Çin’de dün başlayan ve hafta boyunca basına kapalı olarak devam edecek olan Çin Komünist Partisi (ÇKP) 20. Ulusal Kongresi’nde, partinin Genel Sekreteri ve Çin Devlet Lideri Xi Jinping’in gücünü perçinlemesi, 3. devir seçilmeyi garantilemesi, Çin Halk Cumhuriyeti kurucusu Mao Zedong’dan bu yana partinin liderliğini ve devlet başkanlığını iki periyottan fazla sürdüren birinci önder olması bekleniyor. Pekin’de 16-22 Ekim tarihlerinde gerçekleşecek kongrenin açılış gününde Çin Devlet Lideri Xi, güvenlik, yoksullukla gayret, Tayvan, sıfır COVID siyasetleri ve Çin iktisadına ait değerli açıklamalar yaptı.
2012 yılından bu yana partinin genel sekreterliği vazifesini yürüten Xi’nin misyon mühleti boyunca, Çin iktisadı kapsayıcı bir büyüme kaydetti ve ülke ABD ve Avrupa Birliği üzere değerli global güçlerden biri haline geldi. Xi açılış konuşmasında sıklıkla ‘güvenlik hedefl erine’ atıf yaparken, ülkeyi kıymetli zorlukların beklediğine de işaret etti: “Rüzgarlara, dalgalı sulara ve hatta tehlikeli fırtınalara karşı hazır olun!” İki saate yakın süren konuşma, 2017 yılındaki 19. Komünist Partisi Kongresi’ndeki konuşmasına nazaran çok daha kısaydı ve konuşmasında ‘güvenlik’ tabiri 70’ten fazla kere geçti.
YOKSULLUKLA MÜCADELE
“100 milyona yakın kırsal nüfus yoksulluktan çıkarıldı”
Parti Genel Sekreteri ve Devlet Lideri Xi Jinping, konuşması öncesinde kongreye “Çin karakteristiğinde sosyalizmin bayrağını üst taşımak ve her açıdan çağdaş sosyalist bir toplum inşa etmek için birlik içinde çabalamak” isimli bir rapor sundu. Raporu kongreye de sunduğu açılış konuşmasında, “yeni dönem” olarak isimlendirdiği kendi iktidarında en değerli muvaffakiyetin yoksullukla gayret olduğunu vurguladı. Xi, “yüzyıl hedefl erinden” birincisi olarak tanımladığı, ÇKP’nin 2021’deki 100. kuruluş yıl dönümüne kadar ülkede mutlak yoksulluğu sona erdirme amacına ulaşıldığını, “her istikametiyle ortalama refaha sahip bir toplum” yaratıldığını belirtti. Ülke genelinde 832 fakir ilçenin ve 100 milyona yakın kırsal nüfusun yoksulluktan çıkarıldığını söz eden Xi, 9,6 milyon vatandaşın dezavantajlı bölgelerden yeni bölgelere yerleştirildiği bilgisini paylaştı. Ortalama refahı, “Çin halkının 1000 yıllık rüyası” olarak tanımlayan Xi, bunu başararak ülkeyi kalkınmada tarihi başlangıç noktasından daha yüksek noktaya taşıdıklarını vurguladı.
TAYVAN
“Hedef barışçıl birleşme, güç kullanma seçeneği de masada”
Xi’nin 20. Çin Komünist Partisi Kongresi’nin açılışında yaptığı konuşmada vurgu yaptığı en kıymetli husus Tayvan’ın Çin anakarası ile birleşmesinin tamamlanmasıydı. Tayvan probleminin tahlilinin Çin halkının sıkıntısı olduğunu söyleyen Xi, “Tayvan’la ekonomik işbirliğinin güçlendirileceğini, adayla nitekim barışçıl bir yine birleşme olmasını istediğini” söyledi lakin güç kullanma seçeneğinin de masada kalmaya devam edeceğini belirtti. “Güç kullanma seçeneğini kullanmayacağımıza asla kelam vermiyoruz, ayrılıkçı hareketleri durdurmak için gereken her türlü önlemi alacağız” diye konuşan Xi, dış müdahalenin kabul edilmeyeceğine işaret etti. Xi’nin Tayvan’la ilgili kelamları Komünist Partisi üyeleri tarafından dakikalarca alkışlandı. ABD Temsilciler Meclisi Lideri Nancy Pelosi’nin ağustos başında Tayvan Adası’na yaptığı ziyaret, Washington ile Pekin ortasında tansiyona yol açmış, Çin ordusu ziyaretin akabinde ada etrafında askeri yığınağını ve tatbikatlarını arttırmıştı. Birtakım siyasi analistler Xi’nin Tayvan’a ait bildirilerinin önümüzdeki on yıl içinde Tayvan konusunda değerli adımlar atılabileceğine işaret olduğunu aktarıyor.
COVID-19
“Sıfır COVID siyasetlerinden dönmeyecek”
Küresel iktisadın tedarik zincirlerinde kıymetli bir yer tutması nedeniyle Batı’da tasalara neden olan sıfır COVID siyasetleri da Xi’nin konuşmasının değerli bir kısmını oluşturdu. Xi, salgını engellemek için kullanılan kitlesel test, karantinalar ve kapatmaları bir ‘başarı’ olarak nitelendirdi, bu da birçok uzmana nazaran Çin’in önümüzdeki devirde de sıfır COVID siyasetlerine bağlı kalacağının işareti.
EKONOMİ
“İnovasyon büyümenin kilidi olacak”
Bilim ve teknolojide inovasyonun ülkenin ekonomik büyümesi için kilit kıymete sahip olduğuna vurgu yapan Xi, bilhassa orjinal ve öncü bilimsel araştırmaların değerine dikkat çekti. İklim değişikliği ve çevresel teşebbüsler konusunda âlâ bir karnesi olan ve yenilenebilir güç kesiminde kapasite bakımından dünya önderi olan Çin, Xi’nin açıklamalarına nazaran “düşük karbon dalları büyütmeye ve düşük karbon hayat biçimlerini teşvik etmeye devam edecek, kirlilik kontrollerini artıracak ve önemli kirliliklerin tamamını sonlandırmak için çalışacak.”
Xi Jinping, 2023’te 3. sefer devlet lideri olarak seçilebilecek
2018 yılında Çin Ulusal Halk Kongresi, devlet liderlerinin misyonlarını her biri beş yıl olmak üzere iki periyotla sınırlayan anayasal düzenlemeyi kaldırmayı onaylamıştı. Böylelikle Xi’nin üçüncü bir devir seçilmesinin önü açılmıştı. Batılı basın kuruluşlarında Xi’nin ‘hayat boyu’ iktidarda kalmasının da önünün açıldığına dikkat çekiliyor. X i’nin beş yılda bir yapılan parti kongresinde Parti Genel Sekreteri ve Merkez Askeri Kurul Lideri unvanlarını, 2023 baharında yapılacak yıllık Ulusal Halk Kongresi’nde de başkanlık rolünü muhafazası bekleniyor.
Kongrede Merkez Komitesi ve Politbüro üyeleri de seçilecek
Kongrede belirlenecek yeni başkanlar, önümüzdeki devirde dünyanın en büyük ikinci iktisadı Çin’in ekonomik ve siyasi siyasetlerini kararlaştıracak.
• Kongre kapsamında yaklaşık 2300 parti üyesinin Tiananmen Meydanı’ndaki Büyük Halk Salonu’nda bir hafta boyunca toplanacak.
• Partinin Merkez Komitesi’ne 205 asil ve 171 yedek üye seçilecek.
• Merkezi Komitesi, partinin siyasi ünitesi olarak da bilinen Politbüro’ya 25 üye seçecek.
• 1982’de onaylanan parti tüzüğünde geçmiş ÇKP Kongrelerinde olduğu üzere birtakım değişiklikler yapılacak.
• Politbüro ise Politbüro Daimi Komitesi’ni belirleyecek. Politbüro Daimi Komitesi üyeleri ülkenin en seçkin insanları. P arti’nin Genel Sekreteri Xi Jinping dahil halihazırda 7 üye bulunuyor ve hepsi erkek.
• 69 yaşındaki Xi’nin hayatının geri kalanı boyunca iktidarda kalma mümkünlüğü da olduğu belirtiliyor.
•Başbakanı Li Keqiang misyon mühleti dolduğunda mart ayında başbakanlık koltuğunu bırakacak.