Başak Parıltı GÖKÇAM
Dünya, 2023’e kurak girdi. Türkiye de dahil kuzey yarım küredeki birçok ülkede kar yağışlı gün sayısında azalma yaşandı. Mevzuya ait açıklama yapan Boğaziçi Üniversitesi İklim Değişikliği ve Siyasetleri Uygulamaları ve Araştırma Merkezi İdare Şurası Üyesi Prof. Dr. Murat Türkeş, kar yağışının değerine dikkat çekerek bahar ve yaz mevsimlerinin başında akarsuların, yer altı sularının ve toprağın eriyen kardan beslendiğini belirtti.
Özellikle yüksek yerlerde, yüksek basıncın olduğu devirlerde ayaz sebebiyle don ve buzlanmanın yaşandığını ekleyen Türkeş, kar yağışının, İç Anadolu ve Doğu Anadolu üzere karasal iç bölgelerde toprağın ve bitkilerin üzerini örterek soğuktan etkilenmelerini önlediğini, bu türlü periyotlarda kar yağmaması halinde, toprağın çok daha derinlere hakikat donacağını tabir etti.
Ağaçlar, çalı kökleri ve tarım eserleri ziyan görecek
Bu durumun ağaçların, çalıların köklerinin ve ziraî eserlerin ziyan görmesine neden olacağı bilgisini veren Türkeş, kar örtüsünün global iklim değişikliğinin tesiriyle ısınan hava sonucu bitkilerin erken uyanmalarını engellediğini ve ani sıcaklık değişimlerine karşı muhafaza sağladığını, ayrıyeten bitkileri haşerat ve zararlılara karşı koruduğunu da kelamlarına ekledi.
Küresel ısınmanın tesiri sonucunda yağışların lakin yağmur olarak yeryüzüne inebildiğini söyleyen Türkeş, “Kuzey yarım küredeki birçok ülkede ve Türkiye’de, kar yağışının yerde kalma müddetinde, kar yağışlı gün sayısında, karın kalınlığında ve karla kaplı alanın genişliğinde azalma var. Bunun kıymetli bir kısmının de iklim değişikliği ile ilişkili olduğu düşünülüyor” dedi.
Daha kurak periyotlar yaşanacak
Kar yağışının olmadığı vakitlerde doğal ekosistemlerin yanı sıra ziraî ekosistemlerin de yılın bir kısmında önemli nem kaynağını kaybedeceğine değinen Türkeş, “Bu yıl da bu türlü bir yıl, zira sıcak geçiyor, yüksek basınç şartları var. Bir yandan kuraklık, bir yandan buharlaşma tesirli. Türkiye’de ve Güney Avrupa’nın değerli bir kısmında uzun müddetli ortalamalara nazaran kar yağışında azalma ve uzun müddetli ortalamalarda daha yüksek sıcaklıklar hakim” sözlerini kullandı.
Önümüzdeki periyotta Akdeniz Havzası’nda da kış kuraklıklarının beklendiğini belirterek, şu anki periyottan çok daha şiddetli ve uzun periyodik kuraklığın yaşanabileceği değerlendirmesinde bulunan Türkeş, Karadeniz ve Kuzeydoğu Anadolu haricinde Türkiye’nin büyük bir çoğunluğunun uzun müddetli ortalamalardan daha az yağış alacağı iddiasında bulundu.
Türkiye’nin de içinde olduğu Güney Avrupa’da yüksek basınç şartlarının daha tesirli olacağını belirten Türkeş, “Kar yağışının da olmadığı kurak şartlar yaşanacak üzere duruyor. Genel manasıyla kış kurak geçer ve kar da olmazsa tarım havzaları, orman ekosistemleri, barajların dolulukları hidroelektrik santralleri bakımından dert yaşanabilir” dedi.
