Aysel YÜCEL / İSTANBUL
Son bir yılda en az ikiye katlanan fiyatlarıyla birçok kesim için ulaşılabilir olmaktan çıkan arabada, mecburî talep kayması yaşanıyor. Art geriye gelen artırımlarla, çabucak hemen tamamı yüzde 80’lik ÖTV dilimine giren binek araca erişmekte zorlanan tüketiciler, yüzde 15’lik düşük ÖTV hasebiyle daha ucuza satılan hafif ticari araçlara yöneldi. Araba fiyatlarına üst üste gelen artırımlar, tüketiciyi vergi yükü daha az olan ticari araçlara yöneltti. Son aylardaki daralmanın akabinde pazarın hareketlendiği eylülde, araba satışları yıllık bazda yüzde 2,9 artarken, hafif ticari araç satışları yüzde 26 arttı.
Otomotiv Distribütörleri Derneği (ODD), eylül ayı araba ve hafif ticari araç satış sayılarını açıkladı. Araba ve hafif ticari araç satışları, eylül ayında geçen yılın birebir devrine nazaran yüzde 8,7 artarak 62 bin 84 adet oldu. Araba satışları bir evvelki yılın tıpkı ayına nazaran yüzde 2,9 artarak 44 bin 681 adet, hafif ticari araç satışları yüzde 26,7 artarak 17 bin 403 adet oldu.
9 ayda satışlar yüzde 7 daraldı
2022 Ocak-Eylül devrinde araba ve hafif ticari araç satışları bir evvelki yılın tıpkı devrine nazaran yüzde 6,7 azaldı. Bu devirde, toplam satışlar 520 bin 530 adet olarak gerçekleşti. Araba satışları yüzde 8,2 azalarak 399 bin 224, hafif ticari araç satışları yüzde 1,7 azalarak 121 bin 306 olarak gerçekleşti. Segmentlere nazaran satışlara bakıldığında ise Ocak-Eylül 2022’de pazarın yüzde 88,1’ini vergi oranları daha düşük olan A, B ve C segmentindeki araçlar oluşturdu. C segmenti (orta sınıf ) arabalar 201 bin 311 adet satışla pazardan yüzde 50,4 hisse alırken, B segmenti (küçük sınıf ) arabalar 148 bin 550 adetle pazardan yüzde 37,2 hisse aldı.
Enflasyonist baskı ve kurdaki yükseliş paralelinde araba fiyatlarındaki artışın hızlanması nedeniyle, birkaç istisna dışında piyasadaki modellerin neredeyse tamamı yüzde 80 ÖTV dilimine girdi. Hafif ticari araçlarda ise ÖTV oranı yüzde 15. Ortadaki makasın açılması, ticari araçlara olan ilgiyi artırdı.
Gülan Otomotiv İdare Konseyi Lideri Alp Gülan, eylül ayı satışlarının beklentilerinin üzerinde olduğunu söz ederek, ticarideki atışı ise “Sıfır binek araç fiyatlarındaki süratli yükseliş, kimi tüketicileri vergi oranı daha düşük olan ticari araçlara yöneltti. Bilhassa Ford ve Fiat üzere yerli markaların hafif ticari araç satışlarında eylül ayında sıçrama olduğu görülüyor” kelamlarıyla yorumladı.
Ticarinin önderi Ford oldu
ODD raporuna nazaran, Ford 6 bin 569 adetle eylül ayı hafif ticari araç satışlarında başkan olurken, Fiat 4 bin 631 adetle ikinci, Renault ise bin 46 adetle üçüncü sırada yer aldı. Eylül ayında araba ve hafif ticari araç toplam satışlarının başkanı ise 8 bin 138 adetle Fiat oldu. Bu markayı 4 bin 393 adetle Volkswagen takip ederken, Renault 4 bin 202 adetle üçüncü sırada yer aldı.
Ali Haydar Bozkurt: Ticaride araç bulunurluğu arttı
ODD Lideri Ali Haydar Bozkurt, eylül ayında hafif ticari satışlarındaki artışta baz tesirinin ve tedarik problemlerinin azalmasının da tesirli olduğunu söyledi. Bozkurt, “Hafif ticari araçlarda eylül ayı bakımından yüzde 26,7’lik artış öncelikle bir evvelki yılın baz tesirinden kaynaklanıyor. Hafif ticari araçlar bakımından araç bulunurluğundaki artışın da olumlu tesiri kelam konusu oldu. Eylül 2021’de, 13 bin 733 adet hafif ticari araç satılırken, bu satış ölçüsü on yıllık ortalamaların da yüzde 12 altında kaldı. Bu yıl Eylül ayında gerçekleştirilen 17 bin 403 adetlik hafif ticari araç satış adetindeki yüzde 26,7’lik artışta baz tesiri de görülüyor” diye konuştu.
