Küresel ekonomik aktiviteye ait tasalar, yılın birinci haftasında emtia piyasasında tesirli oldu.
Çin’in yeni tip koronavirüs (Kovid-19) önlemlerini kaldırmasının akabinde denetimsiz biçimde artan hadise sayıları nedeniyle piyasalarda risk algısı güçlü kalmaya devam etti. Çin’de öncü göstergeler, imalat bölümünün 2022’nin son 5 ayında daralma eğiliminde olduğuna işaret etti. Ülkede Caixin’in Çin Genel İmalat Satınalma Yöneticileri Endeksi (PMI), ekimde evvelki aya nazaran 0,4 puan azalarak 49’a düştü.
ABD’de tarım dışı istihdam aralıkta 223 bin artarak beklentileri geride bırakırken, bir evvelki aya nazaran gerilemesi ve fiyat artışları ile çalışma saatlerinin yavaşlaması ABD Merkez Bankası’nın (Fed) “şahin” para siyasetlerinde yumuşamaya gidebileceği beklentisini güçlendirdi. Buna rağmen emtia piyasasında talep tasaları devam etti.
Analistler, bu hafta ABD’de açıklanacak Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE) verisinin piyasaların tarafı üzerinde tesirli olacağını söyledi.
Emtia piyasasındaki satış baskısına rağmen geçen hafta pahalı metallere yükseliş eğilimi hakim oldu.
Geçen hafta altın yüzde 2,4, platin yüzde 2,2 ve paladyum yüzde 0,8 kıymet kazanırken, gümüş yüzde 0,3 bedel kaybetti.
Altın, global iktisadın 2023’te yavaşlayacağına dair açıklamalarla yükseldi.
Uluslararası Para Fonu (IMF) Lideri Kristalina Georgieva, global iktisadın 2022’de daha kuvvetli bir yıl ile karşı karşıya olduğu konusunda ihtarda bulunurken, ABD, AB ve Çin’in birebir anda yavaşlaması nedeniyle dünya iktisadının üçte birinin resesyona girmesinin beklendiğini kaydetti.
Analistler, Fed toplantı tutanaklarında resesyon tasalarının gelecek süreçte daha yakından takip edileceğine yönelik vurgulamaların altının ons fiyatını desteklediğini tabir etti.
Metallerde resesyon telaşlarıyla düşüş eğilimi
Metallere, resesyon telaşlarıyla düşüş eğilimi hakim oldu. Geçen hafta tezgah üstü piyasada bakırda yatay bir seyir gözlemlenirken, kurşun yüzde 3,9, alüminyum yüzde 3,5, nikel yüzde 5,8 ve çinko yüzde 0,5 bedel kaybetti.
Enerji emtialarında da sert düşüşler görüldü. Geçen hafta Brent petrol yüzde 6,8 ve New York Ticaret Ticaret Borsası’nda süreç gören doğal gaz yüzde 17,1 azalış kaydetti.
Dünya ekonomilerindeki resesyon beklentisi ve Çin’de artan Kovid-19 olay sayıları petrol fiyatlarında talep tasalarını tetiklerken, kışın hava sıcaklıklarının mevsim normallerinin üzerinde olması ve global gaz krizine yönelik kaygıların azalması doğal gaz fiyatlarını aşağı istikametli etkiledi.
Resesyon tasaları tarım emtialarını da etkiledi
Geçen hafta resesyon telaşları tarım emtialarını da etkiledi. Chicago Ticaret Borsası’nda süreç gören buğday yüzde 6,2, mısır yüzde 3,7, soya fasulyesi yüzde 2,1 ve pirinç yüzde 3,1 kıymet kaybetti.
Intercontinental Exchange’de (ICE) pamuk yüzde 2,8 ve kakao yüzde 0,2 paha kazanırken, kahve ve şeker yüzde 5,3 düşüş kaydetti.
Analistler, pamukta hafta başında düşüşler olmasına rağmen ABD’de açıklanan ADP özel bölüm istihdamı ve tarım dışı istihdam datalarının beklentilerden uygun gelmesiyle pamuk fiyatlarının yükselişe geçtiğini söyledi.
“Üretim iddialarındaki artış kahve fiyatlarını baskıladı”
Vadeli süreç ve emtia piyasaları uzmanı Zafer Ergezen, petrol fiyatlarının yine 80 doların altına inmesinin mısır ve şekerde satış baskısının artmasına yol açtığını belirtti.
Buğdayın geçen haftayı düşüşle kapattığını aktaran Ergezen, tahıl koridoru sayesinde buğday arzının devam ettiğini, bununla birlikte ABD’de haftalık buğday ihracatındaki düşüş nedeniyle talep kaygılarında artış görüldüğünü kaydetti.
Ergezen, pirinçte ise Uzak Doğu’da üretim beklentilerindeki artışın satışlara neden olduğunu söyledi. Üretim kestirimlerinin tekrar kahve fiyatları üzerinde tesirli olduğunu vurgulayan Ergezen, ”Fitch Solutions, 2022-2023 döneminde 7 milyon torba üretim fazlası bekliyor. Bilhassa Brezilya’daki üretimle birlikte kahve piyasasında üretim fazlası oluşması bekleniyor. Bu da fiyatları baskılıyor.” tabirlerini kullandı.
Pamuktaki yükselişe değinen Ergezen, Çin’de salgın kaynaklı kapanmaların azalmasıyla birlikte pamukta talep beklentilerinde artış olduğunu kaydetti.
