● Dünyanın en büyük tarım işletmelerinden biri olan PepsiCo, İstanbul’da düzenlediği “Tarımda Müspet Gelecek Sempozyumu”nda tarım ekosisteminin paydaşlarını bir ortaya getirdi. PepsiCo Olumlu (Pep+) stratejisi doğrultusunda tarladan son tüketiciye kadar uzanan bedel zincirinin her noktasında sürdürülebilir bir besin sistemi oluşumuna katkı sağlıyor.

● PepsiCo Kurumsal İlgilerden Sorumlu Lideri ve PepsiCo Vakfı Lideri Roberto Azevêdo’nun da katılıdığı aktiflikte, sürdürülebilir besin sistemlerinin oluşturulmasından yenileyici tarım ve yeni kuşakların tarıma devam etmesinin sağlanmasına kadar uzanan birçok değerli bahis, alanında uzman isimlerin iştirakiyle masaya yatırıldı.

Dünyanın önde gelen yiyecek ve içecek şirketlerinden olmasının yanı sıra tıpkı vakitte dünyanın büyük tarım işletmelerinden biri olan PepsiCo, PepsiCo Müspet (Pep+) stratejisi doğrultusunda tarladan son tüketiciye kadar uzanan bedel zincirinin her noktasında sürdürülebilir bir besin sistemi oluşumuna katkı sağlamaya devam ediyor.

PepsiCo Türkiye, bu stratejinin Olumlu Kıymet Zinciri ve Müspet Seçenekler ile birlikte üçüncü temel başlığı olan Müspet Tarım kapsamında, küresel hedefl er doğrultusunda çalışmalara imza atıyor. Yenileyici tarım uygulamalarından, kontratlı tarıma, bilinçlendirmeye yönelik çiftçi eğitimlerinden, tarımda teknoloji kullanımına kadar uzanan birçok alanda çalışırken tıpkı vakitte bu hususta ortak şuur ve farkındalık oluşması için öncü olacak programlarla tarım ekosisteminin paydaşlarını bir ortaya getirerek kolektif eforları da destekliyor.

Bu anlayışla, PepsiCo konut sahipliğinde dün gerçekleştirilen Tarımda Olumlu Gelecek Sempozyumu’nda PepsiCo Kurumsal Bağlantılardan Sorumlu Lider ve PepsiCo Vakfı Lideri Roberto Azevêdo ve Pepsi- Co Türkiye Genel Müdürü Evrim Şen’in yanısıra alanında uzman birçok ismin iştirakiyle, tarımda müspet bir geleceğin nasıl oluşturulacağına dair fikir, uygulama ve projeler konuşuldu.

Topraktan tabağa, sürdürülebilir besin sistemi…

Tarımda Müspet Gelecek Sempozyumu’nda gazeteci Ilgaz Gürsoy moderatörlüğünde gerçekleştirilen “Tarımda Olumlu Dönüşüm: “Yenileyici Tarım” oturumunda PepsiCo Vakfı Lider Yardımcısı C.D. Glin, Anadolu Meraları Kurucu Ortağı Durukan Dudu, Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. İlkay Dellal, yenileyici tarıma yönelik keyifl i ve verimli bir sohbet gerçekleştirdi. Gazeteci İrfan Donat’ın moderatörlüğünü yaptığı “Gıdaya Erişim ve Sürdürülebilir Besin Sistemlerinin Oluşturulması” oturumunda ise Temel Gereksinim Derneği Genel Müdürü Nil Tibukoğlu, “Topraktan Tabağa” teşebbüsünün kurucusu Toplumsal Teşebbüsçü ve Şef Ebru Baybara Demir ile Tarım ve Orman Bakanlığı Avrupa Birliği ile Ahenk Daire Lideri, Gıdanı Koru Kampanya Koordinatörü Zeynep Özkan “sürdürülebilir besin sistemi” ni masaya yatırdı. Tekrar İrfan Donat’ın moderatörlüğünde gerçekleştiren sempozyumun son oturumunda ise “Tarımda Gelecek ve Genç Kuşakların Tarıma İlgisi” başlığı altında; Targi kurucusu, çiftçi Ahmet Sümer, Tabit Akıllı Tarım Teknolojileri A.Ş. Kurucu Ortağı Tülin Akın, Susuz Tarım Çiftliği Kurucusu ve CEO’su Dr. Ece Aynur Onur gençlerin tarıma ilgi duyması için neler yapılabileceğini güzel örnekler üzerinden konuştular.

“Türkiye’deki hedefl erimizde ilerlemeler kaydettik”

PepsiCo Kurumsal İlgilerden Sorumlu Lider ve PepsiCo Vakfı Lideri Roberto Azevêdo; PepsiCo’nun hedefini; daha verimli, daha sağlam, daha sürdürülebilir bir besin sistemi oluşturmaya yardımcı olmak diye açıkladı. PepsiCo’nun 60 yıldır Türkiye’de olduğunu ve küresel olarak PepsiCo’nun en kıymetli stratejik operasyonlarından birini Türkiye’de yürüttüğünü kaydeden Pepsi- Co Küresel Kurumsal Bağlantılardan Sorumlu Lider ve PepsiCo Vakfı Lideri Roberto Azevêdo, sempozyumun açılışındaki konuşmasında şunları sözledi: “PepsiCo olarak son birkaç yılda, sürdürülebilirlik konusundaki eforlarımızı tüm dünyada büyük ölçüde hızlandırdık. Tüm gayemiz, gayemiz daha verimli, daha sağlam, daha sürdürülebilir bir besin sistemi oluşturmaya yardımcı olmak. Sistemi daha sürdürülebilir hale getirerek, açlık ve yetersiz beslenmeden iklim değişikliği ve eşitsizliğe kadar dünyanın karşı karşıya olduğu kimi temel zorlukların üstesinden gelinmesine yardımcı olabileceğimizi düşünüyoruz. 200’den fazla ülke ve bölgede, eserleri tüketiciler tarafından günde 1 milyardan fazla tüketilen, gelirlerinin yüzde 55’i besin eserlerinden gelen, 30 ülkede 28,3 milyon dönüm alandan 25 farklı eser tedarik eden dünyanın en önde gelen tarım şirketlerinden biri olarak bunu mevzuda sorumluluk hissediyoruz. Ölçeğimiz sebebiyle bu hususta kıymetli katkılar sağlayabileceğimize inanıyoruz. Pep+ stratejisi kapsamında başta bugünkü buluşmamızın odağı olan tarım olmak üzere birçok başlıkta güçlü gayelerimiz var. Türkiye’de bu gayelerde şimdiden değerli ilerlemeler kaydetmiş bulunuyoruz. Türkiye’deki patates ve mısırımızın yüzde 100’ünü Sürdürülebilir Tarım Programımız aracılığıyla sürdürülebilir bir formda sağlıyoruz. Yenileyici tarım kapsamında Türkiye’de çok değerli çalışmalara imza atıyoruz. Agro Akademi ile Türk çiftçisine eğitim ve maddi dayanak sağlıyoruz. Elbet ki olumlu tarımı ve çiftçilerimizi desteklemek ismine yapacağımız daha çok iş var. Karşılaştığımız maniler olsa da bunun üzere tepeler bize büyük umut veriyor. Sürdürülebilir bir besin sistemi için önümüzdeki zorlukları fakat birlikte ve işbirliği içinde aşabiliriz. O yüzden bugün gerçekleştirdiğimiz Tarımda Müspet Gelecek Sempozyumu ve yaklaşan BM İklim Değişikliği Konferansı üzere öteki toplantıların besin sistemlerinin dönüşümü yolunda değerli katkılar sağlayacağını düşünüyoruz.”

“Çiftçilerimizin bilinçlenmesi en kritik konu”

“Sürdürülebilir bir besin sisteminin herkesin ortak sıkıntısı olduğunu düşündüğünü” belirten PepsiCo Türkiye Genel Müdürü Evrim Şen da “bu bahisteki işbirliklerini desteklediklerini” açıkladı.

PepsiCo Türkiye’nin Olumlu Tarım çerçevesinde değerli işleri hayata geçirdiğini ve çok geniş ölçeğe sahip bir tarım ekosistemi bulunduğunu söz eden PepsiCo Türkiye Genel Müdürü Evrim Şen buradaki konuşmasını şöyle sürdürdü: “PepsiCo Türkiye olarak işinin ehli, 266 şahıstan oluşan, başarılı bir tarım takımına sahibiz. Türkiye’deki cipslik patates üretiminin yüzde 63’ünü 20 kentte toplam 50 bin dönüm arazi üzerinde, çiftçilerimizle birlikte kontratlı tarım ile gerçekleştiriyoruz. Çiftçilerimizin bilinçlenmesi bizim için en kritik bahislerden biri. Bu doğrultuda 15 yıldır Agro Akademi ile çiftçilerimizi destekliyoruz. Bugüne kadar akademimiz tarafından 20 bin saatin üzerinde eğitim verilmiş durumda. Bilhassa tarımda teknoloji kullanımı ve yeni kuşak makinelerinin kullanımına büyük bir değer veriyoruz. Teknoloji yatırımlarımız sayesinde, işbirliği yaptığımız çiftçilerin tarlalarında 2010 yılından beri net tarla randımanları yüzde 30 artırıldı; depo fireleri yüzde 26 azaldı. Ünite patates üretiminden doğan karbon salımı yüzde 50 azaltıldı. Düşük basınçlı sulama teknolojileri konusunda yaptığımız çalışmalar ve randıman artışı sayesinde tarımda ünite başına kullandığımız suyu Türkiye’de yüzde 50 azaltmayı başardık. Kullandığımız dijital uygulamalar sayesinde Avrupa’daki PepsiCo ekosisteminin verisinin yüzde 50’sini dahi Türkiye takımı olarak biz sağlıyoruz. PepsiCo Türkiye olarak yiyecek fabrikalarımızda oluşan organik atıklardan evvel biyogaz, ardından de çıkan posayı minerallerle zenginleştirerek kendi organo-mineral gübremiz Naturalis’i üretiyoruz. ‘Patateste Yenileyici Tarım Uygulamaları’ projesiyle toplam 2350 dekar alanda yenileyici tarım uygulaması gerçekleştiriyoruz. Bu çalışmalarla PepsiCo’nun 2030 yılı için küresel olarak koyduğu yüzde 100 yenileyici tarım uygulamalarına geçiş gayesine iki yıl evvel ulaşabileceğiz. Ayrıyeten yenileyici tarım ile ilgili işbirliklerine de büyük bir ehemmiyet veriyoruz. Bir mühlet evvel PepsiCo Vakfı takviyesi ve Anadolu Meraları işbirliğiyle Lay’s markamız Konya’da çok hoş bir projeye de imza attı. ‘Lay’s Yenileyici Tarım’ projemiz kapsamında Konya’daki yerimizde, yenileyici tarım uygulamalarını kullanarak patates, pancar, ayçiçeği ve mısır yetiştirdik. Yerimize davet ettiğimiz çiftçilerimize bu uygulamalar ile ilgili bilgi vererek kendi topraklarında kullanmaları için gerekli eğitimleri verdik. Bu proje kapsamındaki birinci hasattan elde ettiğimiz 60 ton patatesi bugün konuklarımız ortasında bulunan bir öteki paydaşımız, Temel Gereksinim Derneği (TİDER) aracılığıyla Konya ve İstanbul’daki besin bankalarına muhtaçlık sahiplerine ulaştırmaları için bağışladık. Uygulama alanımızın yaklaşık bin çiftçi tarafından ziyaret edilmesi ile yenileyici tarım alanında farkındalıklarını artırıyoruz. Eğitim faaliyetlerimizde 200 çiftçiye ulaştık. Hibe programı ile de 75 çiftçinin yanında olarak onları destekliyoruz. PepsiCo olarak sürdürülebilir bir besin sisteminin hepimizin ortak sıkıntısı olduğunu düşünüyor ve bu mevzudaki işbirliklerini destekliyoruz.”

GIDAYA ERİŞİM VE SÜRDÜRÜLEBİLİR BESİN SİSTEMLERİNİN OLUŞTURULMASI

Aldıkları dataların yoksulluk sonu altında yaşayanların sayısının arttığını ve bunun yanında tarım eserleri fiyatlarının da yükseldiğini anlatan Temel Muhtaçlık Derneği Genel Müdürü Nil Tibukoğlu, “Ne vakit bir çiftçi ve belediyeyle konuşsak orada üretimin azaldığını gördük” dedi. Türkiye’de planlama ve teknoloji eksikliğinin bulunduğunu bildiren Tibukoğlu, “Türkiye’de açlık yok, lakin bu telaffuzların de çok yakın olduğunu hissediyoruz. 7 milyon tondan fazla besin israf ediliyor. Bu yalnızca tarlada değil zincirin en son halkası tüketicilerde de yaşanıyor” diye konuştu. PepsiCo ile 2019’da israf edilen eserler konusunda proje yaptıklarını ileten Tibukoğlu, 66 besin bankası ile 890 bin bireye ulaştıklarını söyledi.

“Topraktan tabağa…”

Mardin’de 72 ülkeden gelen şeflerle besinin geleceği için yemek yaptıklarını belirten “Topraktan Tabağa” teşebbüsünün kurucusu Toplumsal Teşebbüsçü ve Şef Ebru Baybara Demir, yapılan yemeğin lezzeti kadar kaç kişinin hayatını değiştirdiğine de baktığını söz etti. Dünyada şeflerin tarladan mutfakta çalışana kadar olan süreçte yanına kesinlikle bir proje koymak zorunda olduğunu söz erden Demir, geniş bir arazi üzerinde sorgül buğdayı yetiştirdiklerini açıkladı. Demir, günlük olarak 165 ton besin atığı aldıklarını ve güzel olanları aşevinde işlediklerini belirterek, “65 belediye ile çalışıyoruz. 2017 yılında BM ile Suriyelilerin entegrasyonu için Mardin’de proje yaptık. BM tarım örgütü ile kooperatif kurduk. Burada başta sabun olmak üzere, domates salçası üzere birçok bayan kooperatifiyle farklı eserler üreterek sattık. Tarımda yerinde üretim çok önemli” diye konuştu.

“Pazara erişim önemli”

FAO ile işbirliklerinin 15 yıldır yalnızca Türkiye’de değil, Orta Asya’da bulunan ülkeler ile sürdürdükleri bir programın bulunduğunu aktaran Tarım ve Orman Bakanlığı Avrupa Birliği ile Ahenk Daire Lideri ve Gıdanı Koru Kampanya Koordinatörü Zeynep Özkan, Türkiye olarak besin güvenliği, geleceğe geçim sağlama ve sürdürülebilir olmak üzere gelecek için adım atılması gereken ögeler olduğunu söyledi. Bunun için bir finansman, iki teknoloji ve üçüncüsü de pazara erişimin kıymetli olduğunu vurgulayan Özkan, AB Yeşil mutabakatın temelinde ‘çiftlikten çatala’ strateji ile karbon sıfır olması konusunda Bakanlık olarak hareket planlarının bulunduğunu söz etti.

TARIMDA MÜSPET DÖNÜŞÜM “YENİLEYİCİ TARIM”

PepsiCo Vakfı olarak insanlık ve gezegen için ellerinden gelenin en yeterli biçimde yaptıklarını tabir eden PepsiCo Vakfı Lider Yardımcısı C. D. Glin, bir yiyecek ve içecek şirketi olarak müspet besine odaklandıklarını söyledi. Besin güvenliği, eşit besin sağlamak ve erişim artırmanın yanısıra yenileyici ve kapsayıcı besin güvenliğini sağlamanın kendilerinin en kıymetli hedefi olduğunu belirten Glin, “Sürdürülebilir tarıma odaklanmamız lazım. PepsiCo için yenileyici tarım projesi sorumluluk değil, artık mecburî bir durum. Çiftçiler için de pek çok yarar sağlayan bir proje olarak görüyoruz. 250 binin kişinin hayatına dokunuyoruz. 15 milyon bireye ulaşıyor ve sera gazlarını 3 milyon ton düşürdük. Konya’da yaptıklarımızla neyin mümkün olduğunu örnek olmaya çalışıyoruz” dedi.

“Yarının ekosistemine yatırım yapmamız lazım”

Proje ile ortaya koydukları niyet ve bunu altını doldurmanın çok önemli bir sorumluk olduğunu belirten Anadolu Meraları Kurucu Ortağı Durukan Dudu, “Burada tarım ve gıdayı öteki nokta olarak görüyoruz. Bu alanda algımız, davranışlarımız ve son olarak çok paydaşlı ekosistemi kurgulamamız lazım. Burada bilhassa yenilikçi hareketleri desteklememiz ve kapasite artışına her alanda her alanda girişimcilerin geliştirmemiz bir nevi yarının ekosistemine yatırım yapmamız lazım” diye konuştu.

“Genç kızlara verilen takviye çok önemli”

Tarım dalının iklim değişikliği bakımından en hassas dallardan biri olduğunu vurgulayan Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. İlkay Dellal, tesirlerden bir adedinin mevsimdeki kaymalar olduğunu belirtti. “Eğer ekim yapıyorsanız buna uygun davranmak gerektiğini” vurgulayan Dellal, “Artık randımanı bir ekip teknolojiye uydurmamız gerekiyor. Bunlar yenilikçi tarım sistemleri. Başlattığımız projede 75 çiftçiye finansal olarak dayanak verilecek. Projenin çevresel boyutun yanında toplumsal boyuttu da kıymetli. Bu nedenle genç kızların desteklenmesi çok önemliydi” dedi.

GELECEK VE GENÇ JENERASYONLARIN TARIMA İLGİSİ

Gençlerin çiftçilik mesleğine yönlendirilmesi ve bu mesleğin prestijiyle yapılabiliyor olmasının kıymetine dikkat çeken Targi kurucusu, çiftçi Ahmet Sümer, sürdürülebilir gelir ve onun dışında çiftçi bir aile olarak algılanmanın çok değerli bir durum olduğunu, prestij ve itibarın çok büyük kıymet taşıdığını belirtti. Sümer, “Şimdi yenileyici tarım, rejeneratif tarımdan (iyileştirici) bahsediyoruz. Biz kaç yıl evvel daima sürdürülebilir tarımdan bahsediyorduk, artık PepsiCo ve PepsiCo Positive’dan bahsediyoruz. Biz topağımızı, suyumuzu bozmadan koruyalım. Rejeneratif tarım, biraz daha ileri ve mevcut durumu biraz daha güzelleştirme tarafından bir durum” dedi.

“İklim değişikliği takibi önemli”

Kırsalda tarımın sürdürülebilir olması için iklim değişikliğinin takip edilmesi gerektiğini belirten Tabit Akıllı Tarım Teknolojileri Kurucu Ortağı Tülin Akın, bunun için de teknolojiye gereksinim olduğunu vurguladı. Ekim periyotların bütün eserler için değişmiş durumda olduğunu söz eden Akın, “Bunun için teknolojiye gereksinim var. Çiftçilerin yaş ortalaması yüksek olduğu için teknolojiyi onların kullanabileceği biçimde kurgulamak zorundayız. Öbür yandan teknolojiye ulaşılabilmesi için uygun fiyat gerekli” dedi.

“Çiftçiliğe bakış açısı değişmeli”

Karaman’da 25 bayanla susuz tarıma yönelik çalışmalar yaparak lavanta ve tıbbı aromatik bitkilerin ekimini yaptıklarını bildiren Susuz Tarım Çiftliği Kurucusu ve CEO’su Dr. Ece Aynur Onur, öncelikle Türkiye’de hayvancılık ve çiftçiliğe bakış açısının değiştirilmesi gerektiğini kaydetti. Onur, bakanlıkta bununla ilgili bir program hazırladıklarını, 6 aylık süratli bir eğitim ile hayvancılık ve çiftçiliğe yöneltmeyi planladıklarını duyurdu.