Erdoğan: Doğalgaz merkezi Trakya’da olur

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Kazakistan’ın başşehri Astana’da düzenlenen Asya’da İşbirliği ve İtimat Artırıcı Tedbirler Konferansı’nın (CICA) 6. Doruğu’ndan dönüşünde, uçakta açıklamalarda bulunduğu gazetecilerin sorularını yanıtladı.

Kazakistan’a yaptıkları iki günlük ziyareti muvaffakiyetle tamamladıklarını belirten Cumhurbaşkanı Erdoğan, ziyaretinin birinci gününde Kazakistan Cumhurbaşkanı Kasım Cömert Tokayev ile Yüksek Seviyeli Stratejik İşbirliği Kurulunun dördüncü toplantısına başkanlık ettiklerini hatırlattı.

Heyetinde yer alan bakanların da mevkidaşlarıyla iş birliği hususlarını ele aldıklarını belirten Erdoğan, “Kazak kardeşlerimizle yaptığımız ikili ve heyetlerarası görüşmelerde münasebetlerimizi ve bölgesel gelişmeleri kıymetlendirme imkanı bulduk. İş birliğimizi her alanda derinleştirme kararlılığımızı bir sefer daha teyit ettik. Önümüzdeki devrin yol haritasını belirledik.” tabirini kullandı.

Muhtelif alanlarda imzalanan 6 yeni mutabakatla iki ülke iş birliğini daha da güçlendirdiklerini vurgulayan Cumhurbaşkanı Erdoğan, şöyle devam etti:

“Daha evvel mayısta Sayın Tokayev’in yaptığı ziyarette 14 muahede imzalamıştık. Bununla bir arada 20 muahedeyi ortamızda gerçekleştirmiş olduk. Cumhurbaşkanı Sayın Tokayev’in şahsıma takdim ettiği Birinci Derece Dostluk Devlet Nişanı’nı ülkemiz ve milletimiz ismine kabul ettik. Başta Türk Devletleri Teşkilatımız olmak üzere, milletlerarası kuruluşlardaki mevcut dayanışmamızı geliştirme konusunda mutabık kaldık. Kurulumuzun Dördüncü Toplantısının hayırlara vesile olmasını Rabbimden niyaz ediyorum.

Yeniden Asya Teşebbüsümüz kapsamında, Kıta’daki bölgesel ve memleketler arası forum ve teşkilatlarla münasebetlerimizin geliştirilmesine özel kıymet atfediyorum. Bu platformların en öne çıkanlarından biri de Asya’daki İşbirliği ve İnanç Arttırıcı Tedbirler Konferansı’dır. Konferans, kardeş ülke Kuveyt’in de iştirakiyle 28 üye devlet, 8 gözlemci ülke ve 5 gözlemci memleketler arası kuruluşla Asya’da barış, güvenlik ve istikrarın güçlendirilmesine büyük katkı sağlıyor. Kuruluşundan itibaren Konferans’ın önde gelen üyelerinden olduk. 2010-2014 yılları ortasında periyot başkanlığını muvaffakiyetle yürüterek, üst seviyeli türlü toplantılar ve forumlar düzenledik. Periyot başkanlığımız sırasında İş Kurulu ve Gençlik Kurulu kuruldu. Konferansın ‘Askeri ve Siyasi Boyutu’ ile ‘Yeni Sınamalar ve Tehditler’, ‘Ticaret ve Yatırım’ ve ‘KOBİ’ler’ öncelik alanlarının koordinatörlük yahut eş koordinatörlük vazifelerini yürütüyoruz.”

Bu yıl Konferansın 30’uncu kuruluş yıl dönümü olmasının tepeye tarihi bir mana kattığını aktaran Cumhurbaşkanı Erdoğan, konferansın mevcut yapısının milletlerarası teşkilata dönüşüm sürecini başlattıklarını bildirdi.

Cumhurbaşkanı Erdoğan, iktisat, etraf, insan, yeni sınama ve tehditler ile askeri-siyasi boyutta Türkiye’nin izlediği siyasetleri mevkidaşlarıyla paylaştığını belirtti.

Erdoğan, Türkiye’nin insan odaklı dış siyasetine ait önceliklerini ve hassasiyetini, teröre karşı yürüttüğü uğraştaki haklı duruşunu vurguladığını anlattı. Türkiye’nin, bölgesini ilgilendiren en değerli sorun olarak gördüğü güvenlik ve istikrarın sağlanması için iş birliğine verdiği değeri muhataplarına bir sefer daha hatırlattığını kaydeden Erdoğan, “Bu vesileyle Özbekistan Cumhurbaşkanı Mirziyoyev, Rusya Devlet Lideri Putin, Belarus Cumhurbaşkanı Lukaşenko ve Vietnam Devlet Lideri Yardımcısı Anh Xuan ile ikili görüşmelerimiz oldu. Görüşmelerimizde izlediğimiz siyasetlerin, üye ülkeler tarafından ilgi ve takdirle karşılandığını görmekten büyük memnuniyet duydum. Kazakistan’da yaptığımız tüm görüşmelerin hayırlara vesile olmasını diliyorum.” dedi.

“En uygun yer neresiyse bu dağıtım merkezini orada kurmuş olacağız”

Rusya Devlet Lideri Vladimir Putin’in “Avrupa için Türkiye’de büyük bir gaz merkezi kurulabilir” kelamları hatırlatılarak, “Türkiye’nin bu türlü bir projeye bakışı nasıl olur? Kimi uzmanlar projenin ‘barış vanası’ olabileceğine dair görüşler belirtmeye başladılar. Ukrayna’daki bu çatışmaların sona ermesinde ve daha istikrarlı bir bölge siyaseti inşa edilmesine bu türlü bir şeyin katkısı olabilir mi? Bir de son devirde Putin, Türk Akımı’nın güvenliğiyle ilgili tasalarını lisana getiriyor. Sahiden bu türlü bir tasa var mı, Türkiye’nin tedbirleri neler?” sorusuna Cumhurbaşkanı Erdoğan şu cevabı verdi:

“İfade edildiği biçimiyle, bu türlü bir dağıtım merkezi için, bu iş için doğal ki Trakya en kıymetli yer olarak görülüyor. Biz başta Güç ve Alışılmış Kaynaklar Bakanlığımıza ve Rusya tarafında ilgili kuruma müşterek bir çalışma yapmaları talimatını Sayın Putin ile verdik. Orada bu çalışmayı yapacaklar. En uygun yer neresiyse bu dağıtım merkezini orada inşallah kurmuş olacağız. Bizim ulusal manada bir dağıtım merkezimiz var fakat doğal artık bu milletlerarası bir dağıtım merkezi olacak. Bu mevzuyla ilgili Güç ve Doğal Kaynaklar Bakanlığımız ile Rusya tarafı çalışmayı yapıp bize sunacaklar ve ondan sonra da adımı atmış olacağız. Burada bekleme diye bir şey yok. Kararı bugün çabucak hızla Güç ve Alışılmış Kaynaklar Bakanımıza verdik. Birebir biçimde birebir anda Rusya’dan (Gazprom Başkanı) Miller de bu toplantıdaydı, o da talimatı aldı. Artık arkadaşlarımız birbirleriyle görüşmek suretiyle çalışmaya başlayacaklar. Güvenlik noktasında biz her türlü adımı atarken doğal ki burada da güvenlik neyi gerektiriyorsa bu güvenlik ağımızı da hızla kuruyor ve ona nazaran çalışmalarımızı sürdürüyoruz.”

“Türkiye hala barış noktasında, merkezi kıymette bir ülke”

“Rusya-Ukrayna Savaşı’nın devamını daha çok ABD ve İngiltere’nin istediği, Kıta Avrupası’nın bundan biraz ziyanlı çıktığı görülüyor. Türkiye hala barış noktasında merkezi değerde bir ülke, diğer imkan yok üzere görünüyor. Bu mevzuda yeni bir gelişme olacak mı?” sorusu üzerine Cumhurbaşkanı Erdoğan, “Aramızda yaptığımız görüşmede bu kanaat aslında gücünü koruyor. Yani Türkiye’nin arabuluculuğu konusunda Rusya’nın da başka kimi ülkelerin de Türkiye’ye olan itimatları motamot devam ediyor. Bu hususla ilgili, Kerç Köprüsü’yle ilgili hassasiyetleri de yeniden kendisiyle paylaştık. O da bize kimi teknik bilgileri de verdi ve bu bahiste biz birebir hassasiyeti koruyarak çalışmalarımızı devam ettireceğiz. Türkiye’ye olan inancın devam etmesi de bizi ayrıyeten keyifli etti.” karşılığını verdi.

Bir müddettir Ege’de kimi gelişmeler yaşandığı belirtilerek, “Dedeağaç’tan başlayarak Midilli üzerinde, Ege Adaları üzerinde ABD dayanaklı silahlandırmalar kamuoyunu meşgul ediyor. Bu husustaki yorumunuz nedir?” sorusu üzerine Cumhurbaşkanı Erdoğan, şunları kaydetti:

“Tabii bu bahiste ikazlarımızı yapıyoruz. Amerika’yla da bu bahisle ilgili olarak Ulusal Savunma Bakanlığımız muhatabıyla görüşüyor. Hatta şu anda NATO Savunma Bakanları Toplantısı vardı. Bakanımız da bu toplantılarda muhataplarıyla bu bahisleri etraflıca görüşme fırsatını buldu. Sonucunu dönünce Hulusi Paşa’yla görüşeceğiz. Dedeağaç’ta yahut farklı adalarda yapılanları elbette görüyoruz. Biz zırhımızı kuşandıktan sonra önlemlerimizi aldıktan sonra bize bunlar hiç ürküntü vermez. Önlemimiz var, her şeyimiz hazır. Hasebiyle da adımlarımızı buna nazaran atıyoruz. O düşünsün.”

“Sabrımızın taştığı hudut var mı?” denmesi üzerine de Erdoğan, “Bu işin tarihi olmaz. Bir gece birden gelebiliriz o başka. Tarihi kayda girecek. Fakat burada tarih verilmez. Nerede, ne olacağı, ne vakit olacağı konuşulur mu?” dedi.

ABD ile yürütülen F16 süreci

ABD ile F16 sürecinde bir ön şart olduğu hatırlatılarak, “O ön şartın kaldırıldığını duyurdular. Yaklaşık bir yıl oldu bu süreç. Onunla birlikte bugünkü görüşmeyle ilgili, Putin ile yaptığınız görüşmede Ukrayna-Rusya çatışmasının gündeme gelip gelmemesiyle alakalı Kremlin’in açıklaması olmuştu. Değerlendirmeniz nedir?” sorusunu yanıtlayan Cumhurbaşkanı Erdoğan, şunları kaydetti:

“Özellikle F16 konusunda bu son atılan adımlar yahut son gelişmeler bir şeylerin değiştiğini gösteriyor. Natürel bütün bu adımları tıpkı anda Rusya da takip ediyor. Ne oluyor, ne gidiyor? Artık bize düşen de alışılmış burada ilgili arkadaşlar gerek Dışişleri Bakanımız, gerek Ulusal Savunma Bakanımız gerekse bunun dışında bizim başkanlarla yaptığımız görüşmelerde bunları konuşuyoruz, paylaşıyoruz, Hatta son Birleşmiş Milletler Genel Konseyi’ne gittiğimizde orada alışılmış Amerikalı senatörlerle de görüşmeler yaptım. Onlarla da bu mevzuları görüştüm. Yani az evvel söylediğim tabirle bunu bütünleştiriyorum; bunların hepsi önlem paketinin içerisinde yer alan hususlardır. Bunları da orada Cumhuriyetçi, Demokrat senatörlerle görüştük. Hatta Efkan Beyefendi ve arkadaşlarımızı orada bıraktık. Onlar orada yaklaşık bir hafta daha kaldılar. Onlar da Kongre üyeleriyle görüşmeler yaptılar. Bu görüşmelerle de ortadaki bağlantıları sıcak tuttuk, sıcak tutuyoruz, tutmaya da devam edeceğiz.”

Ermenistan Başbakanı Paşinyan ile Prag’da yaptığı görüşme hatırlatılarak, “Hala Zengezur Koridoru ile ilgili meselelerin olduğunu biliyoruz. Prag’daki görüşmeden sonra Paşinyan’ın kendi ülkesinde kamuoyunu bu mevzuda ikna edebileceğini düşünüyor musunuz? İkincisi orada Zengezur Koridoru ile ilgili bir görüşme oldu mu?” sorusunu da yanıtlayan Cumhurbaşkanı Erdoğan, “Şimdi orada bir dar kapsamlı görüşme yaptık. O dar kapsamlıda Paşinyan, tıpkı vakitte İlham Beyefendi ve Macaristan Başbakanı Orban da vardı. Ondan sonra bir de alışılmış heyetler ortası yaptık ve bu hususları olağan ki görüştük. Lakin Zengezur Koridoru ile ilgili olarak ben rastgele bir ıstırap görmüyorum.” dedi.

“Dün yapmış olduğunuz ortak basın açıklamasında ‘Kazakistan’la Orta Koridor’un geliştirilmesi için çalışmayı sürdüreceğiz’ sözlerini kullandınız. Mesken sahibi mevkidaşınız Tokayev ise ‘Taşımacılık ve transit alanında Orta Koridor’un geliştirilmesi büyük kıymet arz etmektedir’ açıklamasında bulundu. Türkiye pozisyonu prestijiyle çok kıymetli bir noktada. Marmaray üzere Asya ve Avrupa yakasını birleştiren tüm projeler aslında bu büyük adımın da bir modülü. Burada akıllara Kanal İstanbul projesi de geliyor. Kanal İstanbul projesinin Orta Koridor’a muhtemel katkısı üzerine görüşmeleriniz oldu mu ya da projenin bir modülü olacağı düşünülebilir mi? Yakın periyotta Orta Koridor ile ilgili hangi adımların atılmasını öngörüyorsunuz?” sorusu üzerine Erdoğan, dünyadaki ticaret hacminin şu anda 12 milyar ton olduğunu, bu sayının 2030’da 25 milyar tona çıkacağını söyledi.

Ticaret hacminin hareketliliğinin yüzde 90’a yakınının denizden sağlandığını lisana getiren Erdoğan, şöyle konuştu:

“Sonuçta bugün İstanbul Boğazı’ndaki dertler muhakkak. Önümüzdeki yıllarda bu çok daha artacak. Ayrıyeten bizim doğu-batı aksında Orta Koridor’daki amaçlarımız var. Kuzey Koridor’da yaşanan kahırlardan ötürü Orta Koridor’a büyük bir yük binecek. Bunların hepsi düşünüldüğünde, bilhassa kuzey-güney aksında Kanal İstanbul olmazsa olmaz. Önümüzdeki günlerde, yıllarda bu çok çok daha gündemimizde olacak. Bizim de bir taraftan planlamalarımız, fizibilitelerimiz devam ediyor. Dünyanın şu anda en çok odaklandığı bahis çevrecilik. Biz, Kanal İstanbul ile çevrecilikte de dünyaya örnek bir ders vereceğiz. Boğaz’da bir kere önemli manada bir etraf tehdidi var. Her an her şey olabilir. Biz, hiçbir vakit Sarayburnu’ndaki, Selimiye’nin önündeki Independenta yangınını unutmayız. Vakit zaman yalılara bindiren gemileri unutmayız. Fakat artık bizim Kanal İstanbul ile bütün bu düşünceleri ortadan kaldırmış olacağız. Bugün Bakırköy, Samatya kıyılara baktığınızda günlerce beklemeler, birikmeler var. Bir de Karadeniz’deki birikmeler var. Yarın bunlar çok çok daha artacak. Bir de gemi boyutları çok büyüdü. Yüzde 30’u da tehlikeli husus taşıyor. Riskin boyutları çok daha arttı. Bundan 10 yıl evvelki 3 tane gemi, şu anda tek gemi oldu. Sayı bir ölçü azaldı ancak risk daha da büyüdü. Gemi sayısı azaldı lakin taşınan yük ölçüsü tam yüzde 40 arttı son 10 senede.”

“Başörtüsüne anayasal zırh çerçevesinde çalışmalar var. Meclis kümesi da çalışıyor. Kaç unsur olacak? İçinde aile hususları olacak mı? Bir de neden Anayasa 24 ve 10 üzerinden ilerleniyor? Başka taraftan CHP’nin verdiği bir yasa teklifi var. Siz anayasa teklifi verdiniz. Bu denkleme baktığımız vakit, yasa teklifinin AK Parti’ye, anayasa teklifinin de CHP’ye gereksinimi var. Kemal Bey’in hali ortada. Bununla ilgili ne söyleyeceksiniz?” sorusuna Erdoğan, şu karşılığı verdi:

“Burada husus noktasında, fazla husus olmasından yana değiliz. Arkadaşlar şu anda çalışmayı sürdürüyor. Efradını cami ağyarını mani halde ancak az unsurda bunları toparlamayı planladık. Husus olarak da olay yalnızca başörtüsü olayı değil, bir de bunun yanına en kıymetli kederimiz olan aile konusunu da yeniden bu düzenlemenin içerisine koyalım istiyoruz ve bu çalışmayı da arkadaşlarımız yürütüyor. Bu çalışmayla birlikte de hızla vakit kaybetmeden çabucak bunu Meclis’e sunmanın çabası içerisinde olacağız. Biz döndükten sonra arkadaşlar bize bir sunum yapacaklar. Bu sunumu yaptıktan sonra da fazla gecikmeden çabucak istiyoruz ki bunu Meclis’e sunalım.”

“Sana altılı masa bile takviye vermiyor”

Aile konusundaki hususun de tartışıldığının belirtilmesi üzerine Erdoğan, şöyle devam etti:

“Bizim sunduğumuz her husus tartışılır. Esasen tartışılmazsa demek ki bir iş yapmıyoruz. Tartışılacak ki bir iş yaptığımız ortaya çıksın. Zira bunlar hayati. Yoksa Türkiye’nin gündeminde başörtüsü diye bir bahis mu vardı? Yanımda başörtülü var. Bu türlü bir sıkıntı var mı? Kimse sana ‘niye takıyorsun’ dedi mi? Bunların hepsi aşıldı, geçti lakin gündemde bu türlü bir şey yokken bayram değil, seyran değil sorunu. Bu türlü bir noktaya geldi iş. Adamın kaygısı de yok aslında. Niçin bunu gündeme getirdi, bunu anlamak da mümkün değil. Şu an prestijiyle biz hazırlığımızı yapacağız ki yeniden birileri çıkıp vakit zaman ‘başörtüsü’ demesin, ‘aile’ demesin diye gelin artık anayasa değişikliğini yapalım, adımı ona nazaran atalım. Şayet gerçekten güveniyorsanız kendinize, dürüstseniz, samimiyseniz yapalım. Zira yasal bir değişikliğe zati gereksinim yok. Yasal olarak her şey, düzenlemeler de yapılmış esasen var ancak burada onların niyeti yalnızca bir şeyleri bulandırmak, güya ‘bak ben savundum lakin dayanak vermedi’ demek. Sana altılı masa bile dayanak vermiyor. Türkiye’nin bu türlü bir düzenlemeye muhtaçlığı yok.”

“Aile hususu, LGBT’nin muhalefet partileri tarafından siyasallaştırılmasına ön alma üzere bir şey içerecek mi?” sorusuna Erdoğan, “Öyleyse demek anlamışlar. Güçlü aile, güçlü milleti oluşturur.” karşılığını verdi.

“Biz, kapımızı kimseye kapayamayız”

Bir gazetecinin, eski CHP Milletvekili Mehmet Ali Çelebi’nin AK Parti’ye geçtiğini hatırlatarak, bundan sonra çeşitli isimlere davetinin olup olmayacağını sorması üzerine Erdoğan, davetlerinin her vakit baki olduğunu, kapılarının açık olduğunu belirtti.

Cumhurbaşkanı Erdoğan, “Biz, kapımızı kimseye kapayamayız. Kâfi ki gelenin ulusal ve yerli yanı güçlü olsun. Mehmet Ali Beyefendi kendisi de açıklama yaptı. İnşallah çarşamba günü küme toplantısında da rozetini şahsen takacağım ve böylelikle şu anda resmen AK Parti’ye girmiş olsa da o gün küme toplantısında herkesin huzurunda rozetini takarak çok daha farklı bir manada o ruhu istiyorum ki kümemiz da yaşasın.” dedi.

Eski Türkiye Barolar Birliği Lideri Metin Feyzioğlu’nun Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’ne (KKTC) büyükelçi olarak atandığının hatırlatılması üzerine Erdoğan, Feyzioğlu’nun düzgün bir hukukçu olduğunu söz etti.

Metin Feyzioğlu’nun memleketler arası hukuk ve Kıbrıs bahislerinde kendileriyle hoş çalışmalar yaptığını aktaran Erdoğan, “Kendisine bu teklifi yaptığımda o da ‘bunun için çok müteşekkir olurum’ dedi. Metin Bey’in bilhassa Kuzey Kıbrıs ve Kıbrıs adasındaki gelişmelere vukufiyeti var. Yalnızca bir büyükelçi değil birebir vakitte akademisyen olarak da orada çok kıymetli işler başaracağına inanıyorum.” tabirlerini kullandı.

“Türkiye’de başka bir sıçramayı getirecek”

“İlk Meskenim Birinci İş Yerim” kampanyası ve esnaf takviye paketlerinin büyük ilgi gördüğü belirtilerek, ‘yeni müjdelerin’ sorulması üzerine Erdoğan, şunları söyledi:

“Aslında birinci yaptığım açıklamadan sonra bu sürece yönelik yeni açıklama arsa üzerinde oldu. Ne dedik? Yerdeki sayıyı birinci etapta 1 milyon olarak düşünüyoruz. 1 milyon arsa. Bunu da nasıl yapacağız? Kura çekimiyle oradaki dağıtımları yapacağız. Kederimiz altyapısı yapılmış emlaka kendi imkanıyla bankaların vereceği düşük faiz krediyle gelsin benim vatandaşım konutunu oraya kendisi yapsın. Bu, Türkiye’de başka bir sıçramayı getirecek. Bu, yer artı 1 yahut yalnızca yer, bu formda 1 milyon arsayı inşallah vatandaşlarımıza ucuz imkanlarla verme anlayışını getiriyor. Bu bahisle ilgili de iki gün evvel bakanımla görüştüm. O da ‘biz bütün hazırlıkları Etraf, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı olarak yaptık, hazırız, her an bununla ilgili adımı atabiliriz’ dedi. Şu an itibariyle inşallah Bakanlığımızın takibinde bu adımı da atacağız.”

Bir gazetecinin, “28 Ekim’de AK Parti’nin seçim stratejisinin birinci adımı olan Seçim Vizyon Belgesi’ni açıklayacaksınız. Bu dokümanda neler var?” sorusuna Erdoğan, “Her şeyden evvel, tezi olmayan müddei olamaz. Evvel teziniz olacak ki müddei olasınız. Biz, sav sahibiyiz, o denli çıktık yola. Çok hoş bir çalışma var. Bu çalışmayı arkadaşlarımız yürütüyorlar. O gün de orada çok farklı bir sunumla inşallah tüm ülkemize hitap edeceğiz.” karşılığını verdi.

“Asgari fiyat konusunda beklentilerle ilgili farklı sayılar konuşuluyor. Bu hususla ilgili siz neler söylersiniz?” sorusu üzerine Erdoğan, “Şu anda bu bahisle ilgili çalışmaları başta Vedat hocamız olmak üzere arkadaşlarımız yapıyorlar. İnşallah bundan evvelkilerden çok daha farklı bir hazırlığın içinde olduğunu biliyorum ancak biz, havada uçuşan değil de yere sağlam basan adımları atacağız ki zihinlere uygun yerleşsin.” değerlendirmesinde bulundu.