MİNE ATAMAN
Gelişmiş ülkelerin suyu bizden yeterli yönettiğini söyleyen İTÜ İklim değişikliği UYGAR Merkezi Müdürü Prof. Dr. Mikdat Kadıoğlu, ”Taşıma suyla obez kentlerin taleplerinin daima karşılanabileceğinin sanılması, yarı kurak olan ülkemizde tropikal meyve ekme çılgınlığı ve su olmayan kurak bölgelerde sulu tarım yapma merakı” suyumuzu azaltıyor dedi.
Kadıoğlu, “İnşaat mühendisi başı ile boruları döşeyelim biçimindeki tahliller dışında su idaresi için öbür şeyler düşünülemiyor. Büyük bir ‘zihinsel kuraklık’ ile daima tıpkı şeyleri yapıp farklı sonuçlar elde etmek için yerimizde patinaj yapıp duruyoruz” diye konuştu.
31 Ocak’ta Tarım ve Orman Bakanlığı tarafından Emine Erdoğan himayelerinde yapılacak “Su Verimliliği Seferberliği Tanıtım Toplantısı öncesi İTÜ İklim değişikliği UYGAR Merkezi Müdürü Prof. Dr. Mikdat Kadıoğlu, kuraklık, suda yanlış yapılan konular ve tahlil tekliflerini paylaştı.
1 litrelik atık su 8 litre tatlı suyu kirletiyor
Suyun yüzde 17’sinin kentlerde kullanıldığını belirten Kadıoğlu, “Onun da neredeyse yarısı kayıp, kaçak. 1 litrelik atık su, 8 litre tatlı suyu kirletiyor. Belediyelerin yalnızca yüzde 10’unda arıtma var. Kaçak ve yeraltı suyu kullanımı oranı yüzde 30’larda.
Sanayide kullanılan suyun geri dönüşümünün olmaması, ağır ve kaçak yeraltı suyu kullanımı da kıymetli problemlerden” dedi.
Acilen zihinsel kuraklığın önüne geçilmesi gerektiğinin altını çizen Kadıoğlu, “Bunun için kuraklık ve su kıtlığı ile uğraş için kentlerde yeni yaklaşımlar gerek. Artık sıkıntı ve süreksiz bir tahlil olan boru döşeyip su getirme yerine eldeki suyu hakikat yönetmek ve su kaynaklarını çakıl taşına kadar korumak için çalışmalıyız” sözlerinde bulundu.
Su ve kuraklığı tek elden izleyebilecek belediye meteoroloji ünitesinin kurulması gerektiğine ayrıyeten dikkat çeken Kadıoğlu, “1 Ekim Su Yılı başında mali yılbaşı 1 Ocak üzere her yıl devreye girecek Kentin Su Bütçesi hazırlanıp yürürlüğe konulmalı” teklifinde bulundu.
Yağmur suyu hasadı yapılmalı Gerçek su kullanımında yağmur suyu hasadının yapılması gerektiğini belirten Kadıoğlu, “Özellikle binaların çatılarından gelen yağmur sularını sarnıçlarda depolayıp yağmur suyu hasadı ile kullanım suyu olarak kıymetlendirilmesine yönelik mevzuat düzenlemeleri yapılarak ceza yerine bu uygulama teşvik edilmeli” dedi.
Kent ve etrafında kullanılabilecek su kaynaklarının global iklimden nasıl etkileneceğinin belirlenmesine vurgu yapan Kadıoğlu, “Kentlerin ülkü nüfus ve sanayi kapasitesinin hesaplanması gerektiğini de belirterek, su arz ve talep istikrarının kurularak kent planlamasının yapılması gerektiğini söyledi.
İçme suyu başka sulardan ayrılmalı İçme suyu ile kullanma suyunun birbirinden ayrılması gerektiğine vurgu yapan Kadıoğlu, “Büyük masraf ve emekle getirilen ve arıtılan suyun otomobil, vb. yıkamada kullanımı engellenmelidir” ikazında bulunurken, dünyanın hiçbir yerinde kuraklığa deva olarak kullanılmayan “yağmur bombası” üzere uygulamalara ise prim verilmemesi gerektiğine dikkat çekti.
Türkiye 2030 yılında su düşüncesine düşebilir
DSİ’ye nazaran Türkiye’nin şu an net kullanılabilir tatlı su kaynağı: 112 milyar m3 /yıl. Kişi başına düşen su ölçüsü 1500 m3/yıl.
Türkiye şu anda su gerilimi olan bir ülke olsa da 2030 yılında su problemine düşmesinin öngörüldüğü bilgisini veren Kadıoğlu, şöyle devam etti: “Artan nüfus, iklim değişikliği ve azalan su kaynakları nedeniyle Türkiye’de kişi başına kullanılabilir yıllık su ölçüsünün 1.000 m3’ün çok altına inmesi ile “su fakiri” olacağız.”
Sahip olduğumuz suyun yüzde 74’ünün ziraî sulamada kullanıldığını belirten Kadıoğlu, “En büyük sorun ziraî sulamanın çağdaş yapılamamasında. Ziraî sulamanın yüzde 88’i hala yabanî sulama. Suyun yüzde 50’si yolda kayboluyor. Kaçak yer altı suyu kullanımı su kaynaklarına ziyan veriyor” dedi.
Tarımsal sulamanın detaylarına bakıldığında ise damla sulamanın yaklaşık %1 iken, mikro sulamanın sıfıra yakın olduğunu belirten Kadıoğlu, “Damla ve mikro sulama ile değerli bir su tasarrufu mümkün fakat bunun için daha fazla teşvik ve eğitim gerekiyor” tabirlerinde bulundu.
