Çin, son 6 yıldır Almanya’nın en büyük ticaret ortağı olarak kayıtlara geçerken, Alman kamuoyu, son periyotta Rusya’ya güç bağımlılığının “enerji kriziyle” sonuçlanmasının akabinde Çin’e olan ekonomik bağımlılığı tartışıyor.
Almanya İktisat ve İklim Müdafaa Bakanlığı, ülkenin ekonomik olarak Çin stratejisini değiştirmek için çalışmalar yürütüyor. Almanya’da hükümet, Çin’in ham unsurlarına, bataryalarına ve yarı iletkenlerine olan bağımlılığı azaltmak için Çin ile yeni bir ticaret siyaseti üzerinde çalışıyor.
Bakanlık çalışanlarının hazırladığı 100 sayfalık taslak raporda, Alman-Çin bağlantılarındaki ekonomik bağımlılığa dikkati çekilerek, Çin’e olan bağımlılığın azaltılması ve tedarik yollarının genişletilmesine yer veriliyor.
Çin’in Berlin Büyükelçisi Wu Ken ise Alman Handelsblatt gazetesine verdiği röportajda, Almanya’nın Çin’e karşı daha sert strateji değişikliği planının, dünyanın ikinci ve dördüncü büyük ekonomileri ortasındaki iş birliğini tehlikeye atabilecek bir “Soğuk Savaş” zihniyetini yansıttığını aktardı.
Alman medyasına yansıyan kelam konusu strateji değişikliğinin “çok endişe” verici olduğunu belirten Wu, bunun Almanya ile Çin’in ortak çıkarlarına hizmet etmeyeceğini vurguladı.
Wu, Almanya’nın kelam konusu taslak raporunun Berlin ile Pekin ortasındaki rekabeti ve meydan okumaları gerçekle hiçbir ilgisi olmayacak halde abarttığını söz ederek, “Gelecekte iş birliği için makul bedellerin ve insan haklarının ön şart olacağını da duyuyorum…. Ayrıyeten, en azından taslağa nazaran Almanya, Çin siyasetini gelecekte ABD üzere misal düşünen müttefiklerle daha yakın bir biçimde koordine etmek istiyor. Bu, Alman hükümetinin bağımsızlığını kaybettiğini ve bunun yerine Çin siyaseti problemlerinde büsbütün ABD’yi takip ettiğini gösteriyor.” tabirini kullandı.
Çin’in Berlin Büyükelçisi Wu, Almanya’nın yeni Çin stratejisinde Alman şirketlerinin Çin’deki yatırımları konusunda bilgi paylaşımı ve gerilim testi planı konusunda ise, “Bunu yaparken, Alman hükümeti nihayetinde kendi kendisiyle çelişiyor… Bana nazaran bu, kuşkulu bir formda Soğuk Savaş zihniyetini yansıtıyor.” dedi.
Almanya-Çin ilişkileri
Başta ABD, Kanada ve Avustralya olmak üzere Batılı ülkeler, iktisadını ve tesirini genişleten Çin karşısında daha sert tavır sergilemeye başlarken, Almanya’nın, ticari alakalarını siyasetten önde tutarak buna yanaşmadığı gözleniyor.
Çin’in Avrupa Birliği (AB) ülkeleri dahil olmak üzere, altyapı ve teknoloji üzere kritik dallarda de yatırım ve satın alma yoluyla Avrupa’da aktifliğini artırması, kamuoyunda uzun müddettir tartışma konusu oluyor.
Avrupa’nın en büyük iktisadına sahip Almanya’nın Çin ile ekonomik bağlantılarının siyasi alakalar üzerinde belirleyici bir rol oynaması da kıtada tenkitlere yol açıyor.
Eski Almanya Başbakanı Angela Merkel, 16 yıllık iktidarı devrinde Çin’i 12 kere ziyaret etti. Hükümet, insan haklarından fazla ekonomik bağlara öncelik veriyordu. Merkel periyodu Çin siyaseti muhalifler tarafından sıkça eleştirilirken, Başbakan Olaf Scholz’un da Merkel’e emsal bir yaklaşımla ticari istikrarları göz önünde bulundurarak Çin ile ekonomik iş birliğine devam etmesi dikkati çekiyor.
Alman otomobilleri ve makineleri Çin’de ağır talep görüyor
AB, Çin’i birlik için müzakere ortağı olmakla birlikte ekonomik ve sistemik bir rakip olarak görürken, ihracat yüklü bir iktisada sahip olan Almanya, yıllardır Çin’in global iktisada açılmasından en çok yararlanan ülkelerden biri pozisyonunda bulunuyordu.
Alman otomobilleri ve makineleri Çin’de ağır talep görüyor. Çin’e yapılan ihracat, son 10 yılda Almanya’nın 2. Dünya Savaşı sonrası en uzun ekonomik büyümesini desteklerken, Çin, 2016 yılında Almanya’nın en büyük ticaret ortağı oldu.
Almanya’nın Çin’e bağımlılığı dış ticaret, tedarik zincirleri yahut büyük pazar konusunda dikkati çekiyor. Almanya’nın elektrikli arabalar için kıymeti giderek artan lityum bataryalar ve ender toprak elementleri üzere ham unsurlarda bile Çin’e “güçlü bir ithalat bağımlılığı” olduğu görülüyor.
Çin’de yaklaşık 5 bin Alman şirketi faaliyet gösteriyor
Geçen aylarda dünya çapında tedarik zincirlerini önemli halde bozan Şanghay’daki Kovid-19 karantinası, Alman iktisadının Çin’den gelen birincil ve orta eserlere ne kadar bağımlı olduğunu da ortaya koydu.
Alman Dış Ticaret Odası (AHK) datalarına nazaran, Çin’de yaklaşık 5 bin Alman şirketi faaliyet gösteriyor. Almanya’da 1,1 milyon kişilik istihdam, Çin ile ticarete bağlı durumda.
Çin pazarı, başta Alman araba üreticileri olmak üzere Alman şirketleri için hem satış hem de büyüme açısından büyük kıymet taşıyor. Alman şirketleri, global pazar için Çin’deki en son teknolojileri geliştiriyor ve test ediyor.
Çin, son 6 yıldır Almanya’nın en büyük ticaret ortağı olurken, iki ülke ortasındaki ticaret hacmi geçen yıl 245 milyar avroyu (246 milyar dolar) aştı.
Bu nedenlerden ötürü, Çin’in Alman iktisadı için ehemmiyetini vurgulayan Alman iş dünyası da “Çin olmadan yapamayacakları” ikazında bulunuyor.
