yalnızca yaş çay takviyesi 17 kuruş artırılarak 13 kuruştan 30 kuruşa çıkarıldı. Başka eserlerin hiçbirinde takviye artışı yapılmadı. 2020 ve 2021 üretim yılında olduğu üzere 2022 yılında da , yağlık ayçiçeği, kuru fasulye, nohut, mercimekte kilo başına 50 kuruş takviye verilecek. Kütlü pamukta kilo başına 110 kuruş, soyada 60, kanolada 80, aspirde 55, dane mısırda 3, buğday, arpa, çavdar, tritikale ve çeltikte 10 kuruş, zeytinyağında 80 ve dane zeytinde 15 kuruş destekleme primi ödemesi yapılacak.

Fındıkta dekar başına 170 lira takviye devam ediyor

Fındık Alanlarının Tespitine Dair Karar ile belirlenen ve ruhsat verilen alanlarda, 2022 üretim yılında Çiftçi Kayıt Sistemi ve Fındık Kayıt Sistemine kayıtlı çiftçilere dekar başına 170 lira alan bazlı takviye ödemesi yapılacak.

Hayvancılık destekleri

Buzağı/malak/manda takviyesi kapsamında, programlı aşıları tamamlanmış, 4 ay ve üzeri yaşta, birincisine buzağılama yaşı en fazla 960 gün yahut iki buzağılama ortası en fazla 600 gün olan ineklerin doğan buzağılarına buzağı başına takviye 500 lira takviye ödenecek. Etçi yahut kombine ırk boğaların sperması ile yapay tohumlamasından yahut bu ırkların bakanlıkça müsaadeli boğaları ile doğal tohumlamasından doğan buzağılara buzağı başına 600 lira takviye verilecek.

– Ağrı, Ardahan, Artvin, Bayburt, Bingöl, Bitlis, Elazığ, Erzincan, Erzurum, Giresun, Gümüşhane, Hakkari, Iğdır, Kars, Muş, Ordu, Rize, Sivas, Şırnak, Trabzon, Tunceli, Van vilayetlerinde doğan buzağılara ek 200 TL/baş ödenecek.

– Soy kütüğüne kayıtlı buzağıların ek desteklemesi, Bakanlıkça belirlenecek ünite fiyat ve kaideler doğrultusunda yapılacak.

– Yapay tohumlamadan doğan buzağılara ek 200 TL/baş ödenecek.

– Döl Denetimi Protokolü kapsamındaki boğalardan, yapay tohumlama sonucu doğan buzağılara ek 100 TL/baş ödenecek.

– Buzağı desteklemesi koşullarını karşılayanlar için; buzağı başına ödeme ünite ölçülerinin 1-20 başa kadar tamamı, 21-100 başa kadar %75’i, 101-500 baş için %50’si ödenecek

Manda malak desteği

Dişi mandalara 500 TL/baş, soy kütüğüne kayıtlı dişi mandalara ek 300 TL/baş programlı aşıları tamamlanmak kaydıyla 4 ay ve üzeri malaklara 500 TL/baş, soy kütüğüne kayıtlı malaklara ek 300 TI/baş, yapay tohumlamadan doğan malaklara ayrıyeten ek 500 TL/baş dayanak ödenecek.

Islah amalı süt içerik tahlil desteği

Islah hedefli süt içerik tahlili yapılan ve Bakanlıkça belirlenen süt kalite kriterlerini sağlayan, yapay tohumlamadan doğan saf sütçü yahut kombine ırk her bir inek icin 100 TL/baş dayanak ödenecek.

Düve alım desteği

En az 1 baş, en fazla 50 baş düve (manda dahil) alımına,Bakanlıkça belirlenecek düve bedelinin %40’ı yurt icinde doğmuş ve düve merkezlerinden temin edilen düvelere ise %50′ si kadar dayanak ödemesi yapılacak.

Hastalıktan ari işletme desteği

Sağlık sertifikasına sahip olan işletmelerde bulunan, damizlik boğalar dışındaki altı ay yaşın üzerindeki erkek hayvanlar hariç, tüm sığırlar için yetiştiricilere hayvan başına 600 lira ödeme yapılacak.. Ari sığır başına ödeme ünite ölçüler 500 başa kadar tam, 501 baş ve üzeri icin % 50’sine karşılık gelen fiyat ödenecek. Ayrıyeten Onaylı Süt Çiftliği Sertifikasına sahip olan işletmelerdeki ari isletme takviyesi alan tüm sığırlar için, ek olarak hayvan başına 100 TL ödeme yapılacak.

Besilik erkek sığır takviyesi 500 lira

Bakanlık Hayvan Bilgi Sistemine kayılı, yurt içinde doğmuş ve besi mühletini tamamlamış erkek sığırların (manda dahil), mevzuatina uygun kesimhanelerde kestiren yetiştiricilere, Bakanlıkça irk ve tıp bazında belirlenecek karkas tartısı kriterini sağlayan 1-200 baş için (200 baş dahil), Bakanlıkça belirlenen periyotlarda hayvan başına 500 Lira ödeme yapılacak.

Yem bitkileri takviyelerinde artış yapılmadı

Yayınlanan kararnameye nazaran, yem bitkileri dayanağında 2020 ve 2021 yılına nazaran hiç bir artış yapılmadı. 2021’de olduğu üzere 2022’de de korunga(kuru/sulu) için dekara 90 lira, tek yıllık yem bitkilerinde(sulu/kuru) dekara 60, silajlık ekilişlerde(sulu) 100, yapay çayır mera için dekara 150, çok yıllık yem bitkilerinde(sulu) 90 lira ve uru ekilişlerde ise 40 lira takviye ödemesi yapılacak.

Çoban takviyesi 12 bin lira

Küçükbaş hayvancılık desteklemeleri kapsamında çoban istihdam takviyesi, 100 baş ve üzeri anaç koyun keçi varlığına sahip işletmelere yahut çobanlara yıllık 12 bin lira ödenecek.

Koyun ve keçi takviyesi 50 lira

Damızlık koyun keçi yetiştiricileri birliklerine üye yetiştiricilerin, bakanlık kayıt sistemine kayıtlı anaç koyunlarına ve keçilerine hayvan başına 50 lira, anaç keçi başına 50 lira takviye verilecek.