Başak Parıltı GÖKÇAM

Türkiye her yıl yaşadığı orman yangınlarıyla göz açıp kapayıncaya kadar hektarlarca orman toprağını kaybediyor. Bu sorunu merkezine alarak orman yangınlarına farkındalık yaratmak için hareket geçen GYİAD Sürdürülebilir Etraf Çalışma Kümesi, “Ormanlar Geleceğimizdir, Geleceğin Sahibi de Sensin” mottosuyla “Göz Açıp Kapayıncaya Kadar” Sanal Gerçeklik (VR) projesini başlattı.

Projenin açılış konuşmasında orman yangınlarının sırf ağaçların kül olması manasına gelmediğini belirten GYİAD Lideri İrem Pehlivanoğlu Gürkaş, “Orman yangınları, ekolojik istikrarın bozulması ve bütün bir ekosistemin ziyan görmesi manasına geliyor.

Ormanları yalnızca ağaç toplulukları ve canlıların oluşturduğu alanlar olarak görmemeliyiz. Ormanlar oksijen kaynağımız, akciğerlerimiz, ekonomik ve sosyokültürel zenginliğimiz, biyoçeşitliliğimiz, su ve besin kaynaklarımız.

Kısacası ormanlarımız hayat” dedi. İklim değişikliği, sürdürülebilirlik ve etraf mevzularında toplumda farkındalık yaratılmasının yalnızca siyasi yahut kamu otoritelerinden beklenmemesi gerektiğinin altını çizen Gürkaş, “Böylesi global bir sıkıntıyla gayrette toplumun tüm bölümleri iş birliği içinde olmalı.

STK’lara, kamu kurumlarına, basına ve eğitim kurumlarına; velhasıl herkes bu sorumluğun şuurunda olmalı. GYİAD olarak gerçekleştireceğimiz bu projeyle yalnızca bir bireyde bile farkındalık yaratmanın ne kadar kıymetli olduğunun şuurundayız. Uzun müddettir üzerinde çalıştığımız projemizin bugün startını veriyor olmanın gurur ve memnunluğunu yaşıyoruz. Projemizin hayata geçirilmesindeki emekleri için çalışma kümesi eş liderlerimiz Mustafa Özer ile Cumali Çetinkaya’ya ve gruplarına teşekkür ederiz. ‘Ormanlar Geleceğimizdir, Geleceğin Sahibi de Sensin’ diyen herkesi elini taşın altına koymaya davet ediyoruz” diye konuştu.

Orman yangınlarında kritik tarih aralığı

“Sürdürülebilir Etraf ve Orman Yangınları Paneli”nde orman yangınlarının nedenlerine değinen Profesyonel Dağcı, Müellif ve Toplumsal Teşebbüsçü Nasuh Mahruki, “15 Temmuz-15 Ağustos tarih aralığı, orman yangınları için en riskli süreçtir. Zira bu tarih aralığında orman tabanlarının ısı yüksekliği 50 dereceye çıkar ve bir şey sürtseniz, yanmaya müsait bir durumdadır.

Bu noktada üzerinde durulması gereken sorunlardan biri de elektrik sınırlarıdır. Ben 35 yıldır dağcılık ve kampçılıkla ilgileniyorum. Her yere çıktığımda orman yangınlarının değerli kısmının elektrik çizgilerinden kaynaklandığını gördüm. Bunun sebebinin Türkiye’deki elektrik çizgilerinin Almanya’dan satın alınmasıyla ilgili olduğunu da Prof. Dr. Ali Demirsoy’dan öğrendim.

Çünkü Almanya’da üretilen sınırlar, oranın iklim şartlarına uygun yapılmış. Kabloların esneme hissesi orada 40 dereceyken, bizde 50 derece. Bu da ülkemizde elektrik çizgisi kaynaklı yangınlara neden oluyor. Bu noktada devletin devreye girmesi, Türkiye’ye uygun elektrik çizgisi yerleştirilmesi gerekiyor” dedi.

Karar almada temel dayanak

Sürdürülebilirliğin sadece etraf boyutunu barındırmadığına dikkat çeken Enerjisa Güç Sürdürülebilirlik ve Kurumsal Yetkinlikler Kısım Lideri Ebru Taşçıoğlu da, “Biz EnerjiSA olarak bir yandan işlerimizi yaparken,’ bir yandan da sürdürülebilirlik alanında işler yapacağız’ bakış açısıyla ilerlemiyoruz. Zira esasen sürdürülebilirlik, şirketin, duruş, işini yönetme ve kararlarını alma sürecinde temel destek. EnerjiSA da kendi içinde her şeyi sürdürülebilirlik çerçevesi altında yürütüyor ve yürütmeye de devam edecek” diye konuştu.

10 yılda 27 binden fazla orman yangını

Orman Genel Müdürlüğü bilgilerine nazaran Türkiye’de, 2012 yılından 2021’in sonuna kadarki devri kapsayan son 10 yılda toplam 27 bin 150 orman yangını çıktı ve 226 bin 845 hektar ormanlık alan ziyan gördü. Ayrıyeten 28 Temmuz 2021 tarihinde başlayan orman yangınlarında 15 gün içinde 54 vilayette 250’nin üzerinde orman yangını meydana geldi ve bu yangınlardan yaklaşık 150 bin hektar orman alanı etkilendi. Türkiye’nin dört bir yanında kamusal alanlarda ve üniversitelerde gerçekleştirilecek “Göz Açıp Kapayıncaya Kadar” VR projesi ile sanal gerçeklik teknolojisi kullanılarak VR aygıtlara yüklenmiş orman yangınları sineması yardımıyla farkındalık yaratacak.

Bireylere çok iş düşüyor

Panelde konuşan toplumsal teşebbüsçü, akademisyen Prof. Dr. Itır Erhart ise “Kararlar birçok noktada devlete kalıyor evet lakin birey dönüşmezse, bizim iklim krizini orman yangınlarını geriye döndürme bahtımız olduğunu düşünmüyorum. Bizim de bireyi harekete geçirmemiz gerekiyor. Zira birey bu alanda bir sorumluluk almak zorunda. Zira iş devlete ve özel dala bırakıldığında, tekrar o eşiği geçemeyeceğiz. Elhasıl biz, neyi yapabiliyorsak, onu sahiplenelim” dedi.