Naki BAKIR

Bankacılık kesimi 2022 yılını evvelki yıla nazaran yüzde 366,4 artarak 433,5 milyar liraya ulaşan net periyot karı ile tamamla­dı. Banka karlarının büyük kısmı net faiz gelirinden kaynaklandı.

Bankacılık Düzenleme ve Denet­leme Kurumu (BDDK), bankacılık dalının Aralık 2022 periyodu ma­li göstergelerini açıkladı. Buna gö­re bankacılık dalı 2022 yılında 807,5 milyarı kredilerden olmak üzere toplam 1 trilyon 403,2 mil­yar lira faiz geliri elde etti. Top­lam faiz (/kâr payı) geliri evvelki yıla nazaran yüz­de 118,7 ile yıllık enflasyonun iki katı bir ar­tış kaydetti. Toplam faiz gi­derleri ise yüzde 69,9’la enf­lasyon dolayında bir artışla 638,9 milyar lira oldu. Böy­lece dalın “net” faiz geliri yüzde 187,8 artarak 764,3 milyar lira oldu. Takipteki alacaklar için ay­rılan 77 milyar liralık provizyondan sonra net faiz geliri 687,3 milyar li­ra ile evvelki yıl sonundakinin yüzde 214,9 üzerinde gerçekleşti.

Faiz dışı gelir ve sarfiyatlar ve öbür nitelikteki gelir ve sarfiyatlar düşülün­ce kesimde 574,1 milyar lira ile 2021 sonundakinin yüzde 384,5 üzerinde bir vergi öncesi kar oluştu. Öbür ni­telikteki gelir-giderler kapsamında 2021 yılını 59,5 milyar lira net zarar­la kapayan bankaların, 2022 yılında ise net 63,5 milyar liralık kambiyo karı elde ettikleri dikkati çekti.

Net kar 433,5 milyar

2022 yılında ayrılan 140,6 milyar liralık vergi provizyonundan son­ra bankacılık sisteminin toplam net karı 433,5 milyar lira ile rekor bir dü­zeyde gerçekleşti. Net kar, evvelki yı­la nazaran yüzde 366,4 oranında artış kaydetti. Bankaların 2021 yılındaki toplam karı 92,9 milyar lira olarak açıklanmıştı. Bankacılık dalının net ka­rı 2020 yılında 58,5 milyar, 2019’da 49 milyar ve 2018’de 54,1 milyar lira olarak gerçekleşmişti.

En fazla artış kamu bankalarında

2022 yılında en yüksek kar hacmi­ne sayıları ve hizmet kapasiteleri do­layısıyla yerli özel bankalar ulaşır­ken, en fazla kar artışını kamu ban­kaları kaydetti. Geçen yıl yerli özel bankaların toplam net devir karı yüzde 380,3 artışla 198,4 milyar, kamu bankala­rının yüzde 387,2 artışla 104,3 mil­yar lira, yabancı bankaların karı da yüzde 332,6 artışla 130,7 milyar lira­ya ulaştı.

Sektörün faal büyüklüğü 14,3 trilyon

BDDK datalarına nazaran dalın faal büyüklüğü, evvelki yıl sonuna nazaran yüzde 55,7 oranında 5 milyar 128,9 milyar lira artarak 14 trilyon 344,4 milyar TL’ye ulaştı. Faaller içinde en büyük kalem olan kredi­ler yüzde 54,7 artarak 7 trilyon 580,7 milyar liraya, bankaların portföyün­deki menkul pahaların hacmi de yüzde 60,5 büyüyerek 2 trilyon 370 milyar liraya yükseldi. Takipteki kredi alacaklarının 2021 sonunda yüzde 3,15 olan oranı 2022 sonunda yüzde 2,1’e geriledi.

Mevduatın krediye dönüşümü geriledi

Banka bilançolarında en büyük fon kaynağı olan mevduatın toplam hacmi ise yüzde 67,1 artışla 8 tril­yon 861,9 milyar liraya ulaştı. 2021 sonu itibariyle yüzde 92,4 olan top­lam kredilerin toplam mevduata oranı, 2022 sonunda yüzde 85,5’e geriledi. Diğer deyişle mevduat hacmi kredilerin yüzde 108,3’ün­den yüzde 117’sine çıktı. 2021 yılsonuna nazaran özkaynak toplamı yüzde 97,1 artışla 1 trilyon 407,1 milyar TL olurken, dalın sermaye yeterliliği standart oranı ise yüzde 18,39’dan yüzde 19,46’ya yükseldi.