Aysel YÜCEL

Resesyonun ayak seslerinin giderek daha fazla yükseldiği Avrupa’da, artan güç maliyetleri ve enfl asyonist baskı nedeniyle tüketicilerin araba talebi yavaşladı. Türkiye otomotiv endüstrisinin en değerli ihracat pazarında yaşanan bu gelişmenin birinci faturası tedarikçiye kesildi. TAYSAD Lideri Albert Saydam, “Hemen çabucak tüm Avrupalı otomotiv üreticileri, 2023 ve 2024’te devreye girecek yeni araçlarda daha evvel beyan ettikleri üretim adetlerini düşüreceklerini belirterek, planlamamızı ona nazaran yapmamız konusunda bize bildiri gönderdi” dedi.

Uludağ Otomotiv Sanayisi İhracatçıları Birliği’nin (OİB) dün açıkladığı bilgilere nazaran; otomotiv sanayisinin ekim ayı ihracatı, geçen yılın birebir periyoduna nazaran yüzde 1,8 artışla 2,65 milyar dolar oldu. 16 yıllık liderliğin akabinde son aylarda üst üste ihracat birinciliğini kimya bölümüne kaptıran otomotivciler, böylelikle ekimde aylar sonra tekrar liderlik koltuğuna oturdu. Otomotiv ihracatında en büyük hissesi ise tedarikçiler aldı. Lakin ne ana endüstriciler ne de tedarikçiler ekim ayında ihracatta yaşanan bu artışın keyfini süremiyor. Zira, ihracatın yüzde 60’tan fazlasının yapıldığı Avrupa’da, resesyon beklentisi giderek güçlenirken, pandemide biriken talep nedeniyle hala kısmen güçlü olan araba satışlarında, gelecek aylar için yavaşlama sinyalleri gelmeye başladı. DÜNYA’ya konuşan Uludağ Otomotiv Sanayisi İhracatçıları Birliği (OİB) Lideri Baran Çelik, çip krizi nedeniyle siparişlerin geriden teslim edildiğini, bu nedenle resesyonun tesirlerini şimdi tam hissetmediklerini belirtirken, gelecek içinse telaşlı olduklarını lisana getirdi. Her ne kadar ekim ayı ihracatında başkan tedarikçiler olsa da resesyonu somut olarak birinci hissedenler onlar oldu. Ekim ayı otomotiv ihracat sayılarını DÜNYA’ya pahalandıran Taşıt Araçları Tedarik Sanayicileri Derneği (TAYSAD) Lideri Albert Saydam, geçen ay otomotivcilerin yine ihracatta başkan bölüm olmasını ve tedarikçilerin de eser kümesi bazında birinci sırada yer almasının memnuniyet verici olduğunu belirtirken, kesimin önündeki risklere de dikkat çekti. Albert Saydam, “Dünyada yüzde 5, Avrupa’da ise yüzde 7 üretim artışı bekleniyordu. Fakat dünyada yüzde 2’lik bir büyüme var. Avrupa’da ise kan kaybı başladı. Bu da ilerisi için bize kaygı veriyor. Pandemide, ‘Türk tedarikçilerin 2023-2024’te devreye girecek yeni platformlarda hissesi artıyor’ vurgusu yapıyorduk. Lakin bu yeni araçların planlarında art geriye negatif istikamette revizyonlar gelmeye başladı. Mesela 100 bin araç için teklif alınmışken, tarih yaklaştıkça ‘Biz bu platformdan 80 bin adet satabileceğiz. Ona nazaran planınızı yapın’ tipinde Avrupa’daki ana endüstrilerden bildiriler gelmeye başladı. Bu güzele işaret değil. İktisattaki daralma sinyalleri paralelinde son haftalarda neredeyse Avrupa’daki tüm otomotivciler, lansmanı yapılacak yeni araçların üretim sayılarını azaltıyorlar” açıklamasını yaptı.

Otomobil ihracatı ekimde %20 daraldı

OİB bilgilerine nazaran, ekim ayında otomotiv ihracatı geçen yılın tıpkı periyoduna nazaran yüzde 1,8 artışla 2,65 milyar dolar olurken, tedarik sanayisi bu devirde yüzde 13 artışla 1 milyar 69 milyon dolar ihracata imza attı. Böylelikle tedarikçiler ihracatında en büyük eser kümesini oluşturmaya devam etti. Geçen ay binek araba ihracatı yıllık bazda yüzde 20 azalarak 748 milyon dolar oldu. Ekim ayında araba ihracatında yüzde 20 oranında sert düşüş olmasında Toyota’nın Sakarya’daki fabrikasında üretime planlı bakım ve tamir çalışmaları nedeniyle üç hafta orta vermesi tesirli oldu. Öte yandan, ekim ayında eşya taşımaya mahsus motorlu taşıtlar ihracatı geçen yılın tıpkı devrine nazaran yüzde 4 azalarak 449 milyon dolar, cazip ihracatı da yüzde 95 artarak 214 milyon dolar olarak gerçekleşti. Yılın birinci 10 ayında ise otomotiv sanayisi ihracatı 2021’in birebir periyoduna nazaran yüzde 5 artarak 25 milyar dolar olarak gerçekleşti.

Rusya’ya ihracat hızlandı

Ukrayna’daki savaş nedeniyle Avrupa ve ABD’nin yaptırım uyguladığı Rusya’nın Türkiye’den yaptığı otomotiv ithalatı hızlandı. Ekim ayında Türkiye’den Rusya’ya yapılan otomotiv ihracatı yüzde 23 artarak 80 milyon doları aştı. Tedarik sanayisi özelinde ise Rusya’ya ihracat artışı ekimde yüzde 29 oldu. TAYSAD Lideri Albert Saydam, Rusya’ya ihracat artışı nedeniyle Türk firmalara yaptırım gelmesinden tasa duyduklarını söyledi. Saydam, “Tüm ihracatçılar ileride olabilecek yaptırımlar konusunda dikkatli olmasında yarar var” dedi.

BMW ve Stellantis’ten ‘yavaşlama’ uyarısı

Avrupalı otomotiv üreticileri, artan güç maliyetleri ve enfl asyonist baskı paralelinde Euro Bölgesi’nde beklenen resesyon yaklaştıkça maliyetlerin arattığına işaret ederek, bu durumun araba satışlarını yavaşlattığı ihtarında bulundu. Bu mevzuda birinci uyarıyı BMW yaptı. BMW yetkilileri, yüksek enfl asyon ve faiz artışlarının tüketiciyi endişelendirdiğini ve bunun da önümüzdeki aylarda satın alma davranışlarını etkileyeceğini lisana getirdi. Akabinde Stellantis’ten de emsal bir açıklama geldi. 14 dev markayı bünyesinde barındıran Stellantis’in küresel temsilcileri, Avrupa’nın artan güç maliyetleri ile gayret etmek zorunda olduğunu, bunun sonucu olarak Avrupa’daki tüketicilerin araç alımlarını yavaşlatmaya başladığına dikkat çekti. Bilhassa Avrupa’nın en büyük iktisadı olan Almanya’da fabrika siparişlerinde eylül ayı prestijiyle düşüşlerin başlaması, uzmanlar tarafından AB’de resesyon mümkünlüğünün kesinleştiğinin bir sinyali olarak yorumlandı.