Yener KARADENİZ / İSTANBUL

Son artırımlarla birlikte gücün maliyetler içindeki hissesi 3’e katlanan ve birçok noktada kirayı yakalayan perakende noktaları ve AVM’ler, tasarruf için geniş kapsamlı önlem paketleri uygulamaya başladı. Bu kapsamda markalar bünyelerinde yeni istihdam sağlayarak güç tasarruf ve takip üniteleri kurarken AVM’ler ise yenilenebilir güç atağı başlattı. Satış noktalarında uygulanan önlemler ortasında cadde mağazalarının erken kapanması, gündüz 12:30’a kadar aydınlatmaların yarıya düşürülmesi, ısıtma, soğutma ve havalandırmanın 2 saat erkene alınması, aydınlatmaların tasarrufl u ve fotoselli muadilleri ile değiştirilmesi, vitrinlerin güneş aldığı saatlerde ışıklandırılmaması üzere birçok uygulama hayata geçti, geçiyor. Birçok markada bu yolla yüzde 40’a varan tasarruf sağlanıyor. Öte yandan 6 AYD üyesi alışveriş merkezi GES yatırımı ile kendi gücünü üretmeye başlarken planlama evresinde olan çok daha fazla AVM olduğu bilgisi verildi. 1 yıl içinde 50 AVM’nin yenilenebilir güç yatırımı ile kendi kendisini kendisinin üretmesi bekleniyor.

AB’de tedarik bizde maliyet sorun

Söz konusu tedbirler, bu kış güç maliyetinden çok tedariki ile ilgili eza yaşayacak olan Avrupa’da çok daha sert bir formda uygulansa da Türkiye’de tedarikten çok yüksek maliyetler nedeni ile öne çıkıyor. Bu kapsamda Birleşmiş Markalar Derneği de (BMD) geçtiğimiz günlerde bir anket çalışması yaparak üyelerin kelam konusu tasarruf önlemlerine yaklaşımlarını ölçtü. Geçen hafta yapılan üye toplantısında ise hayata geçirilecek tasarruf önlemleri masaya yatırıldı. BMD Lideri Sinan Öncel, “Öğlen 12:30’a kadar mağaza aydınlatmalarını yarıya düşürme konusunda üyelerimizin yaklaşımı nedir diye sorduk. Yüzde 90’ı ‘iyi olur’. Bir kısmı da ‘biz aslında yapıyoruz’ dedi. Birtakım üyelerimiz uyguladıkları tasarruf önlemlerini anlattı. Güneş olduğu günlerde vitrin ışıklarını kapatma, klimaları mağaza kapanmadan 1-2 saat evvelden kapatma, sokak tabelalarının çok daha erken saatlerde kapanacak halde ayarlama üzere… 12:30’a kadar aydınlatmaların tasarrufl u bir formda düzenlenmesi konusunda esasen herkes hemfikir” diye konuştu. Güç faturalarının vahim seviyelere ulaştığına dikkat çeken BMD Lideri Öncel, kelam konusu masrafın birçok noktada kiraya yaklaştığına dikkat çekerek toplam maliyetler içindeki hissesinin da yüzde 7-8’lerden yüzde 30’lara kadar çıktığını belirtti. Öncel, bu nedenle de bu tedbirlerin kaçınılmaz olduğunu vurguladı.

Markalar ve AVM’ler tekrar karşı karşıya

Enerji sarfiyatlarında iki hususa dikkat çeken Sinan Öncel, “Birincisi biz kendi iç önlemlerimizi artırıyoruz lakin öte yandan çıkan AVM’lerde ortak masraflardan biri de güç ve ağustos ayında değişen yönetmeliğe karşın AVM’lerin uygulamalarıyla ilgili çok fazla şikayet alıyoruz üyelerimizden. Yüzde 90’ı şikayetçi. Düzenleme yapıldı fakat hesap vermiyorlar, ayrıntı alamıyoruz. Mağaza elektriği ile ortak alan elektriği ayrılmaz bir parçadır” diye konuştu.

Gizia yüzde 30 tasarruf sağladı

Söz konusu tasarrufları birinci uygulayan markalardan biri de BMD üyesi hazır giysi markası olan Gizia oldu. Marka, uygulanacak tasarruf önlemleri ile ilgili bir liste hazırladı ve tüm mağazalarına gönderdi. Sürdürülebilirlik kapsamında da ehemmiyet arz eden hususların hayata geçmesi sonucu Gizia, güç sarfiyatlarında yüzde 30 tasarruf sağladı. Markanın uyguladığı önlemler ortasında; uygun alanlarda sensörlü aydınlatma, güç tasarrufuna dikkat ikazları, elektrik harcayan elektroniklerin ayarlarının mevsimsel kurallara nazaran düzenlenmesi, güneş alan saatlerde aydınlatmanın asgarî seviyede tutulması üzere tedbirler yer aldı.

Kiğılı da özel ünite oluşturdu

Yine bünyesinde güç tasarrufu ünitesi oluşturan diğer bir marka ise Kiğılı oldu. Kiğılı, mağazalarından depolarına ve tedarikçilerine kadar güç verimliliği ve sürdürülebilirliğine yönelik kıymetli uygulamalar hayata geçirdi. Kiğılı İdare Şurası Lider Yardımcısı Hilal Suerdem, “Marka olarak bir komite kurduk ve komite içinde güç masraflarını nereden takip edebilir ve nasıl önlemler oluşturabiliriz diye çalışmalar yaptık. Örneğin depolardaki aydınlatmalar sensörlü oldu. Elektrikleri her yerde sensörlü yaptık. Vitrin aydınlatmalarını projektörlerden ledlere çevirdik. Merkezimize ısıtmadaki 22 dereceyi 21 dereceye düşürdük. Hatta eserlerin imalatında bile ütü kullanımına kadar birçok alanda maliyeti aşağı çekecek önlemler uyguluyoruz. Bunların 2-3 ay içinde bize tasarruf olarak döneceğini düşünüyoruz. Bu kapsamda yüzde 25 tasarruf öngörüyoruz” dedi. Diğer bir erkek giysi markası olan Avva’nın İdare Konseyi Lideri Volkan Atik de son devirde artan güç maliyetlerini yönetmek için çalışmalar yaptıklarını lisana getirdi. Atik, “Ancak bunları yaparken tüketicinin alışveriş konforunu etkileyecek tedbirlerden kaçınıyoruz. Aydınlatma elemanlarını, armatürleri daha tasarruflu muadilleri ile değiştiriyoruz” dedi.

50 AVM 1 yıl içinde GES ile kendi gücünü üretir duruma gelecek

Enerji verimliliği AVM’lerin de en kıymetli gündem hususu. Bu hususta yapılan çalışmalar ile ilgili bilgi veren Alışveriş Merkezleri ve Yatırımcıları (AYD) Lideri Hüseyin Altaş, “enerji verimliliği ve sürdürülebilirliği ile ilgili bir kurul kurduk. Çalışmaya başladı. Aydınlatmaların daha az tüketim daha fazla randıman olacak formda düzenliyoruz. İkincisi de tükettiğimiz enerjiyi güneşten elde etmek. Bu bahiste son periyotta üyelerimizce çok sayıda GES yatırımı yapıldı. Bu yatırımlar da devam ediyor. birlikte hareket ediyoruz. Firmalara yardımcı oluyoruz. Şu ana kadar 6 AVM, GES’e geçti fakat önümüzdeki 1 yıl içinde 50 AVM, GES yatırımı ile kendi elektriğini kendisi üretecek hale gelecek” dedi. Ortak alan sarfiyatları konusunda BMD üyelerinin şikayeti konusunda ise Altaş, “Markalar her şey bir anda hallolsun istiyorlar. Bu yönetmeliğin oturması vakit alacak bir şey. Yönetmelik geçmiş devir mukavelelerini kapsamıyor. Perakendeci bu nedenle şikayette bulunuyor ancak geldiğinde de resmi karşılığını alıyor” açıklamasında bulundu.