Türkiye imalat dalının ana ihracat pazarlarındaki faaliyet şartlarını ölçen İstanbul Sanayi Odası (İSO) Türkiye İmalat Kesimi İhracat İklimi Endeksi’nin Eylül 2022 devri sonuçları açıklandı. Endekste eşik kıymet olan 50,0’nin üzerinde ölçülen tüm sayılar ihracat ikliminde güzelleşmeye, 50’nin altındaki pahalar ise bozulmaya işaret ediyor.
Temmuzda 50 olarak gerçekleşen İstanbul Sanayi Odası Türkiye İmalat Dalı İhracat İklimi Endeksi, ağustosta 48,8’e gerileyerek son 19 aylık periyotta birinci sefer eşik bedel 50’nin altında kalmıştı.
Endeks, eylül ayında da değişim göstermeyerek birebir düzeyde kaldı. Türk imalat sanayi ihracatçılarının talep ikliminde üst üste ikinci ay ölçülü bir bozulmaya işaret etti.
En büyük beş ihracat pazarında üretim azaldı
Avrupa ve Kuzey Amerika kıtaları eylül ayında da zayıflığın ana kaynağı olmaya devam etti ve Türk imalat bölümünün en büyük beş ihracat pazarında üretim azaldı. Bununla birlikte, kimi dengelenme sinyallerinin gözlendiği ABD’de daralma ölçülü seyretti ve son üç ayın en düşük oranında gerçekleşti. İhracattaki yüzde 9’luk hissesiyle Türk imalat kesiminin en büyük dış pazarı olan Almanya’da üretim üst üste üçüncü ay azaldı ve kelam konusu yavaşlama COVID-19 salgınının birinci dalgasından bu yana en besbelli seviyede kaydedildi. Öbür Avrupa ülkelerine bakıldığında, Birleşik Krallık, İtalya, Hollanda ve Çek Cumhuriyeti’nde ekonomik aktivitedeki düşüşler hızlanırken İspanya’da üretim yine daralmaya geçti. Fransa ve İrlanda’da kaydedilen büyüme ise nispeten müspet gelişmeler oldu.
Orta Doğu, en güçlü performans gösteren pazarlar arasında
Eylül ayında en güçlü performans gösteren pazarlar ortasında Orta Doğu ülkeleri yer aldı. Büyüme, Katar’da ivme kazanırken Birleşik Arap Emirlikleri ve Suudi Arabistan’da da güçlü seyrini korudu. Üçüncü çeyrek sonunda üretimdeki en güçlü artış, Covid-19 salgınının akabinde iktisadın memleketler arası ziyaretçilere açılmasıyla büyümenin sürat kazandığı Tayland’da gerçekleşti. Singapur da ekonomik aktivitede güçlü ve evvelki aya kıyasla daha yüksek oranlı artış kaydetti. Asya’nın öbür bölgelerinde ise global talepteki geri çekilme nedeniyle görünüm eylül ayında bozuldu. Bilhassa Tayvan ve Güney Kore’de üretim keskin düşüşler kaydetti. Tayvan’daki gerileme global finansal krizden bu yana en bariz seviyede gerçekleşti. Son olarak, dört BRIC iktisadından üçünde ekonomik aktivite büyüme sergilerken bu durumun istisnası Çin oldu.
“Orta Doğu’daki güçlü seyir, Avrupa ve ABD’deki talep zayıflığını dengeledi”
İstanbul Sanayi Odası Türkiye İhracat İklimi Endeksi hakkında değerlendirmede bulunan S&P Küresel Market Intelligence İktisat Yöneticisi Andrew Harker, şunları söyledi: “Üçüncü çeyreğin son ayında Türk imalat dalı ihracatçıları için ağustostakine çok benzeri bir görünüm ortaya çıktı. Orta Doğu’daki güçlü seyir, Avrupa ve ABD’deki talep zayıflığını dengeledi. ABD’deki daralmanın eylül ayında sürat kesmesi, dünyanın en büyük iktisadının daha istikrarlı bir yere geçtiği tarafında umut verse de talep şartları yılın son çeyreği boyunca zorlayıcı olmaya devam edecek üzere görünüyor.”
