Basın Kanunu ile Birtakım Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun, Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girdi.
Kanuna nazaran, yasal tabana kavuşturulmaları için internet haber siteleri ile basın kartına ait bahisler, Basın Kanunu’nun kapsamına alınarak radyo, televizyon, kamu kurum ve kuruluşlarının yürüttükleri enformasyon hizmetlerinde çalışan kamu çalışanı, basın kartı düzenlenmesi bakımından vadeli yayın çalışanları üzere pahalandırılacak.
Basın Kanunu’nun maksatları ortasına basın kartına ait yol ve asılları belirlemek de eklenecek. Basın kartı talep eden medya mensupları ve enformasyon vazifelileri, kanun kapsamına dahil edilecek.
İnternet haber siteleri de periyodik yayın tarifi kapsamına alınacak. Düzenlemede “internet haber sitesi”, “İletişim Başkanı”, “İletişim Başkanlığı”, “Basın Kartı Komisyonu”, “medya mensubu”, “enformasyon görevlisi” de tanımlanıyor.
İnternet haber sitelerinde faaliyet gösterdiği iş yeri adresi, ticari unvanı, elektronik posta adresi, irtibat telefonu ve elektronik tebligat adresi ile yer sağlayıcısının ismi ve adresi kendilerine ilişkin internet ortamında kullanıcıların ana sayfadan direkt ulaşabileceği biçimde ve “iletişim” başlığı altında bulundurulacak.
İnternet haber sitelerinde bir içeriğin birinci defa sunulmaya başlandığı tarih ile sonraki güncelleme tarihleri, her erişildiğinde değişmeyecek formda içeriğin üzerinde belirtilecek.
Kayıt için verilen beyannamede elektronik tebligat adresi de gösterilecek.
Yayım durdurma müeyyidesi internet haber siteleri bakımından uygulanmayacak. İnternet haber sitesinin karara uymaması halinde Cumhuriyet Başsavcılığı 2 hafta içinde eksikliğin giderilmesini yahut gerçeğe alışılmamış bilgilerin düzeltilmesini internet haber sitesinden isteyecek. İstemin 2 hafta içinde yerine getirilmemesi durumunda Cumhuriyet Başsavcılığı internet haber sitesi vasfının kazanılmadığının tespiti gayesiyle asliye ceza mahkemesine başvuracak. Mahkeme en geç 2 hafta içinde kararını verecek.
Başvurunun kabul edilmesi halinde internet haber siteleri için sağlanabilecek resmi ilan ve reklam ile çalışanlarının basın kartına ait hakları ortadan kalkacak. İnternet haber sitesi için sağlanan hakların ortadan kaldırılması, bu kanun yahut ilgili mevzuat uyarınca öngörülen yaptırımların uygulanmasına pürüz olmayacak.
Teslim ve koruma yükümlülüğü
İnternet haber sitesinde yayımlanan içerikler, gerektiğinde talep eden Cumhuriyet Başsavcılığına teslim edilmek üzere doğruluğu ve bütünlüğü sağlanmış biçimde 2 yıl mühlet ile koruma edilecek.
Yargı mercileri tarafından yayının soruşturma ve kovuşturma konusu olduğunun internet haber sitesine yazılı olarak bildirilmesi halinde, bu süreçlerin sonuçlandığının bildirilmesine kadar soruşturma ve kovuşturma konusu yayın kaydının saklanması zarurî olacak.
İnternet haber sitelerinde ziyan gören kişinin düzeltme ve karşılık yazısını sorumlu müdür, hiçbir düzeltme ve ekleme yapmaksızın, yazıyı aldığı tarihten itibaren en geç bir gün içinde, ilgili yayının yer aldığı sayfa ve sütunlarda, URL irtibatı sağlanmak suretiyle tıpkı puntolarla ve birebir formda yayımlamak zorunda olacak. Yayın hakkında verilen erişimin engellenmesi ve/veya içeriğin çıkarılması kararının uygulanması ya da internet haber sitesi tarafından içeriğin resen çıkarılması durumunda, düzeltme ve yanıt metni ilgili yayının yapıldığı internet haber sitesinde birinci 24 saati ana sayfasında olmak üzere 1 hafta mühletle yayımlanacak.
Basılmış eserler yahut internet haber siteleri yoluyla işlenen yahut bu kanunda öngörülen öteki hatalarla ilgili ceza davalarının bir muhakeme kaidesi olarak, günlük müddetli yayınlar ve internet haber siteleri tarafından 4 ay, öbür basılmış eserler istikametinden 6 ay içinde açılması zarurî olacak. Bu mühletler basılmış yapıtların Cumhuriyet Başsavcılığına teslim edildiği tarihten, internet haber siteleri için ise habere ait kabahat ihbarının yapıldığı tarihten başlayacak.
Basın kartı başvurusu, niteliği ve tipleri belirlendi
Kanunla basın kartı başvurusu, niteliği ve cinsleri de belirlendi. Buna nazaran, basın kartı başvurusu İrtibat Başkanlığına yapılacak. Basın kartı, resmi nitelikte bir kimlik dokümanı olarak kabul edilecek.
Basın kartı cinsleri şöyle:
– Misyona bağlı basın kartı: Bir medya kuruluşuna bağlı olarak çalışan Türk vatandaşı medya mensuplarına ve enformasyon görevlilerine verilen basın kartını,
– Periyodik basın kartı: Misyon alanı Türkiye’yi kapsayan yabancı medya mensuplarına verilen basın kartını,
– Süreksiz basın kartı: Vazife alanı Türkiye’yi kapsamamakla birlikte süreksiz bir müddetle Türkiye’ye haber maksatlı gelen yabancı medya mensuplarına verilen basın kartını,
– Özgür basın kartı: Süreksiz bir mühletle çalışmayan yahut yurt dışında özgür gazetecilik yapan medya mensuplarına verilen basın kartını,
– Daima basın kartı: En az 18 yıl mesleksel hizmeti bulunan medya mensupları ve enformasyon görevlilerine ömür uzunluğu verilen basın kartını tabir edecek.
Basın kartı, Türkiye’de faaliyet gösteren medya kuruluşlarının Türk vatandaşı medya mensuplarına, vadeli yayınların sahiplerine yahut hukukî kişi temsilcileri ile radyo ve televizyonların idare konseyi liderlerine, medya kuruluşları ismine hareket eden ve misyon alanı Türkiye’yi kapsayan yabancı medya mensupları ile vazife alanı Türkiye’yi kapsamamakla birlikte süreksiz bir müddetle Türkiye’ye haber gayeli gelen yabancı medya mensuplarına, yurt dışında yayın yapan medya kuruluşlarının, Türk vatandaşı sahiplerine ve çalışanlarına, yurt dışında hür gazetecilik yapan Türk vatandaşı medya mensuplarına, medya alanında hizmet veren kamu kurum ve kuruluşlarında ve kamu kurum ve kuruluşlarının yürüttükleri enformasyon hizmetlerinde çalışan kamu işçisine, medya alanında faaliyet göstermeleri kuralıyla sendikalar ile kamu faydasına faaliyette bulunduğu tespit edilen dernek ve vakıfların yöneticilerine verilebilecek.
Basın kartı talep edenlerin müracaatta bulunabilmeleri için 18 yaşını bitirmiş olması, en az lise yahut dengi bir eğitim kurumundan mezun olması, kısıtlı yahut kamu hizmetlerinden yasaklı olmaması koşulu aranacak.
Ayrıca basın kartı talep edenlerin müracaatta bulunabilmesi için Türk Ceza Kanunu’nun 53’üncü hususunda belirtilen mühletler geçmiş olsa bile; taammüden işlenen bir kabahatten ötürü 5 yıl yahut daha fazla mühletle mahpus cezasına ya da şantaj, hırsızlık, sahtecilik, dolandırıcılık, itimadı berbata kullanma, palavra tanıklık, palavra yere yemin, iftira, hata uydurma, müstehcenlik, fuhuş, hileli iflas, zimmet, irtikap, rüşvet, kaçakçılık, ihaleye fesat karıştırma, edimin ifasına fesat karıştırma, hatadan kaynaklanan malvarlığı kıymetlerini aklama cürümleri ile cinsel dokunulmazlığa karşı hatalar, kamu barışına karşı hatalar, anayasal sisteme ve bu nizamın işleyişine karşı kabahatler, ulusal savunmaya karşı kabahatler, devlet sırlarına karşı hatalar, casusluk kabahatleri ve terör hatalarından karar giymemiş olması gerekiyor.
Kart talep edenlerde, Basın Mesleğinde Çalışanlarla Çalıştıranlar Ortasındaki Münasebetlerin Tanzimi Hakkında Kanun kararlarına uygun kontrat yapmış olması ve zorlayıcı sebepler dışında işten ayrıldığı tarihten itibaren 1 aydan fazla olmamak üzere orta vermeden çalışması, medya faaliyeti dışında ticari faaliyette bulunmaması kaidesi da aranacak.
Basın kartı talep eden müddetli yayın sahipleri yahut hukuksal kişi temsilcileri ile radyo ve televizyonların idare şurası liderlerinde, kamu kurum ve kuruluşlarında basın kartı alabilecek çalışanlarda ve yabancı basın-yayın kuruluşlarında çalışan Türk vatandaşı medya mensuplarından basın kartı talep edenlerde “Basın Mesleğinde Çalışanlarla Çalıştıranlar Ortasındaki Münasebetlerin Tanzimi Hakkında Kanun kararlarına uygun kontrat yapmış olması ve zorlayıcı sebepler dışında işten ayrıldığı tarihten itibaren 1 aydan fazla olmamak üzere orta vermeden çalışması, medya faaliyeti dışında ticari faaliyette bulunmaması” kaideleri aranmayacak.
Sürekli ve özgür basın kartı talep edenler ile Türkiye Radyo Televizyon Kurumu (TRT) aracılığıyla misyona bağlı basın kartı talep edenlerde ise “Basın Mesleğinde Çalışanlarla Çalıştıranlar Ortasındaki Münasebetlerin Tanzimi Hakkında Kanun kararlarına uygun kontrat yapmış olması ve zorlayan sebepler dışında işten ayrıldığı tarihten itibaren 1 aydan fazla olmamak üzere orta vermeden çalışması” kuralı aranmayacak.
Basın kartı talep eden yabancı medya mensuplarına, medya kuruluşu tarafından görevlendirildiklerini belgelendirmeleri, Memleketler arası İşgücü Kanunu uyarınca çalışma müsaadelerinin olması, bağlı bulundukları kuruluşun yönetim merkezinin bulunduğu ülkenin Türkiye’deki büyükelçilik, elçilik yahut konsolosluklarından aldıkları takdim mektubunu ibraz etmeleri halinde, karşılıklılık temeli da gözetilerek Başkanlıkça basın kartı verilebilecek.
Basın Kartı Kurulu 19 üyeden oluşacak. Kurulda, Başkanlığı temsilen 3 üyenin yanı sıra emekçi sendikası biçiminde faaliyet gösteren sendikalardan basın kartı sahibi üyesi en fazla olan sendika tarafından belirlenecek 2 üye ile bağlantı fakültesi dekanları yahut basın kartı sahibi gazeteciler ortasından Başkanlıkça belirlenecek 3 üye de yer alacak. Üyelerin vazife mühleti 2 yıl olacak. Mühleti dolan üyeler tekrar seçilebilecek.
Komisyon; müracaat sahibinin niteliklerini, mesleksel çalışmalarını, yapıtlarını, mükafatlarını kıymetlendirerek basın kartı taşıyıp taşımayacağına karar verecek.
Basın kartlarının iptal münasebetleri belirlendi
Kanun’a nazaran, basın kartı sahibinin, kanunda belirtilen niteliklere sahip olmadığının yahut bu nitelikleri sonradan kaybettiğinin anlaşılması halinde basın kartı, Bağlantı Başkanlığınca iptal edilecek.
Basın kartı sahibinin, basın ahlak temellerine alışılmamış davranışlarda bulunması halinde Basın Kartı Komitesi kararıyla basın kartı iptal edilecek.
Basın kartı sahibinin gereken niteliklere sahip olmadığının yahut bu nitelikleri sonradan kaybettiğinin anlaşılması nedeniyle Bağlantı Başkanlığınca basın kartının iptali halinde kartın iade edildiği tarihten itibaren 1 yıl geçmedikçe yine basın kartı verilmeyecek.
Belirtilen mühletler, iptal edilen basın kartının iade edildiği tarihten itibaren işlemeye başlayacak.
Adli sicil kaydında basın kartı verilmesine mani bir cürümden mahkumiyeti bulunan bireylere, bu mahkumiyetler isimli sicil kaydından silinmedikçe yahut yasaklanmış hakların geri verilmesine karar verilmedikçe basın kartı düzenlenmeyecek.
İletişim Başkanlığınca düzenlenecek basın kartlarının biçimi, medya kuruluşlarında aranacak kaideler, kontenjanlar, Basın Kartı Komitesinin belirlenmesi, çalışma ve karar alma adapları, müracaat çeşitleri ile müracaatta istenilecek evraklar İrtibat Başkanlığınca çıkarılacak yönetmelikle düzenlenecek.
Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten evvel faaliyet gösteren internet haber siteleri, kanunun yürürlüğe girdiği tarihten itibaren üç ay içinde yükümlülüklerini yerine getirmek zorunda olacak.
Düzenlemenin yürürlüğe girdiği tarihten evvel yolunca verilmiş olan basın kartları, gerekli kaideleri taşımaları kaydıyla geçerliliğini muhafazaya devam edecek.
Basın İlan Kurumu Genel Heyet üye sayısı 42’ye çıkacak
Yasayla 36 şahıstan oluşan Basın İlan Kurumu Genel Şurasına, resmi ilan yayımlayacak internet haber sitelerinden 2, Cumhurbaşkanı’nca belirlenecek 2, radyo, televizyon ve internet siteleriyle ilgili süreçler gerçekleştiren BTK ile RTÜK’ten 2 temsilci eklenecek. Genel Şura üye sayısı 42’ye çıkacak.
Kurumun ülke genelinde misyonlu olmasıyla tüm Anadolu gazetelerinin kayıtları Basın İlan Kurumunda tutulduğundan, Anadolu gazete sahipleri temsilcileri seçimi İrtibat Başkanlığı yerine Basın İlan Kurumu Genel Müdürlüğünce düzenlenecek.
Anadolu gazete sahiplerinin Genel Konseye katılacak temsilcileri, resmi ilan yayımlayan Anadolu gazete sahiplerinin ya da bu gazetelerin farklı ayrı gösterecekleri temsilcilerinin Genel Müdürlüğün daveti üzerine katılacakları toplantıda farklı coğrafik bölgelerden olmak üzere seçilecek. Yeni üyeler belirlenene kadar mevcut üyelerin misyonları devam edecek.
İnternet haber sitelerinde yayımlanacak resmi ilan ve reklamlar
Basın İlan Kurumu Genel Müdürlüğü, her ayın sonunda resmi ilan ve reklam verilebilecek olan mevkuteler ile internet haber sitelerinin isimlerini ve vasıflarını ihtiva eden birer listeyi, kurumun internet siteleri üzerinden duyuracak.
İnternet haber sitelerinde yayımlanacak resmi ilan ve reklamların kapsam ve temelleri da belirlenecek. Böylelikle internet haber sitelerinde resmi ilan ve reklamların Basın İlan Kurumu aracılığıyla yayımlanabilmesine imkan sağlanacak.
Basın İlan Kurumu aracılığıyla yayımlanan ilanların kopyalanması yahut ticari faaliyete bahis edilmesi durumlarına dair tarz ve temellerin tespit edilmesi için Genel Heyete yetki veriliyor, kamuya ilişkin ilanlara vatandaşların tek merkezden kolaylıkla ulaşabilmesi ve Basın İlan Kurumu İlan Portalı’na tüzel statü kazandırılıyor.
Buna nazaran, Resmi Gazete’de yayımlananlar hariç olmak üzere Kanun, Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi ve yönetmelikler uyarınca yayımlatılması mecburi olan resmi ilanlar ile daire ve teşekküller, kanun yahut Cumhurbaşkanlığı Kararnamesiyle kurulan sair kurumlar yahut bunların iştiraklerinin internet haber sitelerinde yayımlatacakları ilan ve reklamlar lakin Basın İlan Kurumu aracılığı ile yayımlanacak.
Kurum aracılığıyla yayımlanan ilan ve reklamların, kopyalanması, yayımlanması, yayımlattırılması ve ticari faaliyete bahis edilmesi Kurumun vereceği müsaadeye bağlı olacak.
Cumhurbaşkanlığına bağlı kurum ve kuruluşlar ile Bakanlıklar, bağlı, ilgili yahut bağlı kurum ve kuruluşlar, öteki kurum ve kuruluşların kendi internet sitesinde yayını mecburî olan ilanlarının ayrıyeten Basın İlan Kurumu İlan Portalı’nda yayımlatılması zarurî olacak. Bu ilanların Basın İlan Kurumu İlan Portalı’ndaki yayınından fiyat alınmayacak.
İnternet haber sitelerinde resmi ilan ve reklam yayımlatılması misyonu Basın İlan Kurumuna verildiğinden, gazete ve mecmualar için uygulanan müeyyideler internet haber sitelerine de uygulanacak.
Müeyyide uygulanan gazete, mecmua ve internet haber sitelerinin başvuracağı yargı mercisi konusunda tereddütlerin giderilmesi maksadıyla başvurulacak mahkeme yeri, Basın İlan Kurumu Genel Müdürlüğünün bulunduğu yerdeki asliye hukuk hakimliği olarak değiştirilecek, 15 gün olan mahkemenin karar verme mühleti kaldırılarak bahse ait kolay yargılama yolu getirilecek.
Yönetim Şurası kararına karşı, kararın bildiriminden itibaren 10 gün içinde Basın İlan Kurumu Genel Müdürlüğünün bulunduğu yerdeki asliye hukuk hakimliğine itiraz edilebilecek.
İnternet haber sitelerinde resmi ilan ve reklam yayımlayacakların sorumlulukları
İnternet haber sitelerinde resmi ilan ve reklam yayımlayacakların sorumluluklarına da kanunda yer veriliyor.
İnternet haber sitelerinde resmi ilan ve reklam yayımlayacakların taşıması gereken vasıflar ve yerine getirmesi gereken sorumluluklar ile yayına ait adap ve temeller kanunun yürürlüğe girdiği tarihten itibaren Basın İlan Kurumu Genel Kurulunca 6 ay içinde çıkarılacak yönetmelikle belirlenecek.
İcra ve İflas Kanunu kapsamındaki taşınır, taşınmaz satışlarının gazete yoluyla ilan edilip edilemeyeceğinin takdir yetkisi icra memurluklarının tasarrufuna bırakılacak. İcra memurlarınca ifa edilen bu yetkiden kaynaklanan uygulamalardaki farklılıkların giderilmesi, bu ilanların internet haber sitelerinde de yayımlatılması amaçlanıyor.
Elektronik satış portalı ve Basın İlan Kurumu İlan Portalı’nda yapılacak ilan, artırmanın bitimine kadar erişime açık tutulacak.
Toplam muhammen bedeli 500 bin liraya kadar olan satışlar için gazete yahut internet haber sitesi ile ilan yapılıp yapılmayacağına, icra dairesince alakadarların menfaatleri dikkate alınarak karar verilecek fakat toplam muhammen bedeli 500 bin liranın üzerinde ve 2 milyon liranın altında olanlar, satışın yapılacağı yerde yayımlanan resmi ilan yayımlama hakkını haiz bir mahallî gazete yahut bir internet haber sitesinde ilan edilecek.
Satışın yapılacağı yerde resmi ilan yayımlama hakkını haiz lokal gazete yahut internet haber sitesi idaresi bulunmaması halinde ilan, icra dairesinin belirleyeceği tıpkı vilayet mülki hudutları içerisinde bulunan öteki bir yayın yerinde resmi ilan yayımlama hakkını haiz bir mahallî gazete yahut bir internet haber sitesi aracılığıyla duyurulacak.
Toplam muhammen bedeli 2 milyon lira ve üzerinde olanlar ise bir internet haber sitesinde yahut yurt genelinde dağıtılıp satışa sunulan ve ilan talebi tarihinde günlük fiili satışı 50 bin adedin üzerinde olan resmi ilan yayımlama hakkını haiz bir gazetede yayımlatılacak.
Gazete yahut internet haber sitesinde yayımlanacak ilanlar eş vakitli olarak Basın İlan Kurumu İlan Portalı’nda da duyurulacak.
Basın İlan Kurumu İlan Portalı’nda yayımlanacak ilanlardan fiyat alınmayacak.
Parasal limitler bir evvelki yılın aralık ayındaki yıllık üretici fiyat endeksi temel alınarak Adalet Bakanlığı tarafından güncellenecek ve her yıl 1 Şubat’tan geçerli olmak üzere tıpkı tarihe kadar Resmi Gazete’de ilan edilecek. Kelamı edilen mali limitler harika hallerde yeniden Adalet Bakanlığının teklifi üzerine Cumhurbaşkanı kararı ile güncellenebilecek.
Gazetede, internet haber sitesinde, elektronik satış portalında yahut Basın İlan Kurumu İlan Portalı’nda ilanı yapılan metindeki yanlışlar, ihale tarihi değiştirilmeksizin yalnızca elektronik satış portalında ilanen düzeltilecek.
Gerçeğe muhalif bir bilgiyi kamu barışını bozmaya elverişli formda alenen yayanlara mahpus cezası
Kanun’a nazaran, resmi ilanlar, kaideleri Basın İlan Kurumu Genel Kurulunca belirlenecek internet haber sitelerinde de yayınlanacak.
İhaleler, işin yapılacağı yerde çıkan bir gazetenin yanı sıra bir internet haber sitesinde de duyurulabilecek. İhalenin yapılacağı yerde gazete çıkmaması yahut internet haber sitesi idaresi bulunmaması halinde ise ilan, birebir mühletler içinde Basın İlan Kurumu İlan Portalı’nda yer alacak.
Basın Kanunu’nun “Cezai ve Hukuksal Sorumluluklar” ile ilgili düzenlemeleri içeren kısımlarına internet haber siteleri de eklenecek.
Halk ortasında tasa, kaygı yahut panik yaratmak saikiyle ülkenin iç ve dış güvenliği, kamu nizamı ve genel sıhhati ile ilgili gerçeğe alışılmamış bir bilgiyi, kamu barışını bozmaya elverişli biçimde alenen yayan kimse 1 yıldan 3 yıla kadar mahpusla cezalandırılacak. Failin, hatası gerçek kimliğini gizleyerek yahut bir örgütün faaliyeti çerçevesinde işlemesi halinde kelam konusu ceza yarı oranında artırılacak.
“Halkı aldatıcı bilgiyi alenen yayma” kabahati nedeniyle verilen bölge adliye mahkemesi ceza dairelerinin kararları temyiz edilebilecek.
Erişim Sağlayıcıları Birliğinin vazife alanı, erişimin engellenmesi kararları ile birlikte içeriğin çıkarılması kararlarının uygulanmasına yönelik öteki kanunlarda yer alan düzenlemeleri de kapsayacak formda yine belirleniyor.
Birlik ile erişim sağlayıcılar ortasında kararların bildirimi noktasında yanlışsız ve süratli bir biçimde data akışının sağlanmasını teminen gerekli yazılım ve donanımın, erişim sağlayıcılar tarafından kurulması yükümlülüğü getiriliyor.
Erişim Sağlayıcıları Birliğine, kendisine gelen içeriğin çıkarılması ve/veya erişimin engellenmesine yönelik mahkeme kararlarını, elektronik posta yoluyla ilgili içerik yahut yer sağlayıcılarına bildirme imkanı veriliyor.
İnternetin dağınık ve dinamik yapısı nedeniyle içerik yahut yer sağlayıcının nerede bulunduğunun tespitinde yaşanan problemlerin ve buna bağlı olarak ortaya çıkan yetki tartışmasının giderilmesi ve katalog hatalarla daha faal uğraş edilebilmesi hedefiyle yurt içi-yurt dışı ayrımı kaldırılıyor, Liderin engelleme yetkisinde yeknesaklık sağlanıyor.
Milli İstihbarat Teşkilatının faaliyetleri ve çalışanına yönelik hata teşkil eden içerikler katalog cürümler kapsamına alınacak.
Hakim tarafından verilen içeriğin çıkarılması yahut erişimin engellenmesi kararına bahis kişilik hakkının ihlaline ait yayının öteki internet adreslerinde de yayınlanması durumunda, ilgili kişi tarafından Birliğe müracaat edilmesi halinde mevcut karar bu adresler için de uygulanacak. Müracaatın, Birlik tarafından kabulüne karşı itiraz, kararı veren hakimliğe yapılacak. İnternet sitesindeki yayının tümüne yönelik erişimin engellenmesi kararlarında bu fıkra kararı uygulanmayacak.
Sosyal ağ sağlayıcılarının yükümlülükleri
Kanun ile Türkiye’den günlük erişimi 1 milyondan fazla olan yurt dışı kaynaklı toplumsal ağ sağlayıcının bulunduracağı temsilcinin gerçek kişi olması halinde bu kişi Türkiye’de ikamet eden Türk vatandaşı olacak.
Türkiye’den günlük erişimin 10 milyondan fazla olması halinde yurt dışı kaynaklı toplumsal ağ sağlayıcı tarafından belirlenen gerçek yahut hukuksal kişi temsilci, toplumsal ağ sağlayıcının sorumlulukları gizli kalmak kaydıyla teknik, idari, hukuksal ve mali istikametten tam yetkili ve sorumlu olup bu temsilcinin hukuksal kişi olması halinde direkt toplumsal ağ sağlayıcı tarafından sermaye şirketi halinde kurulan bir şube olması mecburî olacak.
Sosyal ağ sağlayıcıların BTK’ye sundukları raporlar; başlık etiketleri, öne çıkarılan yahut erişimi azaltılan içeriklere ait algoritmalarına, reklam siyasetlerine ve şeffaflık siyasetlerine ait bilgileri de içerecek. Toplumsal ağ sağlayıcıları, kurum tarafından istenen bilgileri kuruma vermekle yükümlü tutulacak.
Reklam kütüphanesi oluşturarak internet sitesi üzerinden yayınlayacaklar
Sosyal ağ sağlayıcı, kullanıcılarına eşit ve tarafsız davranmakla yükümlü olup BTK’ye sunulacak raporda, bu konuya ait alınan önlemlere de yer verilecek. Toplumsal ağ sağlayıcı, bu kanun kapsamındaki cürümlere ait içerikler ile başlık etiketlerinin yayınlanmamasına ait kendi sistem, düzenek ve algoritmasında BTK ile iş birliği halinde gerekli önlemleri alacak, bu önlemler, raporunda bulunacak.
Sosyal ağ sağlayıcı, kullanıcılara teklifler sunarken hangi parametreleri kullandığına internet sitesinde açık, anlaşılır ve çarçabuk ulaşılabilir halde yer verecek.
Sosyal ağ sağlayıcı, kullanıcılara önerdiği içeriklere ait tercihleri güncelleme ve ferdî bilgilerinin kullanılmasını sonlandırma seçeneği sunma konusunda aldığı gerekli önlemleri, raporunda sıralayacak. Toplumsal ağ sağlayıcı, reklamlara ait içerik, reklam veren, reklam mühleti, amaç kitlesi, ulaşılan kişi yahut küme sayısı üzere bilgilerin bulunduğu reklam kütüphanesi oluşturarak bunu internet sitesi üzerinden yayınlayacak.
TCK’de yer alan kabahatlere ait içerikler isimli mercilere verilecek
Türk Ceza Kanunu’nda (TCK) yer alan, çocukların cinsel istismarı, halkı aldatıcı bilgiyi alenen yayma, devletin birliğini ve ülke bütünlüğünü bozma, anayasal tertibe ve bu tertibin işleyişine karşı kabahatler, devlet sırlarına karşı cürümler ve casusluk kabahatlerine bahis internet içeriklerini oluşturan yahut yayan faillere ulaşmak için gerekli olan bilgileri, soruşturma evresinde cumhuriyet savcısı, kovuşturma evresinde yargılamanın yürütüldüğü mahkemece talep edilmesi üzerine, ilgili toplumsal ağ sağlayıcının Türkiye’deki temsilcisi, isimli mercilere verecek.
Bu bilgiler, talep eden cumhuriyet başsavcılığı yahut mahkemeye verilmezse ilgili cumhuriyet savcısınca, yurt dışı kaynaklı toplumsal ağ sağlayıcının internet trafiği bant genişliğinin yüzde 90 oranında daraltılması talebiyle Ankara Sulh Ceza Hakimliğine başvurulabilecek.
İnternet trafiği bant genişliğinin daraltılması kararı verilmesi halinde, bu karar erişim sağlayıcılara bildirilmek üzere BTK’ye gönderilecek. Kararın gereği, bildirimden itibaren derhal ve en geç 4 saat içinde erişim sağlayıcıları tarafından yerine getirilecek. Toplumsal ağ sağlayıcının, yükümlülüklerini yerine getirmesi halinde yaptırımlar kaldırılacak ve BTK’ye bildirilecek.
Sosyal ağ sağlayıcı, çocuklara has ayrıştırılmış hizmet sunma konusunda gerekli önlemleri alacak.
Reklam ve bant daraltılması yasağı
İdari önlemler gizli kalmak kaydıyla, BTK Lideri tarafından verilen içeriğin çıkarılması ve/veya erişimin engellenmesi kararının gereğinin yerine getirilmemesi halinde, Türkiye’de ikamet eden vergi mükellefi gerçek ve hukukî şahısların, ilgili yurt dışı kaynaklı toplumsal ağ sağlayıcıya 6 aya kadar reklam vermesinin yasaklanmasına BTK Lideri tarafından karar verilebilecek. Bu kapsamda yeni mukavele kurulamayacak ve buna ait para transferi yapılamayacak. Reklam yasağı kararı Resmi Gazete’de yayımlanacak.
BTK Lideri, reklam yasağı kararının yanı sıra içeriğin çıkarılması ve/veya erişimin engellenmesi kararının yerine getirilmesine kadar toplumsal ağ sağlayıcının internet trafiği bant genişliğinin yüzde 50 oranında daraltılması için sulh ceza hakimliğine başvurabilecek. Hakim tarafından bu tarafta verilen kararın ilgili toplumsal ağ sağlayıcıya bildirilmesinden itibaren 30 gün içinde içeriğin çıkarılması ve/veya erişimin engellenmesi kararının toplumsal ağ sağlayıcı tarafından yerine getirilmemesi halinde, toplumsal ağ sağlayıcının internet trafiği bant genişliğinin yüzde 90 oranına kadar daraltılması için BTK Lideri tarafından sulh ceza hakimliğine başvurulabilecek.
Hakim tarafından verilen kararlar, erişim sağlayıcılara bildirilmek üzere BTK’ye gönderilecek. Kararların gereği, bildirimden itibaren derhal ve en geç 4 saat içinde erişim sağlayıcıları tarafından yerine getirilecek. Toplumsal ağ sağlayıcının, içeriğin çıkarılması ve/veya erişimin engellenmesi kararının gereğini yerine getirmesi ve BTK’ye bildirmesi halinde sadece internet trafiği bant genişliğinin daraltılması önlemi kaldırılacak.
Reklam yasağına ters davrananlara 100 bin liraya kadar ceza
BTK Liderince verilen idari para cezaları, yasal müddetinde 1 yıl içinde birden fazla ödenmezse, Lider tarafından yurt dışı kaynaklı toplumsal ağ sağlayıcıya Türkiye’de ikamet eden vergi mükellefi gerçek ve hükmî şahısların ilgili toplumsal ağ sağlayıcısına 6 aya kadar yeni reklam vermesinin yasaklanmasına karar verilebilecek. Bu kapsamda verilen reklam yasağına muhalif davranan Türkiye’de ikamet eden vergi mükellefi gerçek ve hukukî bireylere 10 bin liradan 100 bin liraya kadar idari para cezası uygulanmasına BTK Lideri karar verebilecek.
Sosyal ağ sağlayıcı, BTK tarafından yapılacak kullanıcı haklarına ait düzenlemelere uyacak.
Sosyal ağ sağlayıcı, hesap verebilirlik prensibine uygun formda hareket etmek, kanunun uygulanmasında şeffaflığı sağlamak, kanunun uygulanmasına ait gerekli tüm bilgi ve evrakları BTK tarafından istenildiği vakit BTK’ye vermekle yükümlü olacak.
Sosyal ağ sağlayıcı, başlık etiketleri ve öne çıkarılan içeriklerin ihtar sistemiyle kaldırılması için BTK ile iş birliği içinde aktif bir müracaat düzeneği kuracak. Toplumsal ağ sağlayıcı, başlık etiketleri yahut öne çıkarılan içerikler aracılığıyla ortam sağladığı diğerine ilişkin yayın yoluyla işlenen hatadan, kendisine hukuka alışılmamış içeriğin bildirilmiş ve buna karşın içeriğin bildiriminden itibaren derhal ve en geç 4 saat içinde kaldırılmamış olması durumunda kelam konusu içerikten direkt sorumlu olacak.
Sosyal ağ sağlayıcının kanuna uyumu
Sosyal ağ sağlayıcı, bireylerin can ve mal güvenliğini tehlikeye sokan içerikleri öğrenmesi ve gecikmesinde sakınca bulunması halinde, bu içeriği ve içeriği oluşturana ait bilgileri yetkili kolluk üniteleriyle paylaşacak.
BTK, toplumsal ağ sağlayıcının bu kanuna ahengine ait olarak toplumsal ağ sağlayıcıdan kurumsal yapı, bilişim sistemleri, algoritmalar, data sürece sistemleri ve ticari tavırlar dahil her türlü açıklamayı talep edebilecek. Toplumsal ağ sağlayıcı, BTK tarafından talep edilen bilgi ve evrakları en geç 3 ay içinde verecek. BTK, toplumsal ağ sağlayıcının kanuna ahengini, toplumsal ağ sağlayıcının bütün tesislerinde yerinde inceleyebilecek.
Sosyal ağ sağlayıcı, kamu güvenliğini ve kamu sıhhatini etkileyen fevkalâde durumlara ait kriz planı oluşturmakla ve kuruma bildirmekle yükümlü olacak.
BTK Lideri, kanunda belirtilen yükümlülüklerini yerini getirmeyen toplumsal ağ sağlayıcıya bir evvelki takvim yılındaki global cirosunun yüzde 3’üne kadar idari para cezası verebilecek.
Şebekeler üstü hizmete ait düzenleme
Elektronik Haberleşme Kanunu’na, “şebekeler üstü hizmet” ve “şebekeler üstü hizmet sağlayıcı” kavramları ekleniyor.
“Şebekeler üstü hizmet”, internet erişimine sahip abone ve kullanıcılara, işletmecilerden yahut sağlanan internet hizmetinden bağımsız olarak kamuya açık bir yazılım vasıtası ile sunulan, sesli, yazılı, görsel irtibat kapsamındaki şahıslar ortası elektronik haberleşme hizmetlerini; “şebekeler üstü hizmet sağlayıcı” ise şebekeler üstü hizmet tarifi kapsamına giren hizmetleri sunan gerçek yahut hukuksal kişiyi tabir edecek.
BTK’ye, şebekeler üstü hizmetlere ait gerekli düzenlemeleri yapma ve ilgili önlemleri alma konusunda yetki veriliyor.
Şebekeler üstü hizmet sağlayıcılar, faaliyetlerini Türkiye’de kurdukları anonim şirket ya da limitet şirket statüsündeki tam yetkili temsilcileri vasıtası ile BTK tarafından yapılacak yetkilendirme çerçevesinde yürütecek.
Kanunda öngörülen yükümlülükleri yerine getirmeyen yahut yetkilendirilmeksizin hizmet sunan şebekeler üstü hizmet sağlayıcılara 1 milyon liradan 30 milyon liraya kadar idari para cezası verilebilecek.
İdari para cezasını müddetinde ödemeyen ve Kurumca yapılacak bildirimden itibaren 6 ay içinde Kurum düzenlemelerinde öngörülen yükümlülükleri yerine getirmeyen yahut yetkilendirilmeksizin hizmet sunan şebekeler üstü hizmet sağlayıcısının internet trafiği, bant genişliğinin yüzde 95’ine kadar daraltılmasına yahut ilgili uygulama yahut internet sitesine erişimin engellenmesine Kurum tarafından karar verilebilecek.
Düzenlemenin resmi ilan ve reklam verilebilecek internet haber sitelerinin de Basın İlan Kurumunun internet siteleri üzerinden kamuoyuna duyurulmasını düzenleyen hususu, internet haber sitelerinde yayınlanacak resmi ilan ve reklamların kapsam ve asıllarını düzenleyen hususu, gazete ve mecmualar için uygulanan müeyyidelerin internet haber sitelerine de uygulanmasını düzenleyen unsuru, vatandaşların icra, ihale, tebligat ve işçi alanlarına ait ilanlara tek merkezden kolay kolay ulaşabildiği Basın İlan Kurumu İlan Portalı’nda da fiyatsız yayın yapılmasını düzenleyen hususu, ihalelerin internet haber sitesinde duyurulmasını düzenleyen hususu, internet haber sitelerinin cezai ve türel sorumluluklarıyla ilgili düzenleme ve internet haber siteleri çalışanlarının Basın Mesleğinde Çalışanlarla Çalıştıranlar Ortasındaki Münasebetlerin Tanzimi Hakkında Kanun kapsamına alınmasını öngören unsuru 1 Nisan 2023’te, öbür kararları ise yayımı tarihinde yürürlüğe girecek.
