Özlem ERMİŞ BEYHAN
Türkiye genelinde ocak ayının ortalarına gelinmesine karşın ortalamaların üzerindeki hava sıcaklığı alarm veriyor. Önümüzdeki hafta sıcaklıkların daha da artması, birtakım bölgelerde 20 dereceye kadar çıkması bekleniyor. Bu durum doğalgaz tüketimini düşürerek bütçeye olumlu katkı veriyor. Doğalgaz tüketiminin son haftalarda günlük 300 milyon metreküpten 200 milyon metreküp düzeyine gerilediğini belirten BOTAŞ eski Genel Müdürü Gökhan Yardım, “Tüketimde önemli bir düşüş kelam konusu, bütçe açığının azalmasının gerisinde bu düşüş var. Doğalgaz fiyatları da arzın azalması paralelinde düşüyor” dedi.
2022 yılına dair bütçe açığı 4 Eylül 2022’de açıklanan orta vadeli programda 461 milyar TL olarak öngörülürken, geçtiğimiz hafta 139.1 milyar TL olarak açıklanmıştı. Ortadaki farka dair bir kestirim, ekonomist Uğur Gürses’in son yazısında şöyle ortaya kondu: “Tahminimi söyleyeyim; bütçeden BOTAŞ’a yapılan transferler dikkate alınarak OVP’de yer alan bu iddia yapılmış olmalıydı. Lakin ne oldu ise dört ayda tılsımlı bir el değmiş ve bütçe açığında ‘güller açmıştı”.”
Gaz fiyatları 16 ayın dibinde
BOTAŞ eski Genel Müdürü Gökhan Yardım ise ortadaki lehte farkın doğalgaz tüketiminde sıcak havalar kaynaklı keskin düşüşten kaynaklandığını söyledi. “Günlük doğalgaz tüketimimiz son haftalarda 300 milyon metreküpten 200 milyon metreküpe geriledi” diyen Yardım, Avrupa’da da mevsim normallerinin üzerindeki sıcaklar nedeniyle beklenen tüketim sayılarına ulaşılmadığını, arzdaki bu düşüşün gaz fiyatlarını son 16 ayın en düşük düzeyine çektiğini anlattı. Yardım, “Avrupa doğalgaz fiyatları geçtiğimiz 16 ayın en düşük düzeyinde, Eylül 2021 fiyatları düzeyine düştük. Bulgaristan’ın Bulgargaz’ı Şubat ayında fiyatları yüzde 24,5 indireceğini ilan etti. Türkiye’de de bu düşüşün fiyatlara şubat ve martta yansımasını bekliyoruz” sözünü kullandı. Yardım, Ukrayna-Rusya savaşının sonlanması yolunda bir gelişme olursa fiyat düşüşünün devam edeceğini söyledi.
Küresel ısınma getirdiğinden fazlasını götürecek
Ancak global ısınma doğalgaz kullanımının düşmesine yol açarken kuraklıkla birlikte su kaynaklarının da azalmasını beraberinde getiriyor. Nişantaşı Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Şenay Yalçın iklim kaidelerinin Rusya’ya olan bağımlılığı minimize ettiğini ve Avrupa’nın da elini rahatlattığını söyledi. Yenilenebilir gücün devreye girmesinin de süreçte tesirli olduğunu anlatan Yalçın, “Ancak iklim krizi güçte, doğalgaz tüketimindeki düşüşün sağladığı avantajdan daha büyük meseleler yaratacak. Su kaynaklarının azalması hidroelektrik santrallerinin üretimini kaçınılmaz olarak etkileyecek” dedi. Yalçın, Türkiye’de güçte şurası gücün yüzde 54’ü yenilenebilir güç iken, üretimin üçte birinin yenilenebilir güçten geldiğini de ekledi. Prof. Yalçın, “İklim krizi paralelinde güçte yeni istikrarlar oluşacak” diye konuştu.
