Milli Savunma Bakanı Hulusi Akar, Belçika’nın başşehri Brüksel’de gerçekleştirilen NATO Savunma Bakanları Toplantısı’nın akabinde gazetecilerle bir ortaya geldi.
NATO Karargahı’nda Savunma Bakanları Toplantısı’nın yanı sıra Ukrayna Savunma Temas Kümesi Toplantısı’nın da gerçekleştirildiğini hatırlatan Akar, “Bu toplantılarda Türkiye olarak yaptıklarımızı, hangi noktada olduğumuzu oradaki arkadaşlarımızla paylaştık. Katkılarımızı, takviyelerimizi söz ettik..” diye konuştu.
Özellikle Ukrayna konusunda Türkiye’nin çalışmalarını lisana getirdiğine dikkat çeken Akar, “Bunun dışında hala şu anda bizim Ukrayna konusunda yaptığımız çalışmalardan biri de Sayın Cumhurbaşkanımızın ve öbür ilgili bakanlarımızın, bizlerin yaptığı şey, bir an evvel ateşkesin sağlanması. Bu bahiste tarafların barışçıl yol ve metotların bulunması konusunda çalışmalarını artırması. Zira orada nitekim berbatlaşan bir insani durum var. Bu duruma da bir an evvel son verilmesi konusundaki girişimlerimizi sürdürüyoruz ve diplomatik yol ve usullere başlanılmasını, girilmesini, diplomasinin önünün açılmasının da kıymetli olduğunu yeniden bu toplantılar sırasında gündeme getirdik.” tabirlerini kullandı.
“Tahıl ve esir değişimi Türkiye olarak göğsümüzü kabartan bahisler oldu”
Burada tabi en kıymetli mevzu Türkiye olarak yaptığımız çalışma Ukrayna konusunda bildiğiniz üzere öbür ilgili bakanlıklarımızla bir arada sonuçlandırdığımız tahıl konusu var. Ayrıyeten yeniden ilgili bakanlıklarımız ve ilgili kurumlarımızın yaptığı çalışmalarla bu esir değişimi var. Bunlar nitekim Türkiye olarak göğsümüzü kabartan bahisler oldu. Bu toplantılar sırasında, hem bu temas kümesi toplantısında hem de NATO Savunma Bakanları Toplantısında oradaki bizim Bakan arkadaşlarımız kendi ülkeleri ismine bu bahiste Türkiye’ye takdirlerini, Türkiye’ye teşekkürlerini de tabir ettiler.” dedi.
“Müttefiklerimizden anlayış, dayanak beklediğimizi gündeme getirdik”
Akar, görüşmelerde Türkiye ile ilgili mevzuları da lisana getirdiklerini belirterek, “Bunların en başında gelen mevzu, bildiğiniz üzere terörle uğraş konusu. Türkiye olarak bizim terörle çaba konusunda önemli bir gayretimiz olduğunu, önemli bir uğraşımız olduğunu ve bunun da ne manaya geldiğini de tekrar detaylı bir biçimde muhataplarımıza izah etme ve aktarma fırsatı bulduk. Burada bizim Türkiye olarak başka bir konu da terörle uğraşın yanı sıra, terörle çaba konusunda dostlarımızdan, müttefiklerimizden de anlayış, dayanak beklediğimizi, hususun objektif biçimde kıymetlendirilmesi gerektiğini de yeniden toplantıda gündeme getirdik.” diye konuştu.
Türkiye’nin pozisyonu, durumu itibariyle nerede olduğu konusunda ise yeniden burada bizim 70 yıldan beri NATO’nun bir üyesi olduğumuzu, bugüne kadar bize verilen her NATO misyonlarını büyük bir muvaffakiyetle yerine getirdiğimizi ve silahlı kuvvetlerimizin seçkin ve saygın yerini koruduğunu, Türkiye’nin bu mevzuda sahiden barış için, bölge barışı için, dünya barışı için NATO çerçevesinde yapılabilecek ne varsa bunların hepsini yaptığımızı kendilerine söz ettik.” dedi.
Türkiye’ye uygulanan ihracat sınırlaması
“Burada bizim birtakım dertlerimiz da vardı, bunları da lisana getirdik” diyen Akar, “Bunlardan birincisi maalesef kimi müttefiklerimiz tarafından Türkiye’ye karşı uygulanan bir ihracat listelerindeki birtakım sınırlamalar var. Bunların da hem mevcut durumla hem de müttefiklik ile hiç uyumlu olmadığını, zira Türkiye’nin NATO için yapması gereken değerli vazifeler olduğunu, bu vazifeleri yapabilmesi için de gerece muhtaçlığı olduğunu, münasebetiyle bu tıp tahditlerle mevcut sistemin idamesinin de çok güç olduğunu, olacağını, bunların tekrar gözden geçirilmesi gerektiği konusunda tekrar muhataplarımızla yaptığımız görüşmeler sırasında lisana getirdik. Aslında esasen bu türlü bir uygulamanın da müttefiklik ruhuna muhalif olduğunu, uygun olmadığını da yeniden arkadaşlarımızın dikkatlerine sunduk. Biz burada NATO’nun sağlam, faal, saygın bir müttefiki olduğumuzu, bugüne kadar olduğu üzere bundan sonra da barış için, huzur için, dünya barışı için yapılması gereken ne varsa bu hususta da NATO çerçevesinde yapacağımızı söz ettik” biçiminde konuştu.
Bir gazetecinin görüşmelerde İsveç ve Finlandiya’nın NATO üyeliği konusunun gündeme gelip gelmediği sorusuna Akar, şu biçimde karşılık verdi:
“Biz NATO’nun tabi ki güçlenmesini istiyoruz, tabi ki kuvvetlenmesini istiyoruz, tabi genişlemesini istiyoruz. NATO’nun bu açık kapı siyasetinde bizim hiçbir formda bir şeyimiz olmadığını, kahrımız olmadığını, lakin başka taraftan da bizim hassasiyetlerimize hürmet gösterilmesi gerektiğini de yeniden burada yaptığımız görüşmelerde gündeme getirdik. Burada değerli hususlardan biri de NATO bir güvenlik örgütü. Hasebiyle NATO güvenliği sağlarken en büyük gayret alanlarından biri de terörizm. Terörizm şu anda önemli bir sorun tüm ülkeler için. Birden çok terör örgütü ile uğraş eden tek ülkeyiz biz. Bunun anlaşılması gerektiğini, bunun görülmesi gerektiğini ve bu mevzuda bizim yaptıklarımızın farkındalığının artırılması gerektiğini muhataplarımıza söyledik.”
Haziran ayında Madrid Tepesi sırasında İsveç ve Finlandiya’nın NATO üyeliğine yönelik imzalanan üçlü memorandumu hatırlatan Akar, şöyle konuştu:
“Orada yazılan, imza atılan taahhütler var İsveç tarafından, Finlandiya tarafından. Biz bunların yerine getirilmesini kendilerine tabir ediyoruz ve bu mutabakatın bir sonuç değil, bir başlangıç olduğunu da tekrar tekrar yine burada dikkate sunduk. Bunun sonuçlanmasıyla, bunlar tamamlandıktan sonra en son kararı da bildiğiniz üzere bizim anayasal sistemiz içinde, hukuk sistemimiz içinde Türkiye Büyük Millet Meclisi kararını verecek. Geçen hafta yeniden bir toplantı yapıldı Türkiye’de heyetlerarası. Biz de orada elimizden geldiğince arkadaşlarımıza, muhataplarımıza, İsveç-Finlandiya, yardımcı olmaya çalışıyoruz. Ancak maalesef tıpkı vakitte tabi İsveç’teki, Finlandiya’daki durumu da yakından takip ediyoruz. Hala bu ülkelerde maalesef bir ekip provokatif aksiyonların, birtakım hala manzaraların devam ettiğini de üzülerek görüyoruz. Bu manada hem İsveç’in hem de Finlandiya’nın somut adımlar atmasını da biz gerçekten bekliyoruz.”
“Bazıları 2014’te neredeydi”
Ukrayna’daki gelişmelere yönelik soru üzerine Akar, Türkiye’nin mevzuyla ilgili çok istikametli uğraşlarını sürdürdüğünü söyledi. Başlangıçtan beri Ukrayna’nın toprak bütünlüğüne değer verdiklerini belirten Akar, şöyle konuştu:
“Son olarak yapılan bu 4 bölgenin ilhakına da karşı olduğumuzu da açık ve net bir formda ortaya koyduk. 2014’ten beri biz bu kararımızı, bu siyasetimizi sürdürüyoruz. Biz hiçbir formda Kırım’ın da ilhakını kabul etmedik bugüne kadar. 2014’te kimileri neredeydi? Kimiler 2014’te neredeydi? Bu hususta Türkiye’nin açık ve net siyasetini herkesin çok uygun anlaması lazım.”
“Karadeniz’in sükuneti de sakin olması da Türkiye’nin farklı bir başarısı”
Karadeniz’in stratejik bir çaba alanı olmamasında, sakin kalmasında Türkiye’nin değerli rolü olduğunu vurgulayan Akar, “Ne Karadeniz’den dışarı, ne Karadeniz’in içine rastgele bir biçimde savaş gemisinin girmesine müsaade etmedik, etmiyoruz. Hasebiyle orası bir çaba alanı olmaktan çıktı. Onu engelledik. Hasebiyle şu anda Karadeniz’in sükuneti de sakin olması da Türkiye’nin başka bir başarısı. Bunun da kesinlikle kayıt altına alınması lazım” diye konuştu.
Ateşkes konusu
Hafta içi Rusya Savunma Bakanı Sergey Şoygu ile bir telefon görüşmesi hatırlatan Bakan Akar, “Benzer şeyleri konuştuk. Bir an evvel ateşkesin sağlanması konusunda ve bunun da karşı taraf yani Sayın Şoygu tarafında da bunun bu halde algılandığını, ateşkes konusunda bizim yaklaşımımıza emsal yaklaşım olduğunu da büyük bir memnuniyetle müşahede ettik.” tabirini kullandı.
“Türkiye muteber bir muhatap olduğunu hem Ukrayna’ya hem de Rusya’ya göstermiş oldu”
Türkiye’nin eforlarının akabinde oluşturulan tahıl koridorundaki son duruma ait soru üzerine Akar, “BM ile koordineli olarak İstanbul’da, tahıl eserlerinin inançlı transferi için kurulan Müşterek Uyum Merkezi faaliyetlerini sürdürüyor. Merkezin ağır çalışmaları sonucu 7 milyon tondan fazla tahıl Ukrayna limanlarından taşındı. Taşınmaya devam diyor. Tabi bu biçimiyle Türkiye emniyetli bir muhatap olduğunu hem Ukrayna’ya hem de Rusya’ya göstermiş oldu. Biz diyoruz ki bundan sonraki çalışmalarda da bu geldiğimiz noktadan ötürü, Türkiye’nin bu itibarından ötürü bu güç konusunda olsun, başka mevzularda olsun, bu yaptığımız çalışma ateşkes konusu olsun, görüşmeler konusunda olsun, biz model olarak kullanılabilir diyoruz.” cevabını verdi.
Yunan mevkidaşı ile görüşme
Ege’de tansiyonun yükseldiği bir devirde Yunanistan Savunma Bakanı Nikolaos Panagiotopoulos ile görüştüğü belirtilerek bu görüşmeye yönelik değerlendirmesi sorulan Akar, “Bu hususta da yeniden orada yaptığımız çalışmalar sırasında arkadaşlarla, bu problemlerin çok boyutlu olduğunu, çok istikametli olduğunu ve karmaşık olduğunu ve lakin bunun da tahlilinin milletlerarası hukuk çerçevesinde, uygun komşuluk münasebetleri çerçevesinde barışçıl yol ve yollarla, diyalogla çözülebileceğini, bunun için de esasen tahlilin diyalog olduğunu, muhatabımızla da konuştuğumuzda kapsamlı ve kalıcı bir tahlil için karşılıklı görüşmemiz lazım. Bunun için de biraz evvel söylediğim üzere milletlerarası hukuk temeldir, âlâ komşuluk münasebetleri temeldir, müttefiklik ruhu temeldir. Zira biz NATO içinde iki müttefik ülkeyiz. Münasebetiyle sorunlarımızı bizim kendimizin çözmesi lazım. Bunun için de diyalog bizim için olmazsa olmaz bir araç olarak ortaya çıkıyor.” formunda yanıt verdi.
Akar, açıklamalarına şöyle devam etti:
“Gerginliğe neden olmayacak biçimde bağlarımızı sürdürmenin iki ülke için de faydalı olduğunu kıymetlendiriyoruz. Türkiye-Yunanistan ortasındaki sorunun rastgele bir formda üçüncü tarafların müdahalesine gerek kalmadan çözülmesi temel olmalıdır. Türkiye’nin de Yunanistan’ın da olumlu bir gündeme odaklanarak olayları çözmek için görüşmesi kıymetlidir.”
“(Yunanistan ile) Olumlu görüşmeler oluyor. Olumlu çalışmalar yapılıyor”
İki ülke ortasında istişari, ayrıştırma yolları ve itimat artırıcı tedbirler görüşmelerinin olduğunu hatırlatan Akar, “Bu üç kanalın da şu anda durduğunu görüyoruz. Bu görüşmelerin, bu alanlarda çalışmaların başlaması lazım. Olumlu görüşmeler oluyor. Olumlu çalışmalar yapılıyor. Biz bu biçimiyle önümüzdeki devirde ve bu çalışmaların başlayabileceğini kıymetlendiriyoruz. (Güven Artırıcı Tedbirler Toplantısı kapsamında) İki defa biz heyetlerimiz Atina’ya gitti, Yunanistan’ın heyeti bir sefer Türkiye’ye geldi. Münasebetiyle bir dördüncü için Yunanistan heyetini Ankara’ya beklediğimizi de yeniden arkadaşlarımızla konuştuk, lisana getirdik. Önümüzdeki günlerde bu cins diyalogların başlamasını bekliyoruz, umuyoruz.” tabirlerini kullandı.
Türkiye’nin bölgesinde barış ve istikrarın teminatı olduğunu söyleyen Akar, “Şunu söylüyoruz biz. Türkiye bölgesinde nitekim barış ve istikrarın teminatı. Barış için, istikrar için elimizden gelen uğraşı gösterdik. Bundan sonra göstermeye devam edeceğiz. Türkiye katiyen hiç kimse için tehdit değil, dostlar için, müttefikler için tehdit değil, sağlam, güçlü ve faal bir ülkeyiz biz, müttefikiz biz. Bunun herkes tarafından bilinmesi lazım.” diye konuştu.
“Barış için ebediyen biz bir adım önde olacağız”
Bakan Akar, “Arzumuz, isteğimiz, temennimiz Ege’nin, Doğu Akdeniz’in bir dostluk denizi olması, tüm zenginliklerin adil bir halde paylaşılması, münasebetiyle huzurlu ve inançlı bir ortamın ortaya çıkması. Emelimiz bu. Biz şunu söylüyoruz, şu bahiste iddialıyız. Cumhurbaşkanımız da vakit zaman bunu söylediler, tabir ettiler. Barış için sürekli biz bir adım önde olacağız. Münasebetiyle biz barış istiyoruz, diyalog yoluyla bu barışın temininin mümkün olduğuna inanıyoruz. Üçüncü ülkelerden de beklentimiz var, yalnızca Yunanistan’dan değil problemlerin tahlili konusunda. Onların da memleketler arası hukuka uygun bir biçimde, haklı, mantıklı tezlerimizi görmeleri, mevzuya yalnızca AB dayanışması penceresinden bakmamaları, olaylara objektif ve tarafsız bakmalarının, adil bakmalarının kıymetli olduğunu, sorunun fakat bu halde çözülebileceğini, aksi halde taraf tutulduğu takdirde olayların tahliline değil, çözülmemesine katkı sağlanacağını herkesin bilmesi lazım diyoruz.” sözlerine yer verdi.
“ABD Savunma Bakanlığı ile temaslarımızı sürdürüyoruz”
Başka bir gazetecinin ABD’den F-16 tedariki ve modernizasyonuna ait sorusu üzerine Akar, “F-16’ların bir tedarik kısmı var. Biz modernizasyon kısmı var. Bunlarla ilgili süreç devam ediyor. Basına da bunlarla ilgili gelişmeler yansıyor. Biz Ulusal Savunma Bakanlığı olarak ABD Savunma Bakanlığı ile temaslarımızı sürdürüyoruz. Şu ana kadar 4 heyetler ortası toplantı yapıldı. Temaslarımız devam ediyor. Bu toplantılarla bunun da iş birliği içinde stratejik ortağımız, müttefikimiz Amerika ile temasımızı sürdürmek üzere çözülmesini bekliyoruz.” diye konuştu.
“Olumlu bir formda sonuçlandırılmasına uğraş gösteriyoruz”
ABD Savunma Bakanlığı’nın bu hususta Türkiye’yi destekleyen açıklamalarını hatırlatan Akar, “Biz bunun da çözülmesiyle ilgilerimizin daha da âlâ bir etaba geçeceğini kıymetlendiriyoruz. İş birliği ve dayanışmamızın, bu F-16’ları almakla birlikte iş birliği ve dayanışmamızın da hem bölgesel hem de global barış ve güvenliğe de değerli katkılar sağlayacağını hepimiz görüyoruz, hepimiz biliyoruz. Bölgesel istikrar için Türkiye’nin de güçlü olması lazım. NATO’nun güçlü olması için de NATO üyesi ülkelerin güçlü olması lazım. Bizim şu anda dahi bizim çeşitli içeriklerde NATO’dan aldığımız misyonlar var ve Hava Kuvvetlerimiz icra ediyor. Hasebiyle bizim güçlü bir hava kuvvetlerine sahip olmamız, çok doğal bir biçimde NATO’nun da güçlü olmasını getiriyor. Bu manada bizim de güçlenmemiz bakımından bu F-16 sıkıntısının çözülmesi gerektiğini de yeniden tekrar tekrar lisana getiriyoruz, bir taraftan tedarik çalışması öteki tarafta modernizasyon çalışması. Münasebetiyle bunun bir an evvel planlandığı üzere başladığı biçimde, olumlu bir biçimde sonuçlandırılmasına uğraş gösteriyoruz. Lakin tabi ki elbette alternatifler mevcut.” sözlerini kullandı.
ABD’nin terör örgütüne yönelik takviyesine ait soru üzerine Akar, “Tüm toplantılarımızda bununla ilgili reaksiyonumuzu lisana getiriyoruz” dedi. ABD’nin Güney Kıbrıs Rum İdaresine uygulanan silah ambargosuna yönelik kararına ait soruya da Akar, “ABD’nin tarafsızlık ve istikrarlı siyasetlerinden vazgeçmemesi gerektiğini muhataplarımıza söz ediyoruz.” karşılığını verdi.
