Mehmet KARA
BOTAŞ, doğalgaz tüketici fiyatlarına yönelik tarifelerde değişikliğe gitti. BOTAŞ’tan alınan bilgiye nazaran, 1 Ekim 2022 tarihinden geçerli olmak üzere aşikâr müşteri kümelerine uygulanacak satış fiyatları, Türkiye Organize Toptan Doğalgaz Satış Piyasası’nda belirlenen Günlük Referans Fiyat’a (GRF) endekslendi. Ayrıyeten Kademe 1 Konaklama ve OSB Kademe 1 Konaklama ismiyle iki yeni tüketici kümesi tanımlandı. BOTAŞ uygulamayı, “Yeni fiyat düzeneği ile ülkemizin güç merkezi olma gayesi ve vizyonu doğrultusunda doğalgaz kullanıcıların piyasa tabanlı, sürdürülebilir ve öngörülebilir bir fiyat yapısı sunulması amaçlanmaktadır” olarak kıymetlendirdi.
Ancak uygulamanın devreye girmesiyle Ekim 2022 periyodunda tüketicilere uygulanan doğalgaz fiyatlarına fiilen artış getirilmiş oldu. Yeni sistem ve tarife uygulamasına nazaran çeşitli iş kollarının elektrik üretimi haricinde tüketeceği doğalgazın fiyatı, kesimden kesime değişmekle birlikte Eylül 2022’ye nazaran yüzde 50’ye varan oranda artmış durumda. Tarife tablosuna nazaran CNG satış fiyatlarına ise yüzde 7.8 artırım yapıldı.
Doğalgaz satış tarife tablosuna eklenen “Kademe 1 Konaklama” ve “OSB Kademe 1 Konaklama” tüketici kalemleri, konaklama tesislerini kapsıyor. Bu tesislere uygulanacak tarife metreküp başına 8.906244 TL olarak belirlendi. Bu fiyat Sm3 başına 7,124995 TL olan Kademe 1’in yüzde 25 üzerinde artış fiyatına denk geliyor. Yani BOTAŞ’ın yeni fiyatlandırma düzeneğinden turizm dalına sürpriz artırım çıktı. Bu iki kalem kapsamında doğalgaz tüketen oteller, tatil köyleri, butik oteller, özel konaklama tesisleri, moteller, pansiyonlar ve apart oteller, tüketim ölçüleri tıpkı kalsa bile Ekim 2022 devrinde eylül ayına nazaran yüzde 25 daha yüksek fatura ile karşı karşıya kalacaklar.
Yüksek tüketime yüksek zam
Yıllık çekiş ölçüsü 300 bin metreküpün üzerindeki kullanıcılar (Kademe 2) için fi yat tarifeleri biraz daha karmaşık ve yüksek görünüyor. Kademe-2 müşterilerinin elektrik üretimi emelli hariç fi ili gaz tüketiminin yüzde 60’ına tarifede yer alan fi yat uygulanacak. Bunun üzerindeki kısım ise Güç Piyasaları İşletme A.Ş. (EPİAŞ) tarafından işletilen Organize Toptan Doğal Gaz Satış Piyasası’nda (OTSP) 2022 Yılı Eylül ayının birinci 25 gününde oluşan Günlük Referans Fiyatların (GRF) aritmetik ortalaması uygulanacak. Güç Günlüğü’nün kelam konusu GRF bilgilerine dayanarak yaptığı hesaplamalar, kelam konusu tüketici kümesinin gaz faturasının eylül ayına nazaran yüzde 50’ye yakın artacağını gösteriyor. Bu durum, birebir tüketim ölçüsüne sahip özgür bölge tüketicileri için de geçerli. BOTAŞ’ın yeni fi yatlandırma sistemi ile yeni fi yat tarifesinden çıkan en kritik sonuçlardan biri de ağır sanayi kollarındaki şirketleri ilgilendiriyor. Yıllık 300 bin metreküpün üzerinde gaz çeken şirketlere tüketimlerinin yüzde 40’ına uygulanan GRF’ye endeksli fi yatlandırma metodu, kimi iş kollarındaki şirketlerde tüketimin tamamı için uygulanıyor. Eylül 2022 tarihindeki GRF ortalaması ile tarife tablosundaki sayıların karşılaştırılması halinde, kelam konusu şirketlerin gaz faturaları kıymetli oranda artacak. Bu pozisyondaki Kademe-2 müşterileri altın, alüminyum, bakır, bor, çinko, demir/çelik, gümüş, krom, kurşun ve magnezyum üretimi ile petrol rafi nerisi ve petrokimya dallarında faaliyet gösteren şirketler olarak sıralanıyor. Bu şirketlerin ekim ayında kullanacağı gaza Eylül 2022’nin birinci 25 günündeki özgür piyasada oluşan günler referans fi yatların ortalaması uygulanacak.
