Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, “Güney Kafkasya’daki barış süreci, can Azerbaycan’ın tüm teşebbüslerine karşın hala kırılganlığını koruyor. Haklı çabasında olduğu üzere barış arayışlarında da Azerbaycan’ın yanındayız.” dedi.

Cumhurbaşkanı Erdoğan, Ebedi Kent Kongre Merkezi’nde, “Türk Medeniyeti için Yeni Periyot: Ortak Kalkınma ve Refaha Doğru” temasıyla düzenlenen Türk Devletleri Teşkilatı (TDT) Devlet Liderleri 9’uncu Doruğu’nda konuştu.

Konuşmasına salondakileri selamlayarak başlayan Erdoğan, “Ortak medeniyetimizin şahikalarından Semerkant’ta sizlerle bir ortaya gelmekten büyük bir memnuniyet duyuyorum. Bu sene bağımsızlıklarının 30’uncu yıl dönümünü idrak eden tüm dost ve kardeş ülkeleri yürekten kutluyorum.” tabirini kullandı.

Dönem Başkanlığını devredecekleri Özbekistan Cumhurbaşkanı Şevket Mirziyoyev’e muvaffakiyetler dileyen Cumhurbaşkanı Erdoğan, şöyle devam etti:

“Ülkelerimiz açısından fırsatlarla birlikte riskleri de olan hassas bir devirden geçiyoruz. Bu devirde aramızdaki işbirliği, dayanışma ve ahengi tüm alanlarda güçlendirmemizin çok daha kritik hale geldiğini görüyoruz. Ukrayna’da 9 aydır devam eden çatışmaların adil bir barışla sona ermesi için her türlü uğraşı sürdürüyoruz. Bunu yaparken, besin krizinin önüne geçmek için de gerekli müdahalelerde bulunuyoruz.

Güney Kafkasya’daki barış süreci, can Azerbaycan’ın tüm teşebbüslerine karşın hala kırılganlığını koruyor. 8 Kasım’da kutladığımız ulu Karabağ Zaferi’nin ikinci yıl dönümünde aziz şehitlerimize Allah’tan rahmet, gazilerimize sıhhat ve afiyet diliyorum. İlham kardeşimizin şahsında Azerbaycan halkını tekrar tebrik ediyorum. Haklı uğraşında olduğu üzere barış arayışlarında da Azerbaycan’ın yanındayız.”

“FETÖ’yle gayretimizde siz kardeşlerimizin takviyesine güveniyoruz”

Türkiye olarak terör örgütleri PKK/PYD/YPG, FETÖ, DEAŞ ve El Kural ile gayretin sürdürüldüğünü kaydeden Erdoğan, “Ülkemize yönelik terör tehdidi büsbütün yok edilene kadar durmayacak, teröristlerin inlerini başlarına geçirmeye devam edeceğiz. Bir cinayet ve casusluk şebekesi olan FETÖ’yle çabamızda siz kardeşlerimizin dayanağına güveniyoruz. FETÖ’nün bertaraf edilmesi noktasında sizlerle her türlü işbirliğine hazır olduğumuzu tekrar tabir etmek istiyorum.” kelamlarını sarf etti.

Cumhurbaşkanı Erdoğan, Türkiye’nin 2014’ten bu yana dünyanın en çok sığınmacıya mesken sahipliği yapan ülkesi olduğunu vurgulayarak, “3,6 milyonu Suriye’den gelenler olmak üzere yaklaşık 5 milyon mazlumu konuk ediyoruz. Sistemsiz göçün engellenmesi ve yönetimi konusunda işbirliğimizi artırmamızda yarar görüyoruz. Bu kapsamda ortak güvenlik konsepti geliştirmemiz ve güvenlik kurulu sekreterleri toplantılarını sürdürmemiz isabetli olacaktır.” değerlendirmesinde bulundu.

“Çabalarımızı yoğunlaştırmalıyız”

Su ve etraf sıkıntılarına ilaveten iklim değişikliğiyle çabada de birlikte hareket edilmesinin Teşkilat’ın ortak faydasına olacağını belirten Erdoğan, “Sıfır Atık Projesi’ni, global seviyeye taşımak üzere Birleşmiş Milletler Genel Konseyi’ne sunduğumuz karar tasarısına dayanağınızı bilhassa bekliyorum. Teşkilatımızın memleketler arası mecrada görünürlüğünü arttırmamız ehemmiyet arz ediyor. İslam İşbirliği Teşkilatı, Ekonomik İşbirliği Teşkilatı, Asya’da İşbirliği ve İtimat Artırıcı Tedbirler Konferansı ile Birleşmiş Milletler üzere memleketler arası kuruluşlarda dayanışmamızı güçlendirmeliyiz. Teşkilatımızın bu kuruluşlarla gözlemci üye olması için uğraşlarımızı yoğunlaştırmalıyız.” görüşünü paylaştı.

Kardeşlik hukukunun gereğini yerine getirerek, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’nin Teşkilat’a gözlemci üye olmasının kabul edildiğini söyleyen Erdoğan, “Türk dünyasının ayrılmaz bir modülü olan Kıbrıslı kardeşlerimizin yalnız olmadığını göstererek, tahlil sürecine de katkı sağladık. Bu dayanışma iradesini sergilediğiniz için siz değerli kardeşlerime başka farklı teşekkür ediyorum.” dedi.

“2040 Türk Dünyası Vizyon Evrakı, işbirliğimizin çerçevesini oluşturuyor”

İstanbul’da 2021’de gerçekleştirilen Tepenin, Türk dünyasındaki kurumsal birlikteliğin güçlenmesi sürecinde bir kilometre taşı olduğunu lisana getiren Cumhurbaşkanı Erdoğan, kelamlarını şöyle sürdürdü:

“Konseyimizi Teşkilat’a dönüştürürken, birebir vakitte özgün ve aktif bir yapının temelini de attık. İstanbul’da kabul ettiğimiz 2040 Türk Dünyası Vizyon Evrakı, işbirliğimizin çerçevesini oluşturuyor. Siyaset, güvenlik, ticaret, gümrük, ulaştırma, güç, sıhhat, bilişim, eğitim, gençlik ve spor üzere alanlarda işbirliğimizi pekiştirelim istiyoruz. Bugün kabul ettiğimiz Strateji Evrakı de bizlere bir yol haritası sunuyor. Strateji Belgemizdeki ögelerin birer birer hayata geçirilmesinin daima birlikte takipçisi olalım.

Türk Yatırım Fonu’nun da mümkün olan en kısa müddette hayata geçmesi faydalı olacaktır. Fon’un sağlayacağı mali imkanların, işbirliğimizi kuvvetlendirip faaliyetlerimize ivme kazandıracağına inanıyorum. Ticaret, ulaştırma ve güç başlıklarında aramızdaki bağların derinleştirilmesine değer veriyoruz. Türkiye-Özbekistan-Azerbaycan ve Türkiye-Kazakistan-Azerbaycan dışişleri, ulaştırma ve ticaret, iktisat bakanları toplantıları vaktinde attığımız kritik adımlardır. Benzeri düzenekleri çoğaltmamızın ve kapsamını genişletmemizin, hepimizin yararına olacağına inanıyorum.”

“Transit yük nakliyatının kolaylaştırılması ticaret hacmimizi arttıracaktır”

Bölgede yaşanan son gelişmelerin Orta Koridor güzergahının daha da aktif hale getirilmesi için fırsatlar sunduğunu bildiren Erdoğan, Bakü-Tiflis-Kars Demir Yolu’nun Ekim 2017’de faaliyete geçmesiyle Orta Koridor’un kıymetli bir ayağının tamamlandığını hatırlattı.

Türkiye olarak tıpkı emele hizmet maksadıyla Marmaray, Yavuz Sultan Selim Köprüsü, Avrasya Geçişi, İstanbul Havalimanı, Osmangazi Köprüsü, 1915 Çanakkale Köprüsü üzere büyük projeleri hizmete aldıklarını aktaran Cumhurbaşkanı Erdoğan, şunları kaydetti:

“Ülkelerimizin toplam ticaret hacmi 700 milyar dolara ulaşmakla birlikte bu sayının yalnızca yüzde beş buçuğu Teşkilat ülkeleri ortasındaki ticaret kaynaklıdır. Bu oranı daha üste çekmek temel önceliğimiz olmalıdır. Hazar Geçişli Doğu-Batı Orta Koridorun katettiği güzergahtaki gümrük fiyatlarının kaldırılması yahut azaltılması, transit yük nakliyatının kolaylaştırılması, ticaret hacmimizi arttıracaktır. Milletlerarası Kombine Yük Nakliyeciliği Mutabakatı’nın imzalanması, bu bakımdan memnuniyet vericidir.

Zirvemiz vesilesiyle ticaretin kolaylaştırılması, strateji dokümanının, eşya hariç mal ve hizmetin özgür deveranı için hizmet ve yatırım alanında hür ticaret mutabakatının imzalanması da kıymetlidir. Ortak coğrafyamız, stratejik güç koridorlarının kavşağında yer alıyor. Türkiye, esasen kendisinin ve bölgesinin güç arz güvenliğine takviye sağlayacak atılımları uzun müddettir kesintisiz halde hayata geçiriyor. Bakü-Tiflis-Ceyhan Boru Sınırı, global seviyede en başarılı güç projeleri ortasındadır. Güney Gaz Koridoru ise Avrupa’ya gaz taşıyacak dördüncü arter olarak tasarlanmıştır. Trans Anadolu Doğalgaz Boru Çizgisi’nin bel kemiğini oluşturduğu bu koridor, ek gaz tedarikiyle daha da geliştirilebilir. Hazar Havzası bunun için akla birinci gelen kaynaktır.”

“Dünya Göçebe Oyunları Daimi Komitesi kurulmasına yönelik desteğinize güveniyorum”

Enerji alanında Teşkilat bünyesinde ve ikili seviyede işbirliği süreçlerine, ortak projelere bu nedenle büyük değer atfettiklerini vurgulayan Erdoğan, genç jenerasyonun ortak lisan, tarih, coğrafya ve kültürünü daha yeterli tanıması maksadıyla bilimsel çalışmalara sürat verilmesi gerektiğini söyledi.

Eylülde İznik’te gerçekleştirilen Dördüncü Dünya Göçebe Oyunları’nın beşincisinin 2024’te Kazakistan’da düzenleneceğini hatırlatan Cumhurbaşkanı Erdoğan, şunları paylaştı:

“Bu kapsamda Teşkilatımız çatısı altında Dünya Göçebe Oyunları Daimi Komitesi kurulmasına yönelik teklifimize, desteğinize güveniyorum. Teşkilatımızın sekreteryasında değerli bir nöbet değişikliği gerçekleşiyor, 3 yıldır muvaffakiyet ve özveriyle genel sekreterlik vazifesini yürüten Sayın Amreyev’e, teşkilatımıza yaptığı tüm katkılar için teşekkür ediyorum. Yeni Genel Sekreterimiz Sayın Ömüraliyev’in de bu misyonu bihakkın ifa edeceğine inancım tamdır. Başta konut sahibimiz Özbekistan olmak üzere Doruğun düzenlenmesinde emeği geçen herkese teşekkür ediyorum. Periyot başkanlığı mühletince Özbekistan’a muvaffakiyetler diliyorum. Toplantılarımızın, ülkelerimiz ve bölgemiz için hayırlara vesile olmasını temenni ediyorum.”