Mehmet Hanifi GÜLEL / BURSA
Türkiye’de organize ceviz bahçelerinin her geçen yıl hem dikim alanında hem de rekoltede artış yaşanıyor. Bilhassa son 10 yıldır Ceviz Üreticileri Derneği üyeleri tarafından dikilen 35 bin dekardaki 1 milyon ağaçtan orta vadede 20 bin ton ceviz rekoltesi bekleniyor.
Bu yıl CÜD ceviz hasadının ikincisi Bursa Yenişehir’de bulunan ve Türkiye’nin önde gelen organize ceviz bahçelerinden olan May Ceviz’de yapıldı. Aktiflikte konuşan CÜD Eş Lideri Ömer Ergüder, ceviz üretiminin artması için öncelikle yerli üreticilerin ithalata karşı korunması gerektiğini belirterek, son yıllarda yüzde 25’ten, yüzde 4’e düşürülen gümrük vergisinin artırılması gerektiğini kaydetti.
Türkiye’de tüketilen cevizin yüzde 70’ine yakınının ithal edildiğini bildiren Ergüder, yıllık 150 bin ton ceviz tüketimiyle dünya sıralamasında birinci üçte olan Türkiye’nin cevizin ana yurdu olmasına karşın tükettiği cevizin yalnızca 3’te 1’ini üretebildiğini söyledi.
Üretimin tüketimi karşılayamaması nedeniyle başta ABD, Şili ve Çin olmak üzere pek çok ülkeden yılda 250 milyon doları bulan ithalatın yapıldığına dikkat çeken Ergüder, “Dünya sıralamasına bakıldığında kişi başı ceviz tüketimi konusunda İran, Suriye ve Çin’le yaklaşık 2 kilo ile birlikte birinci sıralarda yer alıyoruz. 2020 yılında yaklaşık 90 bin ton ceviz ithal edildi. Cevizde tazelik ve nemlilik oranı lezzeti belirleyen çok değerli bir etken. Yerli üretici cevizi tarladan sofraya en kısa vakitte ulaştırıyor. İthal edilen cevizler okyanus çok gemilerle yahut trenle binlerce kilometreden taşındığı için nakliye sırasında lezzet ve kalite kaybına uğruyor. Ayrıyeten depolama ve ambar zararlılarına karşı korunması için kimyasal fumigasyon sürecine tabi tutuluyor” dedi.
“Yatırım yapmak isteyenler kesinlikle bize başvursun”
Derneklerinin 2020’de kurulmasına karşın şu an 40 üyeye ulaştıklarını ve sayılarının az olmasına karşın sahip oldukları ekim alanıyla üretimin büyük kısmını yaptıklarını belirten Ergüder, ceviz üretiminin verimli ve dünyayla rekabet edebilecek hale gelebilmesi için hakikat toprak ve en az 200 dekarlık topraklarda hakikat dikim yapılmasını gerektiğini vurguladı. Ceviz alanında önemli bir yatırımın 10 ile 12 yıl üzere bir geri dönüş sürecine yetecek maddi güç gerektirdiğini tabir eden Ergüder, bu alanda yatırım yapmak isteyenlere de kesinlikle derneklerinden bilgi almak için başvurmalarını istedi.
Ceviz piyasasına da değine Ergüder, tarım eserlerinde son 12 ayda yüzde 135‘lik artış yaşanmasına karşın, geçen yıl ceviz fiyatının 35 lira olduğunu ve bu yıl toptan fiyatların 60 ile 70 lira ortasında olduğunu söyledi. Üstün marketlerde satılan birçok cevizlerin maalesef kaliteli ve yerli olmadığını söz eden Ergüder, alım gücünün düşmesi ile Türkiye’de tüketim düşüşü beklediklerini aktardı.
Üretim ve katma paha alanda üniversite ile işbirliği yapılacak
Uludağ Üniversitesi ile Türkiye’nin farklı bölgelerinde üretilen ceviz çeşitlerin besin bedellerinin belirlenmesi ile ilgili bilimsel ve akademik bir işbirliği protokolü imzaladıklarını açıklayan Ergüder, protokolü kapsamında ceviz üretiminin artırılması, yaygınlaştırılması ve ülke iktisadına katkı için daha çağdaş tekniklerle yetiştirilmesi amaçladıklarını duyurdu.
Ergüder, yaşanabilecek aksiliklere karşı alınacak tedbirlerin yanı sıra ceviz bazlı katma bedelli eserlerin geliştirilmesi, yerli cevizin işlevsel özelliklerinin ortaya konulması gayesiyle bilimsel araştırmalar da gerçekleştirileceğini aktardı.
“Hasat el değmeden mekanik yapılıyor”
Etkinlikte hasat uygulaması ile ilgili bilgi veren May Ceviz İdare Heyeti Eş Lideri Yusuf Yormazoğlu, el değmeden mekanik hasat yaptıklarını belirtti. Hasat olgunluğuna gelen cevizlerin çok süratli bir halde hasat edildiğini ve işlenip kalite kayıpları minimuma indirildiğini aktardı.
Hasat süreci gerçekleşen cevizlerin yeşil kabuklu olarak süratli bir formda tesise getirildiğini ve burada ıslak sürece sınırında yeşil kabuğundan ayrıldığını anlatan Yormazoğlu, “Sonrasında yıkama ve kurutma silolarına alınıyor. Burada ılık havayla kurutuluyor ve nem oranı yüzde 8’e indiriliyor. Böylelikle cevizin bilhassa ziyanlı organizmalara maruz kalması engellenerek, bir çeşit zehir özelliği taşıyan aflatoksin hususunun oluşumu önleniyor. Tekrar ceviz boylama süreci de yeniden el değmeden yapılıyor. Akabinde her partiden numune alınarak kalite testleri yapılıyor ve paketleme sürecinden sonra tüketicilere sunuluyor” dedi.
