Barış Erkaya / BORSA ANALİZ
Borsa yatırımcısı açısından Borsa İstanbul’un manası konusunda olması gerekeni daima konuşuyoruz: Geleceğine güvenilen bir şirkete yatırım yapabilme yani ortak olabilme fırsatı veren pay senedi alım satım platformu. Üstelik de şayet ana hissedar değilseniz şirketin idaresiyle ilgili bir sorumluluğunuz da yok. Tek bakmanız gereken, bugüne kadarki başarısına bakıp payını aldığınız şirketin bundan sonra da birebir muvaffakiyetle yönetilip yönetilemeyeceğine ait beklentinizi ortaya koymak, temettü yatırımcısı iseniz sistemli temettü verip vermediğini, bundan sonra da vermeye devam edip etmeyeceğine ait beklentileri belirlemek, büyüme yatırımcısı iseniz ortağı olduğunuz şirketin süratli büyümesine ve hasebiyle da fiyatının artışının sürüp sürmeyeceğine ait tahlillerinizi yapmak. Sonra da ardınıza yaslanıp son birkaç haftadır borsada yaşanan akıl dışı gelişmeleri tebessümle seyretmek.
KÜÇÜK YATIRIMCI İLE İŞVEREN ORTASINDAKİ FARK
Fakat şayet borsada payına yatırım yapılan bir şirketin ana hissedarıysanız sorumluluk bundan misli misli fazla. Siz, son yaşananları ardınıza yaslanıp izleyemezsiniz. Zira sizin pay senetlerinize yatırım yapan çeşit çeşit yatırımcı vardır. Bunlardan kimileri ucuzdan pay alıp satmak niyetiyle yatırım yapanlar da olabilir, temettü yatırımcısı da, büyüme yatırımcısı da. Yani pay senetlerinizin piyasada yaşanan manipülatif hareketlere alet edilip edilmediğini denetim etmek de yükümlülükleriniz ortasındadır. Hele hele Borsa İstanbul’un en büyük ve endeks üzerinde yükü en yüksek pay senetleri sizin şirketlerinize ilişkin pay senetleriyse.
Bu nedenle son yaşanan düşüşte aslında borsa şirketlerinin işverenleri da önemli bir imtihan veriyor. Birtakım şirketlerin ana hissedarları piyasada yaşanan dalgalanmalara çok süratli tepki vererek şirketlerinin piyasa kıymeti üzerindeki dalgalanmalara her kademede karşılık verip yatırımcılara, “Merak etmeyin, biz buradayız ve bu yaşanan çok dalgalanmalardan ziyan görmemeniz için süratle harekete geçtik” bildirisi verdi.
ALIM TARAFINDA UZUNLUK GÖSTEREN PATRONLAR
Fakat biz bahsin olumlu tarafını biraz inceleyelim. Yani bankacılık payları tavan tavan yükselirken yükselmemesine karşın banka taban taban düşerken paha kaybeden şirketlerde gerçekleşen ana hissedar, yani işveren alımlarına. Daha da özeti, küçük hissedarıyla birebir tarafta olan işverenlere.
Borsa İstanbul’da banka paylarıyla yaşanan endeks yükselişinin durduğu ve tüm piyasanın aksine döndüğü, akabinde sert dalgalanmaların yaşandığı 13 Eylül 2022- 23 Eylül 2022 ortasındaki devirde yaşanan tüm pay alım süreçlerini tek tek inceledik. Halka arz sonrası piyasa yapıcılığı süreçleri dışında ana hissedarlar tarafından yapılan alım süreçlerinin sayısı 72. Bu süreçler toplam 28 adet şirketin paylarında gerçekleşti. Ana hissedarlar (kendi şirketlerinin payları yahut iştiraklerinin paylarında olmak üzere) bu 28 payda toplam 72 süreçte 329 milyon TL’lik geri alım süreci yaptı.
EN GÜÇLÜ ALIM SABANCI HOLDİNG’DE
Peki en çok alım hangi paylarda görüldü?
Sabancı Holding’te yapılan geri alımların meblağı 13-19 Eylül ortasında 26.60-28.33 TL fiyat aralıklarında 78 milyon TL’yi buldu.
Onu Halkbank pay senedinde yapılan geri alım izledi. Tek günde 8.1877 TL ortalama fiyatla 8.5 milyon adet pay geri alımıyla toplam geri alım meblağı 79 milyon TL’ye yaklaştı.
Panora GYO’da gerçekleşen ana hissedar, yönetici alımları 3 süreçte (19.81-23.12 TL aralığından) 52 milyon TL’lik toplam fiyata ulaştı.
İş Bankası C paylarındaki ana hissedar alımları ise yeniden tek günde 8-8.19 TL fiyat aralığından 40 milyon TL’nin üzerindeydi.
Net Holding’te Kerem Tibuk’un bilindik alımları dalgalı piyasada da sürdü ve 2 başka günde 17 milyon TL’ye ulaştı.
Şişecam’da 14 Eylül’de gerçekleşen geri alımların fiyatı 14 milyon TL, Önder Turizm’de ise neredeyse her gün yapılan alımlara 13.2 milyon TL, tekrar MLP sıhhatte 7 süreç gününde yapılan alımlarla 9.7 milyon TL geri alım meblağları gördük.
FARKLI BİÇİMLERDEKİ İŞVEREN ALIMLARI
Görüldüğü üzere tahtalara işveren dayanakları birtakım paylarda satışların ağırlaştığı kilit seanslarda tek günde gerçekleşirken birtakım paylarda birkaç gün, birtakım paylarda ise neredeyse her kademeden gerçekleşti. Bu aslında bir pay senedinin tahtası açısından çok kıymetli bir ayrıntı. Her üç tıptaki süreçlerin de o pay senetlerindeki satıcılara da alıcılara da verdiği çok kıymetli iletiler var. Tek seferde güçlü geri alımların satıcılar yahut VİOP’ta açığa süreç yapanlar tarafına verdiği güçlü bildiri, her an güçlü bir alımla işleri aksine döndürebileceği iletisi.
Aralıklarla yapılan güçlü alımlar ise pay senetlerindeki alış-satış istikrarında alıcılar tarafına cüret verici bir tesir yaratıyor. Bu da açıklamanın gelmesiyle sonraki seans yahut sonraki gün, pay senedinde alım yahut satım yapacaklar açısında karar verme konusunda değerli bir tesir doğuruyor.
Neredeyse her gün yapılan istikrarlı alımlar ise pay senetlerinin seans içerisinde daima olarak takviye bulmasını sağlayarak düşen bir piyasada o pay senedinin yatırımcılarına uzun vadeli de yürek verici bir ayrıntı olarak öne çıkıyor.
BAZI ŞİRKET HİSSEDARLARI PİYASA DÜŞERKEN DE SATTI
Bazıları ise sınıfta kaldı. Bırakın daha evvelce aldığı pay satış kararlarını en azından bu sert piyasa hareketleri sırasında ertelemeyi, ani pay satış kararlarıyla satış yapanlar da oldu. Kimileri ise uzun müddettir esasen yaptıkları pay satışlarına pek de istifini bozmadan devam etti. Ancak başka birtakım ana hissedarlar, satış ölçüsü açısından gaye koydukları takvimde “pause” tuşuna basarak satışlarına orta verdi. Bu da en azından bu şirketlerin borsa yatırımcıları açısından kıymetli bir itimat göstergesi olarak algılanabilecek cinsten bir duruş.
MARGÜN’DE 9 GÜNÜN 9’UNDA DA İŞVEREN ALIMI
Bu açıdan ana hissedarların en sık piyasada görüldüğü paylara bakmak gerekirse 13 Eylül-23 Eylül ortasındaki 9 süreç gününün 9’unda da piyasada işverenlerin alıcı olarak bulunduğu Margün Güç (Esenboğa Elektrik) kuşkusuz en dikkat çekeni. Esenboğa Elektrik, bir yandan Margün Enerji’de alım yaparken öbür yandan Esenboğa Elektrik’te de 3 süreç gününde 3.2 milyon TL’lik geri alım yaptı. Ana hissedarlar, dalgalanmanın sürdüğü 9 süreç gününün yedisinde Önder Turizm, MLP Sıhhat ve Verusa Holding’te tahtalarda alım tarafında takviye olurken görüldü. Gedik Yatırım’da 5 süreç gününde, Gezinomi’de, Panora GYO’da, QUO Granite’te Sabancı Holding’te ise 3 süreç gününde işverenlerin yahut yöneticilerin geri alımlarını gördük.
