Ukrayna Başbakanı Denis Şmıgal, geçtiğimiz hafta Almanya-Ukrayna İş Forumu’nda yaptığı konuşmasında Rusya’nın 24 Şubat 2022’de başlattığı işgalin ülkesine verdiği ziyanı açıkladı.
Şmıgal, ülkesinin sil baştan inşaası için gereken ölçünün 750 milyar dolar olduğuna dikkat çekti.
New York Times Gazetesi’nin “Ekonomisi yüzde 30.4 daraldı” dediği Ukrayna’nın içinde bulunduğu durum Şmigal tarafından yılın birinci bakanlar şurasında gündeme getirilmişti.
Şmıgal, o konuşmasında iş forumunda açıkladığı ziyandan tam 50 milyar dolar az söylemişti.
“Geçen yıl haziranda yapılan hesaplamalara nazaran, altyapı 350 milyar dolar hasar gördü. Son ataklar da dikkate alındığında, bu ölçü 700 milyar doları aşıyor” diyen Şmıgal, savaşın etrafa verdiği zararın da 35.3 milyar dolar olduğunu söz etti.
Dünya Bankası’nın son raporunu incelediğinizde, bahsi geçen 700 milyar doların açılımının şu olduğunu görüyoruz:
- Rus işgali ve bombardımanlarının Ukrayna’ya verdiği direkt ziyan 100 milyar dolar.
- Kayıp ziraî eserler, kirlilik ve nüfusun yerinden edilmesinden oluşan dolaylı zararın 250 milyar dolar.
- Ülkenin yine inşaası için gerekli olan para 350 milyar dolar.
Bu kara tablo sürerken, ABD’nin başını çektiği batının Ukrayna’ya mali, askeri ve insani yardımları da sürüyor. Alman Kiel Enstitüsü’ne nazaran, ABD mali yardımın yüzde 44’ünü, insani yardımın yüzde 66’sını, askeri yardımın da yüzde 71’ini üstlenmiş durumda.
Rus iktisadı ise Ukrayna’ya nazaran “daha iyi” durumda. Amerikan Carnegie Enstitüsü’ne nazaran, Rus iktisadı “10 yıl sürecek” bir gerileme yaşayacak. Fakat Moskova, 2022 yılını öngörülen “felaket senaryosu”nun tersine “bir ölçü iyi” kapattı. Rusya’daki gayri safi yurtiçi hasılanın yüzde 8 ile 10 ortasında düşmesi öngörülüyordu. Düşüş, yüzde 3’te kaldı.
Enstitüye nazaran, Ruslar ekonomik olarak “en erken 2024’ün başında” toparlanmaya başlar.
2022’de tüm dünyayı kasıp kavuran savaşın 2023’te oluşturacağı ekonomik darbe de hatırı sayılır olacak. Ekonomik Kalkınma ve İşbirliği Örgütü (OPEC) 2023 yılında dünya ekonomik hacminin Aralık 2019’ten, yani işgalin başlamasından iki ay öncesinden, tam 2.8 trilyon dolar daha az olacağını öne sürdü.
Bir öbür deyişle, “Zarar, Ukrayna’nın savaş öncesi iktisadının tam 5 katı olacak.”
Savaşla global besin fiyatları 2022’de rekor düzeye ulaştı
Birleşmiş Milletler Besin ve Tarım Örgütü (FAO), Rusya-Ukrayna savaşının tesiriyle 2022’de FAO Besin Fiyat Endeksi ortalamasının yıllık yüzde 14,7 artarak 1990’da kayıtların tutulmaya başlamasından bu yana en yüksek düzeye çıktığını duyurdu. FAO’dan yapılan açıklamaya nazaran, besin eserlerinin memleketler arası fiyatlarındaki aylık değişiklikleri izleyen FAO Besin Fiyat Endeksi, aralıkta kasım ayına kıyasla yüzde 1,9 düşerek ortalama 132,4 puan oldu. Böylelikle, endeks arka arda düşüşünü 9’uncu aya taşıdı. FAO, global besin fiyatlarının aralıkta gerilemesinin tahıl ve bitkisel yağ fiyatlarındaki düşüşten kaynaklı olduğunu belirtti. Endekste geçen yılın aralık ayına nazaran ise yüzde 1 düşüş gerçekleşti. Endeks, Rusya-Ukrayna savaşının başlamasından sonra mart ayında 159,7 puana ulaşarak rekor kırmıştı. Endeksin 2022 ortalaması, bir evvelki yıla nazaran yüzde 14,3 artışla 143,7 puan düzeyinde gerçekleşti. Böylelikle endeks, 1990’da kayıtların tutulmaya başlamasından bu yana en yüksek düzeye çıktı. Endeks, 2021’de bir evvelki yıla nazaran yüzde 28,1 yükselmişti. Geçen yıl, FAO’nun tahıl, et, süt eserleri ve bitkisel yağ fiyat endeksleri rekor düzeylere ulaşırken, Şeker Fiyat Endeksi 10 yılın en yüksek düzeyine çıktı. Tahıl Fiyat Endeksi’nin güç üzere üretim maliyetleri, olumsuz hava şartları ve devam eden güçlü global besin talebi üzere faktörler nedeniyle 2022’de yüzde 17,9 artması dikkati çekti.
