Genel olarak bir konut satın alınırken arsa hissesinin kıymetli olduğunun altını çizen ve konutların kış aylarında yaz aylarına oranla daha uygun fiyatlarda satın alınabileceğini tabir eden Gayrimenkul Danışmanı Engin Kaya, projeden konut, sıfır konut yahut ikinci el konut satın alınırken deneyimli gayrimenkul danışmanlık firmaları üzerinden yürütülmesinin değerine vurgu yaparak, konut satın almadan evvel dikkat edilmesi gereken temel kurallar hakkında şunları anlattı:

Projeden konut satın alırken dikkat edilecekler:

1- Projeden konut satın almanın en kıymetli kuralı, her projeden konut satın alınmaz. Birinci olarak projeyi yapacak inşaat firması hakkında ayrıntılı bilgi edinilmelidir. Firmanın kaç yıllık olduğu, o tarihe kadar bitirmiş olduğu konut ve iş yeri projeleri, mali yapısı vs. incelenmelidir. Akabinde projenin yapılacağı bölgenin kent planlarındaki durumuna bakılmalıdır. Bölgede ilerleyen süreçte yapılabilecek, üniversite, hastane, sanayi tesisleri üzere yatırımlar incelenmelidir ki, bu projeler konutun kıymetini artıracaktır.

2- Projedeki daire tiplerine bakılmalıdır. Projede, 1+1 mi, 2+1 mi, 3+1 mi yoğunlukta incelenmelidir. Örneğin 1+1 dairelerin ağır olduğu bir projede, 3+1 dairelerin fiyatları önemli bir yükselme göstermez. 3+1 daire satın almak isteyen geniş aileler, 1+1 konutların yüklü olduğu bir projede oturmayı çok da talep etmeyebilirler.

3- İnşaatta kullanılacak materyal kalitesi hakkında firmaya sorular sorulmalıdır. Kapılar, pimapenler, mutfak dolapları, banyo, prizler, kapı kolları üzere iç gereç hakkında bilgi edinilmelidir.

4- Projedeki dairelerin pozisyonlarına bakılmalıdır. Dairenin, güney cephe yahut kuzey cephede olması, yeniden dairenin baktığı görüntü fiyatını etkileyecektir.

5- Projenin, en yakın merkeze olan uzaklığı değerlidir. Okula, alışveriş merkezlerine, hastaneye vs uzaklığı değerlendirilmelidir.

6- Projeden almadan evvel, gerekli araştırmaların sonucunda inşaat firmasından mesken satın alınmasına karar verilirse, noterde inşaat firması ile bir kontrat imzalanacaktır. Kontratta satın alınacak dairenin özellikleri hakkında ayrıntılı bilgiler yer almalıdır.

Bitmiş konut satın alırken dikkat edilecekler:

7- Bitmiş konut satın alınırken, iskanı var mı bakılmalıdır. İskanı olmayan dairelerin elektrik, su, maliyeti daha yüksek olacaktır. Şayet, inşaat firması inşaat bitince iskanının alınacağını belirtiyorsa, noterden bu hususta bir yazı alınmalıdır. Ayrıyeten, iskanı olmayan dairelere konut kredisi çıkmasında meseleler da yaşanabilmektedir.

8- Belediyeden bitmiş olan konutun projesinin incelenmesi değerlidir. Projede konutun metrekaresi 150 metrekare olurken, gerçekte konutun metrekaresi 90 metrekare olabilir. (Bazı inşaat firmaları, otopark, kömürlük, çatı, bahçe, havuz vs üzere alanları konut sayısına bölerek, bu oranı ilgili konutun metrekaresine ekleyebilmektedir)

9- Bitmiş projede kullanılan gereç kalitesi değerlendirilmelidir. Salon, banyo, mutfak, kapılar, pencereler incelenmelidir.

10- Bitmiş projenin en yakın merkeze olan yakınlığı ve bölgeye gelecekte yapılabilecek yatırımlar hakkında bilgiler edinilmelidir. Ayrıyeten ilgili bölgedeki bitmiş projelerin yaklaşık satın alma fiyatları ve kira fiyatları değerlendirilmelidir.

11- Bitmiş projeden daire satın alınmaya karar verilince, tapu için süreçler başlatılmalıdır. Burada seçilen konut ile tapuda alınan konutun tıpkı konut olup olmadığına bilhassa dikkat edilmelidir. Şayet, konuta ait araştırma yapmaya önemli bir vakit süreci yoksa, küçük bir ölçüde banka kredisi kullanılarak, bankanın yapacağı ekspertiz raporunun incelenmesi fırsatı oluşacaktır.

İkinci el konut satın alırken dikkat edilecekler:

12- İkinci el konutlarda binanın yaşına bakılır. İkinci elde konutlar, 1999 zelzelesi öncesinde yapılanlar ve sonrasında yapılanlar olarak ikiye ayrılıp bedellendiriliyor. Binanın yaşı var ise, sarsıntıda hasar alıp almadığına dair ilgili belediyeden yahut AFAT’dan bilgi alınmalıdır. Ayrıyeten, konutun kat mülkiyeti var mı bakılmalıdır. Konutun iskanı sorgulanmalıdır. Bazen apartmanda yapılabilecek ilave tadilat çalışmaları nedeniyle binanın iskanı bozulabileceğinden, yine iskanın alınması gerekecektir.

13- Şayet, ileride dönüşüme gireceği öngörülerek, yatırım maksatlı hasarlı bir konut alınacaksa, kat mülkiyeti mi, kat irtifakı mı olduğuna bakılmalıdır. İskanı var mı incelenmelidir. Dairenin arsa hissesi incelenmelidir. Şayet dairenin arsa hissesi küçük ise, bu durumda kentsel dönüşümden öngörülen fırsat sağlanamayabilir.

14- Dairenin iç yeri olan odaları, mutfağı, banyosu incelenmelidir. Dairede masrafa var mı değerlendirilmelidir.

15- Konutun, en yakın merkeze olan yakınlığı ve bölgeye gelecekte yapılabilecek yatırımlar hakkında bilgiler edinilmelidir. Ayrıyeten, bölgedeki başka konutların satın alma fiyatları ve kira fiyatları değerlendirilmelidir.