Hüseyin GÖKÇE- ANKARA
● 2022 yılı Ağustos ayında teşvik evraklı yatırımlar, doküman, fiyat ve istihdam açısından geçen yılın üzerine çıktı. Evrak sayısı yüzde 39 artarak 1261’e, öngörülen sabit yatırım yüzde 82 artarak 47.5 milyar liraya, öngörülen istihdam ise yüzde 15 artarak 32 bin 148’e yükseldi.
● Birikimli olarak da birinci defa tüm kalemlerde geçen yılın üzerine çıkıldı. 2022 Ocak-Ağustos devrinde düzenlenen yatırım teşvik evrakları, geçen yılın tıpkı periyoduna nazaran evrak adedinde yüzde 1, sabit yatırım meblağında yüzde 53 oranında ve öngörülen istihdamda yüzde 10 oranında artış gösterdi.
2022 yılı Ağustos ayında teşvik dokümanlı yatırımlar, doküman, meblağ ve istihdam açısından geçen yılın üzerine çıktı. Doküman sayısı yüzde 39 artarak 1261’e, öngörülen sabit yatırım yüzde 82 artarak 47.5 milyar liraya, öngörülen istihdam ise yüzde 15 artarak 32 bin 148’e yükseldi. Birikimli olarak da birinci kere tüm kalemlerde geçen yılın üzerine çıkıldı. 2022 Ocak-Ağustos devrinde düzenlenen yatırım teşvik evrakları, geçen yılın tıpkı periyoduna nazaran doküman adedinde yüzde 1, sabit yatırım fiyatında yüzde 53 oranında ve öngörülen istihdamda yüzde 10 oranında artış gösterdi. Bu periyotta 1 milyar liranın üzerinde yatırım taahhüdünde bulunan firma sayısı 4 oldu. Teşvik Uygulama ve Yabancı Sermaye Genel Müdürü Dr. Mehmet Yurdal Şahin, 2022 yılı Ağustos teşviklerini DÜNYA’ya tahlil etti:
Ağustos ayında, 47.5 milyar liralık sabit yatırım öngören 1.261 adet Yatırım Teşvik Evrakı düzenlenirken, bu yatırımlarda 32.148 kişilik istihdam öngörüldü.
Ağustos ayında düzenlenen Yatırım Teşvik Dokümanlarının 1.234 adedi yerli firmalar, 27 adedi yabancı sermayeli firmalar tarafından alındı. Yerli firmalara düzenlenen yatırım teşvik evraklarında öngörülen toplam sabit yatırım meblağı 45,2 milyar TL olup, toplam içindeki hissesi % 95 seviyesinde.
Yabancı sermayeli firmalarca alınmış olan yatırım teşvik dokümanlarında öngörülen toplam sabit yatırım fiyatı 2,3 milyar TL olup, toplam içindeki hissesi %5 olarak hesaplandı.
2022 yılı Ağustos ayında düzenlenen Yatırım Teşvik Evrakları, 2021 yılı Ağustos ayına nazaran; Doküman adedi açısından %39 oranında, öngörülen toplam sabit yatırım meblağı açısından %82 oranında ve Öngörülen istihdam açısından %15 oranında artış gösterdi.
8 aylık tüm datalar geçen yılın üzerinde
2022 Ocak-Ağustos periyodunda öngörülen sabit yatırım meblağı toplam 306 milyar TL olan 7.697 adet Yatırım Teşvik Dokümanı düzenlendi. Düzenlenen bu dokümanlarda toplam 215.857 kişilik istihdam öngörülüyor.
2022 Ocak-Ağustos devrinde düzenlenen yatırım teşvik evrakları, 2021 yılı Ocak-Ağustos periyoduna nazaran doküman adedinde %1, sabit yatırım fiyatında %53 oranında ve öngörülen istihdamda %10 oranında artış gösterdi.
2022 Ağustos ayında düzenlenen yatırım teşvik dokümanlarının yatırım cinslerine nazaran dağılımı
Ağustos ayında düzenlenen 1.261 adet dokümanın, 872 adedi eksiksiz yeni yatırım niteliğinde olup, toplam sabit yatırım meblağının %70’ini (33,4 Milyar TL) oluşturdu. 304 adedi tevsi yatırımı niteliğinde olup, toplam sabit yatırım meblağının %23’üne (10,9 Milyar TL) karşılık geliyor.
Diğer mahiyetlerdeki yatırımlar için, toplam sabit yatırım fiyatının %7’sini (3,2 Milyar TL) oluşturan 85 adet doküman düzenlendi.
Bölgesel takviye sınıfında yer alan yatırım teşvik evrakları, toplam evrak adedinin %57’sini, öngörülen toplam sabit yatırım meblağının %41’ini ve toplam istihdamın %52’sini oluşturdu.
Bölgesel teşvik uygulaması kapsamında olup Organize Sanayi Bölgelerinde yapılması planlanan yatırımlara yönelik düzenlenen bölgesel- alt bölge dayanak sınıfında yer alan yatırım teşvik dokümanları, toplam evrak adedinin %15’ini, toplam sabit yatırım meblağının %20’sini ve öngörülen toplam istihdamın da %20’sini oluşturuyor.
Bu periyotta, 3305 sayılı Kararla belirlenmiş olan öncelikli yatırım hususlarında 6,6 milyar TL meblağında 97 adet yatırım teşvik evrakı düzenlenirken, bu yatırımların istihdama katkısının 3.277 kişi olması planlanıyor.
Bölgesel, Bölgesel-Alt Bölge ve Bölgesel Öncelikli yatırım olarak desteklenen yatırımlar, Ağustos ayında düzenlenen evrakların doküman adedinde %79’unu, sabit yatırım meblağında %74’ünü, istihdamda ise %81’ini oluşturdu.
Yatırım teşvik dokümanlarının bölgesel dağılımında 1. Bölge evrak adedi, sabit yatırım fiyatı ve istihdam açısından birinci sırada yer alıyor.
Özellikle Doğu ve Güneydoğu Anadolu vilayetlerinde istihdam artışı sağlamak, teşvik sisteminin değerli hedefl erinden biri olup, 6. Bölgenin öngörülen istihdam açısından %22 hisse ile 2. sırada yer alması, bu bakımdan kıymetli bir gösterge olarak bedellendiriliyor. Doğu ve Güneydoğu Anadolu vilayetlerinin yer aldığı 5. Bölge ve 6. Bölgede öngörülen istihdam toplamı 8.796 kişi olup, toplam öngörülen istihdamın %27’sini oluşturuyor.
Bölgesel Takviye Sınıfı kapsamında 6. Bölgeye sağlanan teşvik ögeleri, 6. Bölgede emek ağır bölümlere yapılan yatırımlarda değerli bir artış sağladı. Bu kapsamda 6. Bölgede Giysi Eşyası İmalatı konusunda düzenlenen yatırım teşvik evraklarında öngörülen istihdam, toplam 6. Bölge yatırım teşvik evraklarında öngörülen istihdamın %59’unu oluşturdu.
Belge sayısında imalat birinci sırada
Belge adedi açısından imalat kesimi %56 (707 adet belge) hisse ile birinci sırada yer alıyor. İmalat bölümünü %27 (337 adet belge) ile güç bölümü, %10 (133 adet belge) ile hizmetler kesimi, %4 (46 adet belge) ile tarım dalı ve %3 (38 adet belge) ile madencilik dalı ve takip etti.
İmalat dalı öngörülen toplam sabit yatırım meblağı içinde %66 (31 milyar TL) ve öngörülen istihdam içinde de %76 (24.279 kişi) hisse ile birinci sırada yer alıyor.
2022 Ağustos Ayında Düzenlenen Yatırım Teşvik Dokümanlarının Belge Adedine Nazaran Sıralamasında Birinci 5 Vilayet: Yatırım teşvik dokümanlarının evrak adedine nazaran sıralamasında İstanbul %9 (117 adet belge) hisse ile birinci sırada yer alıyor. İstanbul’u sırasıyla Bursa, Ankara, İzmir ve Konya izliyor.
3.6 milyar liralık yatırımın tamamlama vizesi yapıldı
Ağustos ayında 237 adet yatırım teşvik dokümanının tamamlama vizesi yapıldı. Tamamlama vizesi yapılan evrakların toplam sabit yatırım fiyatı 3,6 milyar TL ve gerçekleşen istihdamı 10.497 kişi oldu.
Ağustos ayında 821 milyon liralık sabit yatırım öngören 38 adet yatırım teşvik dokümanı iptal edildi.
İMALAT DALINDA DOKÜMAN ADEDİ AÇISINDAN BİRİNCİ 3 SEKTÖR
● Makine ve Teçhizat İmalatı: %15 (105 belge)
● Dokumacılık Eserleri İmalatı: %11 (77 belge)
● Besin Eserleri ve İçecek İmalatı: %10 (72 belge)
İMALAT BÖLÜMÜNDE ÖNGÖRÜLEN SABİT YATIRIM AÇISINDAN BİRİNCİ 3 SEKTÖR
● Metalik Olmayan Öteki Mineral Eserlerin İmalatı: %13 (4,2 milyar TL)
● Başka Ulaşım Araçlarının İmalatı: %13 (4 milyar TL)
● Besin Eserleri ve İçecek İmalatı: %12 (3,9 milyar TL)
İMALAT BÖLÜMÜNDE ÖNGÖRÜLEN İSTİHDAM AÇISINDAN BİRİNCİ 3 SEKTÖR
● Giysi Eşyası İmalatı: %33 (8.002 kişi)
● Besin Eserleri ve İçecek İmalatı: %10 (2.423 kişi)
● Dokuma Eserleri İmalatı: %10 (2.362 kişi)
