Kamu İktisadi Teşebbüsleri ve Bağlı İştiraklerinin 2023 Yılına İlişkin Genel Yatırım ve Finansman Programının Tespit Edilmesi Hakkında Cumhurbaşkanı Kararı Resmi Gazete’de yayımlandı.
Kararla 2023 yılında kamu işletmelerinin ülke kaynaklarını faal ve verimli kullanmak suretiyle işletmecilik faaliyetlerini yerine getirmelerini ve kendi kıymetlerini azami seviyeye çıkartmalarını sağlayacak strateji ve usullerle istihdam ve hizmet alım metotları belirlendi.
Buna nazaran, kamu teşebbüsleri, kurumsal idare unsurları çerçevesinde tüm işletmecilik faaliyetlerinde verimliliği ve karlılığı artıracak önlemler alacak ve aktif bir insan kaynakları siyaseti izleyecek.
Atıl durumdaki gayrimenkuller kıymetlendirilerek, üretilecek mal ve hizmetlere yönelik tedarik edilecek ham unsur ölçüsü ve fiyatıyla üretilen mal ve hizmetlerin ölçü ve fiyatları, programda yer alan maksatları sağlayacak halde tespit edilecek.
Faaliyet alanlarını ilgilendiren bahislerde AR-GE ve inovasyon çalışmalarına gereken değer verilecek.
Piyasa şartlarında daha kaliteli ve düşük maliyetli mal ve hizmet üretmek maksadıyla üretim teknolojisindeki gelişmeler takip edilecek, bilgi ve bağlantı altyapısıyla tertip yapıları gözden geçirilecek.
Kamu teşebbüsleri ticari kredi kullanımlarını ve mali yükümlülüklerini minimum seviyede tutmak ve yönetmekle mükellef olacak. Cari açığın azaltılmasını teminen yenilenebilir güç kaynaklarından sağlanan üretim azami seviyeye çıkarılacak.
Borçlar vaktinde ödenecek
Kamu teşebbüsleri, 2023 yılına dair işletme bütçelerini hazırlayarak 31 Aralık’a kadar Hazine ve Maliye Bakanlığına ve ilgisine nazaran Özelleştirme Yönetimi Başkanlığına bildirecek.
Bu teşebbüsler, ilgili mevzuat kararları gizli kalmak kaydıyla ürettikleri mal ve hizmetlerin fiyat ve tarifelerini belirlemekte özgür olacak. Satış fiyatları ve tarifeler, uygulanan ekonomik programda yer alan unsur ve siyasetler, programdaki mali amaçlar ve teşebbüsün finansman muhtaçlığı dikkate alınarak belirlenecek.
Kamu işletmeleri, kamu ve özel kesim ayrımı yapmaksızın, tüm borçlarını vaktinde ödemek ve temettü dahil alacaklarının tahsilatında gerekli süreçleri vaktinde tesis ettirmek zorunda olacak.
KİT’lerin 2023 yılı mali hedefleri
Öte yandan, KİT’lerin gelecek yıl için mali maksatları de belirlendi. Bu kapsamda KİT’lerin 2023’te toplam 163 milyar 399 milyon 361 bin liralık yatırım yapması öngörülüyor.
En yüksek yatırımı 76,6 milyar lirayla Türkiye Petrolleri Anonim Paydaşlığı (TPAO) yapacak. TPAO’yu 28,3 milyar lirayla Türkiye Cumhuriyeti Devlet Demiryolları İşletmesi Genel Müdürlüğü, 17,1 milyar lirayla Türkiye Elektrik İletim AŞ ve 14,3 milyar lirayla Boru Sınırları ile Petrol Taşıma AŞ takip edecek.
KİT’lerin 2023 yılı mali amaçları şöyle (bin lira):
Kamu teşebbüsleri |
Yatırım |
Borçlanma gereği |
Faiz dışı fazla |
233 sayılı Kanun Kararında Kararnameye Tabi Kamu Teşebbüsleri ve Bağlı Ortaklıklar |
|||
Türkiye Şeker Fabrikaları AŞ |
343.964 |
6.524.219 |
-1.866.219 |
Eti Maden İşletmeleri Genel Müdürlüğü |
2.410.000 |
-889.231 |
809.231 |
Türkiye Taşkömürü Kurumu |
190.000 |
3.492.556 |
256.483 |
Türkiye Kömür İşletmeleri Kurumu |
235.870 |
8.624.864 |
-540.964 |
Elektrik Üretim AŞ |
8.031.000 |
90.557.000 |
59.438.000 |
Türkiye Elektrik İletim AŞ |
17.113.000 |
-20.784.251 |
21.797.542 |
Türkiye Petrolleri AO |
76.558.700 |
19.922.834 |
-16.931.371 |
Boru Çizgileri ile Petrol Taşıma AŞ |
14.250.000 |
422.760.203 |
-171.706.397 |
Toprak Mahsulleri Ofisi |
218.530 |
-4.545.193 |
33.307.132 |
Çay İşletmeleri Genel Müdürlüğü |
100.000 |
4.762.538 |
-363.868 |
Tarım İşletmeleri Genel Müdürlüğü |
774.850 |
441.688 |
216.562 |
Et ve Süt Kurumu Genel Müdürlüğü |
100.000 |
903.392 |
-214.412 |
Devlet Materyal Ofisi Genel Müdürlüğü |
69.850 |
-38.534 |
-111.466 |
Türkiye Cumhuriyeti Devlet Demiryolları İşletmesi Genel Müdürlüğü |
28.259.335 |
46.319.471 |
4.212.837 |
TCDD Nakliyecilik AŞ |
8.941.000 |
13.119.646 |
0 |
Türkiye Raylı Sistem Araçları Sanayii AŞ |
654.000 |
776.317 |
50.789 |
Devlet Hava Meydanları İşletmesi Genel Müdürlüğü |
4.537.000 |
5.721.623 |
-9.823.886 |
Kıyı Emniyeti Genel Müdürlüğü |
331.426 |
-3.304.786 |
3.010.762 |
Türkiye Elektromekanik Sanayi AŞ |
30.000 |
21.385 |
6.162 |
Türkiye Elektrik Dağıtım AŞ |
248.000 |
495.621 |
-245.621 |
4046 Sayılı Kanuna tabi oIup sermayesinin yarıdan fazlası kamuya ilişkin olan işletmeci kuruluşlar |
|||
Sümer Holding AŞ |
800 |
71.379 |
8.021 |
Türkiye Denizcilik İşletmeleri AŞ |
2.036 |
3.862 |
-10.902 |
Genel Toplam |
163.399.361 |
594.956.603 |
-78.701.585 |