Türkiye Müteahhitler Birliği (TMB), iktisat etrafları ve kesim tarafından ilgiyle takip edilen İnşaat Dalı Tahlili Raporu’nun Ocak 2023 sayısını yayınladı.
Küresel ve ulusal iktisat ile inşaat kesimine ait bilgilerin değerlendirildiği ‘Küresel İktisat Daralıyor, Enflasyon Tartışmalarına Resesyon Eklendi’ başlıklı tahlilde, inşaat kesiminde son 5 çeyrek devirdir artan oranlarda yaşanan aralıksız daralmanın 2022 yılının üçüncü çeyrek devrinde de devam ettiği, inşaat faaliyetlerinde yakın vakitte sürdürülebilir büyümeye dönüş mümkünlüğünün gözükmediği belirtildi. Sektörel yatırımlarda 2021 yılının ikinci çeyrek devrinde moral olan artışın, sonraki çeyreklerde yerini tekrar gerilemeye bıraktığı da tabir edilerek, büyümeye dönüş için yatırımlarda canlanmaya ve kronikleşen girdi maliyetlerindeki artış probleminin tahliline muhtaçlık duyulduğu vurgulandı.
Konut üretiminde artış destekleniyor
Raporda, inşaat kesimi güçlendirilmeden başta zelzele riskinin kaçınılmaz kıldığı kentsel dönüşüm süreci olmak üzere kalkınma maksatlarının sürdürülmesinin mümkün gözükmediği tabir edilerek, 2023 yılında gerek kamu müteahhitlerinin gerek konut dalının meselelerini çözecek ilave adımların beklendiği vurgulandı. Başka taraftan tahlilde hükümetin konut dalında üretimi destekleyen son kampanyalarının olumlu olduğu değerlendirildi. Raporda ayrıyeten, evvelki yıllarda yurt içinde yaşanan sıkıntıların, büyük müteahhitlik firmaları tarafından memleketler arası projelerle telafi edilmeye çalışıldığı hatırlatılarak, bu devirde hem savaş ve ekonomik kriz içindeki dünyada hem de bölgedeki klasik pazarlarda yaşanan güvenlik meselelerinin bunu pek mümkün kılmadığı değerlendirmesi yapıldı. “Yatırımcıların enflasyondan korunma emeliyle 2021’in son çeyreğinde gayrimenkul alımına yönelmesinin de tesiriyle bir müddet süratli bir yükseliş sergileyen konut satışları, 2022 yazında yavaşlamaya ve akabinde gerilemeye başlamıştır. Yeni inşaat başlangıçlarında süren gerileme de daldaki meselelere işaret etmekte olup, gerçekleştirilen takviyelerin bölümün bu alanında kısmi bir rahatlama sağlayabileceği kıymetlendirilmektedir. Konut kredisi faiz oranlarını ruhsal hudut olan yüzde 1’in altına düşürecek ‘Yeni Evim’ kampanyasının kesime tesirlerinin olumlu olması beklenmektedir. Bilhassa Anadolu’da büyük kentlerin çeperlerinde yeni konut üretimiyle dalda hareketlilik sağlanabilecektir.”
Körfez’e yönelik çalışmalar sürat kazandı
Raporda, Rus işgali altındaki Ukrayna’nın yeninden imarı için çalışmalar başlatıldığı, Körfez Bölgesi ülkeleriyle yaşanan diplomatik gelişimin inşaat kesimine de olumlu yaşanacağı, önümüzdeki 10 yıl içinde hayata geçirilmesi öngörülen yaklaşık 3,3 trilyon dolarlık alt ve üst yapı yatırımları ile Körfez’de öne çıkan ülkede Saudi 2030 ve Gigaproject üzere programlardan Türk müteahhitlerin hisse almasının değeri vurgulandı.
Raporda Avrupa Yeşil Mutabakat kapsamında güç yatırımları ile renovasyon projelerinden inşaat dalı için yeni fırsatlar oluşacağı vurgulanırken, Ukrayna Savaşı’nın da tesiriyle potansiyel projeler için finansman muhtaçlığını artırdığı, başta Türk Eximbank olmak üzere EBRD ve Danimarka Eximbank’ı üzere memleketler arası bankaları ve ihracat kredi kuruluşları ile yakın temaslar yürütüldüğü kaydedildi.
