Tarım ve Orman Bakanlığına bağlı Tabiat Muhafaza ve Ulusal Parklar (DKMP) Genel Müdürlüğünce biyokaçakçılıkla gayret kapsamında 2007’den bu yana Türkiye’de toplam 86 olayda, 21 farklı ülkeden, 156 kişi hakkında süreç yapıldı, 5,6 milyon lira idari para cezası uygulandı.
Bakanlıktan “22 Mayıs Biyolojik Çeşitlilik Günü” hasebiyle yapılan açıklamaya nazaran Türkiye, hem kültürel hem de biyolojik çeşitlilik bakımından varlıklı ve gelişmiş bölgeler ortasında yer alıyor.
Türkiye, kendi başına farklı bir kıta olmamakla birlikte, bir kıtanın sahip olabileceği tüm ekosistem ve habitat özelliklerine tek başına sahip bulunuyor. Farklı ekosistemler, habitatlar, tipler ve ırklar Türkiye’de oluşurken, bölge, endemik tıp oranı bakımından dünyada sayılı bölgelerden biri olarak öne çıkıyor.
5,6 milyon lira idari para cezası
Kültüre alınmış pek çok bitki tipi ile evcilleştirilmiş pek çok hayvan tipinin yabani ataları Türkiye’de natürel olarak yer alıyor.
Aynı vakitte Türkiye son yıllarda, biyoçeşitliliğin sürdürülebilir idaresini ve gelişmeyi siyaset haline getirerek, ekolojik zenginliği muhafazaya yönelik pek çok adım attı.
Türkiye bir yandan her alanda kalkınma atılımlarını yaparken bir yandan da biyolojik çeşitliliği koruyacak ve sürdürülebilirliğini sağlayacak çalışmaları birlikte gerçekleştiriyor.
DKMP Genel Müdürlüğünce biyokaçakçılıkla gayret kapsamında, 2007 yılından bu yana Türkiye’de toplam 86 hadisede, 21 farklı ülkeden, 156 kişi hakkında süreç yapılarak 5,6 milyon lira idari para cezası uygulandı.
Biyokaçakçılık olayları bilhassa Doğu Karadeniz, Güneydoğu ve Doğu Anadolu ile Akdeniz bölgelerinde ağırlaşıyor.
Son 5 yılda, başta orkide (salep) cinsleri olmak üzere, yumrulu ve soğanlı bitki cinsleri, yabani buğday, kelebekler, böcek cinsleri, engerek cinsleri, semender cinsleri, turna gagası, kara kaplumbağası, meşe sürgünleri, defne, sandal ve kimi mantar çeşitlerinin yurt dışına kaçırılmak istendiği tespit edildi.
Biyolojik çeşitliliğin korunması ve sürdürülebilir kullanımına hizmet edecek envanter ve izleme çalışmalarının ulusal seviyede gerçekleştirilmesi, biyolojik çeşitliliğe ait data tabanları oluşturulması, biyolojik çeşitliliğin korunmasına katkı sağlayacak klâsik kullanım yollarının tespiti ve geliştirilmesinin yanı sıra pek çok proje de hayata geçirildi. Bu projelerle Türkiye’nin biyolojik çeşitliliğindeki cevherler gün ışığına çıkarılacak.
Uluslararası alanda da Türkiye’nin zenginliğini koruyabilmek maksadıyla taraf olunan Biyolojik Çeşitlilik Mukavelesi, Türkiye’de 14 Mayıs 1997’de yürürlüğe girdi. Türkiye, biyolojik çeşitliliği milletlerarası ölçekte muhafaza eforlarına katkı sağlanması şuuruyla, yükümlülüğünü en düzgün formda yerine getirme uğraşı içinde çalışmalar yürütüyor.
105 bin biyolojik çeşitliliğe dayalı klasik bilgi kayıt altına alındı
Bu kapsamda yürütülen kıymetli çalışmalar şunlar:
“- Ulusal Biyolojik Çeşitlilik Envanter ve İzleme Projesi (UBENİS) kapsamında, Türkiye’nin biyolojik çeşitliliği kayıt altına alınarak bugüne kadar yaklaşık 1 milyon 900 bin data girişi Nuh’un Gemisi Data Tabanı’na işlendi.
– Biyolojik Çeşitliliğe Dayalı Klasik Bilginin Kayıt Altına Alınması Projesi ile hem genetik kaynaklar hem de kuşaklar boyunca aktarılarak bugüne kadar gelen, kaybolmasına müsaade verilmeyen genetik kaynaklarla bağlantılı klasik bilgiler kayıt altına alınarak korunuyor. Projeden elde edilen çıktılar kısıtlı erişime tabi olarak ‘Geleneksel Bilgi İdare Sistemi’ne aktarılıyor. Sistemde yaklaşık 105 bin biyolojik çeşitliliğe dayalı klâsik bilgi kayıt altına alındı.”
Dünya Biyolojik Çeşitlilik Günü’nde, yerkürenin doğal ömür çeşitliliğinin korunması ve geliştirilmesi amacıyla, Birleşmiş Milletler (BM) tarafından her yıl belirlenen tema çerçevesinde etkinlikler düzenleniyor.
BM Biyolojik Çeşitlilik Kontratı 15. Taraflar Konferansı, geçen yıl aralık ayında Kanada’da düzenlenmiş, Türkiye’yi toplantıda Tarım ve Orman Bakanı Vahit Kirişci temsil etmişti.
COP-15 toplantısında, Çin ve Kanada’daki iki konut sahibi kentten ötürü “Kunming-Montreal Global Biyoçeşitlilik Çerçevesi” ismiyle mukavele imzalanmıştı.
Sözleşmeyle üye ülkeler biyoçeşitlilik kaybını 2030’a kadar aksine çevirmek konusunda mutabakata varmıştı. İmzalanan bu çerçeve mukavele, biyolojik çeşitliliğin korunmasının üye ülkeler nezdinde güçlü bir kabul görmesi sebebiyle tarihi bir muvaffakiyet olarak kabul ediliyor.
BM, bu nedenle Dünya Biyolojik Çeşitlilik Günü’nün bu yılki temasını COP 15’te ulaşılan tarihi muvaffakiyete dayanarak “Anlaşmadan Harekete: Biyoçeşitliliğin Yine İnşa Edilmesi” olarak belirledi.
Gelecek yıl düzenlenmesi planlanan COP-16 toplantısına Antalya’da konut sahipliği yapacak olan Türkiye, bu doğrultudaki çalışmalarını en üst seviyede sürdürüyor.
