Türkiye İnşaat Materyali Sanayicileri Derneği (Türkiye İMSAD) tarafından hazırlanan İnşaat Gereçleri Sanayi Bileşik Endeksi 2022 yılı Ekim ayı sonuçları açıklandı. Endeks, alınan ihracat siparişlerindeki sert düşüşün tesiriyle ekim ayında pandemi sonrasının en düşük düzeyine geriledi. İhracat pazarlarındaki küçülme, siparişlerde kıymetli oranda gerilemeye neden oldu. Son çeyrekte iç ve dış talepte görülen daralmalar önümüzdeki aylarda faaliyetlerde de sert düşüşler olabileceğinin sinyallerini veriyor.
İnşaat Materyalleri Sanayi Bileşik Endeksi ekim ayında 0,64 puanlık kayıpla 69,78 puana indi. Bileşik endeks pandemi sonrasındaki toparlanmanın kıymetli kısmını geri vererek 2022 yılının en düşük düzeyine geriledi. Mevsimsellik tesirlerinin yanı sıra pazarlardaki şartların bozulması, Bileşik Endeks’te düşüşün nedenleri ortasında yer aldı.
Ekim ayında ihracat artışı durdu
Eylül ayında zayıflayan inşaat materyalleri sanayi faaliyetleri ekim ayında hudutlu da olsa tekrar artış gösterdi. Yüksek mevsimin sonuna yaklaşılırken iç pazardaki yavaşlama tesiri, faaliyetleri sınırlamaya başladı. Bu devirde dış pazarlardaki yavaşlama, finansman meşakkatleri ile yüksek maliyetler de faaliyetler üzerinde tesirli oluyor.
Faaliyet Endeksi ekim ayında bir evvelki aya nazaran 0,1 puan artış gösterdi. Alt faaliyet kümelerinde ise farklı eğilimler ortaya çıktı. İç pazarda hareketlilik sürerken yurtiçi satışlar ekim ayında sonlu ölçüde arttı. İhracat düzeyi ekim ayında değişmedi. İç pazardaki geri dönüş dikkat çekerken dış talepteki yavaşlama ise daha besbelli hale geldi.
İç ve dış pazardaki bu gelişmelerle birlikte finansman zahmetleri ile yüksek maliyetler, faaliyetler üzerinde baskı oluşturuyor.
Güven Endeksi yılın son çeyreğinde zayıf kaldı
Güven Endeksi ekim ayında da düşüş kaydederken bilhassa dış pazarlardaki faaliyetlerde yaşanan düşüş inanç kaybına neden oldu. İç pazardaki satışlarda gerçekleşen artış ise itimadı destekledi. Fakat yüksek inşaat maliyetleri ve finansmana erişimde yaşanan zorluklar itimadı baskılıyor. Yeni başlayan toplumsal konut ve işyeri projesinin de İtimat Endeksi’ne tesirleri hudutlu kaldı.
Güven düzeyi bu periyotta bir evvelki aya nazaran 0,35 puan azaldı. Kırılgan yapısı ile İtimat Endeksi yeni yılın ikinci yarısında kademeli zayıflama eğilimini sürdürüyor. Türkiye iktisadına yönelik inanç düzeyi sonlu ölçüde geriledi. İnşaat kesiminde ve inşaat materyalleri endüstrisinde ise itimat sonlu düşüşler kaydetti. Yurtiçi pazarlarda inanç sonlu ölçüde azalırken ihracat pazarlarına yönelik geriledi.
Güven yılın son çeyreğinde kırılgan ve zayıf kalmaya devam etti. Pazarlardaki yavaşlamanın yanı sıra finansmana erişimde yaşanan problemler, jeopolitik riskler ile yüksek maliyetler üzere birçok etken itimadı sınırladı.
Üretim ve istihdam beklentileri düştü
Beklenti Endeksi ekim ayında bir evvelki aya nazaran 1,2 puan geriledi. Böylelikle Beklenti Endeksi son altı ay boyunca düşüş kaydetti. Pazar şartlarındaki zayıflama, bilhassa de ihracat siparişlerinde yaşanan sert düşüş gerilemede tesirli oldu. İç ve dış pazara ait göstergelerde sert düşüşler kaydedilirken buna bağlı olarak üretim ve istihdam beklentileri de kıymetli ölçüde zayıfladı.
Türkiye iktisadına ait beklentilerde sonlu düşüş kaydedildi. Yüksek maliyetler, enflasyon ve finansmana erişimdeki zorluklar ekonomik beklentileri zayıflatıyor. Önümüzdeki üç aya ait alınan yurtiçi siparişler azalmaya devam ederken ihracat siparişleri sert düşüş kaydetti. İhracat pazarlarındaki daralma bu devirde daha besbelli hissedilmeye başlandı.
Önümüzdeki üç ayın üretim beklentisi, iç ve dış talepteki düşüşe bağlı olarak ekim ayında sert düşüş gösterdi. İç talepteki yavaşlama ve dış talepteki daralma, beklentileri değerli ölçüde zayıflattı. İhracat pazarlarına ve iç pazara ait beklentiler, faaliyetlerde de daralma olacağına işaret ediyor.
