Habertürk’ten Ahmet Kıvanç’ın haberine nazaran, siyasi Partiler Kanunu uyarınca partilere yapılan hazine yardımı, son milletvekili seçimine nazaran belirleniyor. Barajı aşmış bulunan siyasi partilere o yılki genel bütçe gelirlerinin 5000’de 2’si oranındaki ödenek, ülke barajını aşan partilerin aldıkları oy oranına nazaran paylaştırılıyor. Milletvekili seçiminde ülke barajı yüzde 10’dan yüzde 7’ye düşürüldü. Milletvekili seçimlerinde geçerli oyların yüzde 3’ünden fazlasını almış partilere ise barajı aşan en düşük oy almış partiyle orantılı olarak hazine yardımı yapılıyor.
Hazine yardımı, milletvekili seçiminin yapıldığı yıllarda 3 katı, lokal seçimin yapıldığı yıllarda ise 2 katı olarak gerçekleştiriliyor. Bu yıl milletvekili seçimi münasebetiyle partilere toplam 5 milyar lira hazine yardımı yapıldı. AK Parti 2 milyar 179.5 milyon, CHP 1 milyar 157.4 milyon, MHP 567.3 milyon, GÜZEL Parti 509.1 milyon lira hazine yardımı aldı. Evvel önlem konulan, mart ayında ise Anayasa Mahkemesi’nce önlem kararı kaldırılan HDP’ye ise 598.8 milyon lira hazine yardımı yapıldı.
Vekil başına harcamada CHP önde
Geçici seçim sonuçlarına nazaran, barajı aşan partilerden AK Parti 267, CHP 169, MHP 50, HDP 61, DÜZGÜN Parti de 44 milletvekili çıkardı.
Hazine yardımının milletvekili sayısına kısmıyla hesaplanan vekil başına en düşük harcamayı 6.8 milyon TL ile CHP yaptı. AK Parti 1 vekil için 8.2 milyon, MHP 11.3 milyon lira harcarken, en fazla harcamayı 11.6 milyon lirayla ÂLÂ Parti yaptı. Hazine yardımı HDP’ye yapılmakla birlikte, seçime Yeşil Sol Parti ismiyle girildi, vekil başına harcama 9.8 milyon lira oldu.
Pazar günü yapılan seçim sonuçları, barajı aşan partilerin gelecek beş yıl boyunca hazine yardımından alacakları hissesi da belirleyecek. 2018 seçiminde GÜZEL Parti yüzde 9.96 oranında oy aldığı için bu partinin aldığı hazine yardımı genel bütçe gelirlerinin 5000’de 2’si oranına dahil edilmiyordu. Bu halde hesaplanan fiyata ilaveten veriliyordu ve hazinece her yıl yaklaşık yüzde 11 oranında daha fazla hazine yardımı yapılıyordu. Ülke barajı yüzde 7’ye indirildiği için önümüzdeki 5 yıllık devirde ek hazine yardımı yapılmayacak. Bundan ötürü yardımı pastası küçülecek.
Küçülen hazine yardımı pastasından en fazla hissesi AK Parti almaya devam edecek lakin hissesi beşte bir oranında azalacak. 14 Mayıs seçim sonucu bu yılki yardımlara uygulanmış olsaydı AK Parti’nin ocak ayındaki hazine yardımı 726.5 milyon liradan 597 milyon liraya düşecekti.
Oy oranı 2018’de yüzde 22.65 iken bu yıl yüzde 25.33’e çıkan CHP’nin hazine yardımından alacağı hisse artacak. Seçim sonucu bu yılki yardımlara uygulanmış olsaydı CHP’nin hazine yardımı 385.8 milyon lira yerine 425 milyon lira olacaktı.
CHP dışındaki partilerin hazine yardımları azalacak
14 Mayıs seçim sonucu dikkate alınsaydı bu yılki hazine yardımı MHP’de 189.1 milyondan 169 milyona, HDP’de 199.6 milyon olan yardım Yeşil Sol Parti’de 162.6 milyona, GÜZEL Parti’de ise 169.7 milyondan 147.7 milyon liraya gerileyecekti.
Gelecek yıl mart ayında lokal seçimler yapılacağı için siyasi partilere 2024 yılında olağan yılların iki katı fiyatında hazine yardımı yapılacak.
Yeniden Refah Partisi’nin oy oranı yüzde 2.82’de kaldı. Seçim sonuçlarında son anda bir değişiklik olmazsa YRP binde 18 oyluk farkla hazine yardımını kaçıracak. Toplam oyları 1.5 milyon olan YRP’nin hazine yardımı alabilmesi için 100 bin oya daha gereksinimi bulunuyor.
Diğer taraftan, hazine yardımından yararlanamayan partilerin seçmen sayısı da evvelki seçime nazaran arttı. 2018’deki seçimde Saadet Partisi, HÜDA PAR, Vatan Partisi ve bağımsızlar münasebetiyle yaklaşık 1 milyon seçmenin oy verdiği partiler hazine yardımlarından yararlanamamıştı.
Bu seçimde ise YRP’nin yanı sıra Zafer Partisi, Türkiye Emekçi Partisi, Büyük Birlik Partisi, Memleket Partisi başta olmak üzere baraj altında kalan partilere oy veren yaklaşık 5.5 milyon seçmenin oy verdiği partiler yardım kapsamının dışında kaldı.
