Naki BAKIR
Bankacılık kesimi 2022 yılını evvelki yıla nazaran yüzde 366,4 artarak 433,5 milyar liraya ulaşan net periyot karı ile tamamladı. Banka karlarının büyük kısmı net faiz gelirinden kaynaklandı.
Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK), bankacılık dalının Aralık 2022 periyodu mali göstergelerini açıkladı. Buna göre bankacılık dalı 2022 yılında 807,5 milyarı kredilerden olmak üzere toplam 1 trilyon 403,2 milyar lira faiz geliri elde etti. Toplam faiz (/kâr payı) geliri evvelki yıla nazaran yüzde 118,7 ile yıllık enflasyonun iki katı bir artış kaydetti. Toplam faiz giderleri ise yüzde 69,9’la enflasyon dolayında bir artışla 638,9 milyar lira oldu. Böylece dalın “net” faiz geliri yüzde 187,8 artarak 764,3 milyar lira oldu. Takipteki alacaklar için ayrılan 77 milyar liralık provizyondan sonra net faiz geliri 687,3 milyar lira ile evvelki yıl sonundakinin yüzde 214,9 üzerinde gerçekleşti.
Faiz dışı gelir ve sarfiyatlar ve öbür nitelikteki gelir ve sarfiyatlar düşülünce kesimde 574,1 milyar lira ile 2021 sonundakinin yüzde 384,5 üzerinde bir vergi öncesi kar oluştu. Öbür nitelikteki gelir-giderler kapsamında 2021 yılını 59,5 milyar lira net zararla kapayan bankaların, 2022 yılında ise net 63,5 milyar liralık kambiyo karı elde ettikleri dikkati çekti.
Net kar 433,5 milyar
2022 yılında ayrılan 140,6 milyar liralık vergi provizyonundan sonra bankacılık sisteminin toplam net karı 433,5 milyar lira ile rekor bir düzeyde gerçekleşti. Net kar, evvelki yıla nazaran yüzde 366,4 oranında artış kaydetti. Bankaların 2021 yılındaki toplam karı 92,9 milyar lira olarak açıklanmıştı. Bankacılık dalının net karı 2020 yılında 58,5 milyar, 2019’da 49 milyar ve 2018’de 54,1 milyar lira olarak gerçekleşmişti.
En fazla artış kamu bankalarında
2022 yılında en yüksek kar hacmine sayıları ve hizmet kapasiteleri dolayısıyla yerli özel bankalar ulaşırken, en fazla kar artışını kamu bankaları kaydetti. Geçen yıl yerli özel bankaların toplam net devir karı yüzde 380,3 artışla 198,4 milyar, kamu bankalarının yüzde 387,2 artışla 104,3 milyar lira, yabancı bankaların karı da yüzde 332,6 artışla 130,7 milyar liraya ulaştı.
Sektörün faal büyüklüğü 14,3 trilyon
BDDK datalarına nazaran dalın faal büyüklüğü, evvelki yıl sonuna nazaran yüzde 55,7 oranında 5 milyar 128,9 milyar lira artarak 14 trilyon 344,4 milyar TL’ye ulaştı. Faaller içinde en büyük kalem olan krediler yüzde 54,7 artarak 7 trilyon 580,7 milyar liraya, bankaların portföyündeki menkul pahaların hacmi de yüzde 60,5 büyüyerek 2 trilyon 370 milyar liraya yükseldi. Takipteki kredi alacaklarının 2021 sonunda yüzde 3,15 olan oranı 2022 sonunda yüzde 2,1’e geriledi.
Mevduatın krediye dönüşümü geriledi
Banka bilançolarında en büyük fon kaynağı olan mevduatın toplam hacmi ise yüzde 67,1 artışla 8 trilyon 861,9 milyar liraya ulaştı. 2021 sonu itibariyle yüzde 92,4 olan toplam kredilerin toplam mevduata oranı, 2022 sonunda yüzde 85,5’e geriledi. Diğer deyişle mevduat hacmi kredilerin yüzde 108,3’ünden yüzde 117’sine çıktı. 2021 yılsonuna nazaran özkaynak toplamı yüzde 97,1 artışla 1 trilyon 407,1 milyar TL olurken, dalın sermaye yeterliliği standart oranı ise yüzde 18,39’dan yüzde 19,46’ya yükseldi.
