Türkiye Sermaye Piyasaları Birliği (TSPB) tarafından bu yıl “Finansın Ötesi: Dünyanın Geleceğine Yatırım” temasıyla hibrit olarak düzenlenen 6. Türkiye Sermaye Piyasaları Kongre’sinde konuşan Borsa İstanbul Genel Müdürü Korkmaz Ergun, “Borsa olarak iş yapma modelimizi değiştirdik. Artık yalnızca halka arz müracaatından sonra müracaat pahalandıran bir borsa değiliz. Müracaattan evvel de karar ve hazırlık kademesinde şirketlerimize takviye veren bir borsayız” dedi. Korkmaz Ergun, Borsa İstanbul olarak şirketlerin ve yatırımcıların sermaye piyasalarının sunduğu imkanlardan daha fazla faydalanması için çalıştıklarını anlatarak Türkiye’nin 1.000 büyük sanayi şirketini tek tek Borsa İstanbul’a kote olmaları için ziyaret ettiklerini bildirdi. Ergun, Türkiye’nin 15 kıymetli sanayi kentinden 152 şirketle görüşmeler gerçekleştirdiklerini aktardı.

Erdoğan: Tüm yatırımcılara kapımız açık

Kongreye bir ileti gönderen Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan “Türk iktisadının aydınlık geleceğine itimat eden tüm yatırımcılara kapımızın da gönlümüzün de açık olduğunu tekrar tabir etmek istiyorum” açıklamasını yaptı.

Nebati: Yerli kurumsal yatırımcı tabanı büyüyor

Hazine ve Maliye Bakanı Nureddin Nebati, “yatırım fonlarındaki tasarruf seviyesinin toplamda neredeyse 1 trilyon lira sonuna dayanmış olması, ülkemizde yerli kurumsal yatırımcı tabanının oluşmaya başladığını açıkça gösteriyor” diye konuştu.

Gönül: İşverenlerin pay fiyatlarıyla ilgili konuşmasına sıcak bakmıyoruz

SPK Lideri İbrahim Ömer Gönül, şirket sahiplerinin bilhassa kritik durumlarda payların fiyatlarıyla ilgili konuşmasına sıcak bakmadıklarını belirtti. Gönül, “Şirket sahipleri ve üst seviye yetkililerin, gerek toplumsal medyada gerek basında gerekse televizyondan bu tıp açıklamaları yapmalarına sıcak bakmıyoruz. Bu çeşit açıklamalar hakkında da aslında geçmişte de incelemeler yaptık. Bundan sonra da dikkatle takip edeceğiz” dedi.

Borsa İstanbul Genel Müdürü Korkmaz Ergun, TSPB Kongresi’nde yaptığı konuşmada, “Aynı vakitte gittiğimiz vilayetlerin sanayi odalarında da toplantılar yapıyoruz. Zira borsa olarak iş yapma modelimizi değiştirdik. Artık yalnızca halka arz müracaatından sonra müracaat pahalandıran bir borsa değiliz. Müracaattan evvel de karar ve hazırlık evresinde şirketlerimize takviye veren bir borsayız. Son 2 yılda borsamızda 85 şirketimiz süreç görmeye başladı. Bu şirketlerin halk arzından 36 milyar TL kaynak sağlandı. Son 2 senede borsamızda süreç görmeye başlayan borçlanma aracı sayısı 3 bin oldu. Bu ihraçlardan da 581 milyar TL kaynak sağlandı. 2 sene evvel günlük ortalama süreç hacmimiz 26 milyar TL iken, 2022 yılı günlük ortalama süreç hacmimiz 63 milyar TL oldu. 2 sene evvel borsamızda süreç gören şirket sayısı 394 iken, bugün 478’e ulaştı. 2 sene evvel yatırımcı sayımız 1,3 milyon iken, bugün 3,3 milyona yükseldi. İşte bu halde bir yandan piyasalar ve borsamız büyürken, öbür taraftan sunduğumuz finansal hizmetlerin ve eserlerin çeşitliliğini artırmaya devam ediyoruz.”

Ergun, bu kapsamda yakın vakitte emtia pazarını kurduklarını, Darphane Altın Sertifikası’nın borsada süreç görmeye başladığını, BIST Antrepo’yu oluşturduklarını, böylelikle gümrük alanı dışında milletlerarası bir saklama merkezine sahip olduklarını, öte yandan, sürdürebilirlik alanında hesapladıkları endekslere bir üçüncüsünü eklediklerini, BIST Sürdürülebilirlik 25 Endeksi’nin borsanın büyük ve likit şirketlerinden oluştuğunu, 13 Ocak’ta bu endeksin üzerine bir vadeli süreç kontratı açacaklarını bildirdi.

“Borsa’da süreç gören şirketlere eğitim veriyoruz”

Borsada süreç gören şirketlere eğitim verdiklerini, ayrıyeten borsada süreç gören şirketlere rehberlik etmesi için Sürdürülebilirlik, Entegre Raporlama Hazırlama ve İklim Raporlama Hazırlama Rehberi hazırladıklarını tabir eden Ergun, şu değerlendirmede bulundu:
“Hesapladığımız sürdürülebilirlik endekslerimizin üzerine kurulmuş 21 adet fon bulunmaktadır. İştirak finans alanında ise 12 Kasım 2021’den itibaren 5 endeks hesaplamaya başladı. Bu endekslerimizin üzerine kurulmuş 34 adet fon bulunmaktadır. Öteki taraftan, 25 Kasım 2022’de 6. endeksimizi de hesaplamaya başladık. BIST İştirak Temettü Endeksi. Bu biçimde hem iştirak finansı kriterlerine uygun biçimde yatırım yapmak isteyen tıpkı vakitte nizamlı temettü dağıtan şirketlere yatırım yapmak isteyen yatırımcılara yeni bir hizmet daha sunmuş olduk.”

“Abu Dabi borsasına birinci teknoloji ihracatımızı gerçekleştirdik”

Devlet iç borçlanma senetleri üzerine vadeli süreç mukaveleleri açtıklarını, vadeli süreç ve opsiyon piyasasına açılış seansı oluşturduklarını belirten Ergun, Borsa İstanbul olarak İslam işbirliği Teşkilatı üyesi ülkelerin borsalarının oluşturduğu Borsalar Forumu’nun Genel Sekreteryasını yürüttüklerini söyledi. Ergun, üye ülkelerin oluşturduğu ortak fona yatırımlar için tüm üye ülkeleri davet ettiklerini ve 2 Ağustos’ta süreci açtıklarını lisana getirerek, “Diğer taraftan borsa olarak bu sene Abu Dabi borsasına birinci teknoloji ihracatımızı gerçekleştirdik. Ticari bağımızı burada da bırakmadık. Abu Dabi borsasında, yalnızca Borsa İstanbul’da süreç gören şirketlere yatırım yapmak üzere bir fon kuruldu ve bu fon Abu Dabi borsasında 9 Ağustos’ta süreç görmeye başladı.” diye konuştu.

“İstanbul’un finans merkezi olmasına güç katacağız”

Yakın vakitte Karbon Piyasası ve Teşebbüs Sermayesi Pazarı’nı kurmayı planladıklarını tabir eden Ergun, konuşmasını şöyle tamamladı: “Karbon Piyasası ülkemizin 2053 net sıfır emisyon maksadı ve Avrupa Birliği sonda karbon ticareti düzeneğinin en kıymetli bileşenidir. Teşebbüs Sermayesi Pazarı ise halka arz potansiyeli olan fakat halka arza şimdi hazır olmayan şirketlerimizin yalnızca sermaye artışı yoluyla nitelikli ve kurumsal yatırımcılara yapacakları ihraçla borsamızda süreç görmeye başlamasıdır. Bu biçimde şirketlerimiz bir yandan büyümeleri için gerekli olan fona sahip olurken, bir yandan borsamızda süreç görerek kurumsallaşmalarını da tamamlayacaklar ve halka arza hazır hale geleceklerdir. Arz tarafında daha fazla şirketimizin çeşitli kaynak temini imkanına kavuştuğu, talep tarafında ise daha geniş bir yatırımcı tabanına ulaşıldığımız özetle piyasalarımızın büyümesine, tekrar finansal hizmetlerin ve eserlerin geliştirilmesine odaklandığımız bir gayeyle İstanbul’un milletlerarası finans merkezi olması pozisyonuna güç katmaya devam edeceğiz.”

Erdoğan: Tüm yatırımcılara kapımız açık

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, yabancı yatırımcıların sermaye piyasaları dahil Türkiye’ye yönelik artan ilgisinin, Türk iktisadına ve diplomasisine duyulan inancın tezahürü olduğunu belirterek, “Bazı kendini bilmezlerin sermaye piyasalarımızı gaye alan bahtsız ve arka niyetli açıklamaları, bu gerçeği asla değiştirmeyecektir” tabirini kullandı.

Sermaye piyasalarının, Türk ekonomisindeki bu dinamizmden olumlu etkilenerek büyüme seyahatini devam ettireceğine inandığını aktaran Erdoğan, “Türkiye’ye güvenen, ülkemize yatırım yapan, Türk iktisadının aydınlık geleceğine itimat eden tüm yatırımcılara kapımızın da gönlümüzün de açık olduğunu tekrar tabir etmek istiyorum” tabirini kullandı.

“Yatırım fonlarında tasarruf 1 trilyon liraya dayandı”

Hazine ve Maliye Bakanı Nureddin Nebati, kasım ayı prestijiyle 33 şirketin toplam 14,2 milyar liralık halka arz gerçekleştirdiğini belirterek, “Son 2 yıldaki halka arzlarla borsamızda süreç gören şirket sayısı 482’ye ulaşmıştır. Piyasa derinliğinin göstergesi olan süreç hacmi açısından Borsa İstanbul’un global ölçekte dikkat çeken bir borsa olduğunu ve benzerlerinden olumlu ayrıştığını biliyoruz” dedi. Kongrenin açılışında konuşan Nebati, mevcut tasarrufların sermaye piyasalarına yönelmesi konusunda son 2 yıldır sevindirici gelişmeler yaşandığını, vatandaşların sermaye piyasalarına ait farkındalıklarının ve ilgilerinin giderek arttığını kaydederek, “Uzun yıllar boyunca hisse piyasasındaki yatırımcı sayısı 1 milyon kişi civarında iken, son periyotta bu sayı 3,2 milyon düzeyine ulaşmıştır.” diye konuştu.

“Yerli kurumsal yatırımcı tabanı oluşmaya başladı”

Nebati, yurtiçi tasarruf oranının hem kamu hem de özel kesim tarafından artırılarak 2025’te yüzde 32,6’ya yükseltilmesini hedeflediklerini kaydederek, bu gayelere ulaşabilmek için ferdî emeklilik sistemine özel kıymet verdiklerini vurguladı. Attıkları adımlar sayesinde emeklilik yatırım fonlarının büyüklüğünün 395 milyar TL’ye yükseldiğini tabir eden Nebati, bu fonlardaki güçlü büyüme performansını destekleyerek sermaye piyasaları için kalıcı bir kaynak haline getirmeyi hedeflediklerini anlattı. Nebati, yatırım fonlarına ilginin her geçen gün artmaya devam ettiğini kaydederek, “Bu ilgi sayesinde menkul değer yatırım fonlarının büyüklüğü 565 milyar liraya ulaşmıştır. Menkul değer yatırım fonları ve emeklilik yatırım fonlarındaki tasarruf seviyesinin toplamda neredeyse 1 trilyon lira hududuna dayanmış olması, ülkemizde yerli kurumsal yatırımcı tabanının oluşmaya başladığını açıkça gösteriyor.” halinde konuştu.

“Katılım Finans Kanunu çalışmalarını kısa müddet içerisinde tamamlayacağız”

Türkiye’nin faizsiz finans alanında kıymetli bir üs haline dönüşmesi amaçları doğrultusunda İştirak Finans Kanunu çalışmalarını kısa mühlet içerisinde tamamlayacaklarını lisana getiren Nebati, “Bu sayede, bir yandan finansal eser yelpazemizi genişletirken bir yandan da iştirak finans sistemimizi sağlam bir yasal tabana oturtmuş olacağız” diye konuştu.

“Şirket sahiplerinin payların fiyatlarıyla ilgili konuşmasına sıcak bakmıyoruz”

Sermaye Piyasası Şurası (SPK) Lideri İbrahim Ömer Gönül, şirket sahiplerinin payların fiyatlarıyla ilgili konuşmasına sıcak bakmadıklarını belirtti. Gönül, “Biz şirket sahiplerinin bilhassa kritik durumlarda payların fiyatlarıyla ilgili konuşmasına hiçbir vakit sıcak bakmıyoruz. Şirket sahipleri ve üst seviye yetkililerin, gerek toplumsal medyada gerek basında gerekse televizyondan bu çeşit açıklamaları yapmalarına sıcak bakmıyoruz. Bu çeşit açıklamalar hakkında da zati geçmişte de incelemeler yaptık. Bundan sonra da dikkatle takip edeceğiz” dedi.

“Kötü niyetlileri engelliyoruz”

Gönül, Borsa İstanbul Vadeli Süreç ve Opsiyon Piyasası’nda (VİOP) düzenlemelerin yapıldığını hatırlatarak, orta vadeyi de kapsayan düzenlemeler üzerinde çalışmaların olduğu söyledi. Gönül, bu bahiste Borsa İstanbul, Takasbank ve Merkezi Kayıt Kuruluşu (MKK) ile çalıştıklarını tabir etti. Düzenlemeleri yaparken her vakit paydaşlarının yeterli niyetli olduklarını varsaymaya çalıştıklarını vurgulayarak, “Bir taraftan da makus niyetlilerin üzerine gitmek ve onları engellemek için elimizden geleni yapıyoruz.” diye konuştu.

Halka arzda elektronik müracaat sistemi

Gönül, halka arz müracaatlarının güçlü halde devam ettiğini ve gelecek yıl halka arz müracaatlarının artacağını düşündüklerini söyledi. Halka arzda elektronik müracaat sistemini hayata geçirerek şirketlerin işlerini kolaylaştırmayı amaçladıklarını belirten Gönül, “Halka arzlarla ilgili olarak endüstrinin ağırlaştığı vilayetlere teveccüh göstererek, onlara daha fazla ulaşım sağlayarak şirketlere sermaye piyasalarını anlatıyoruz.” diye konuştu.

Finansal okuryazarlık için sertifikasyon süreci

Gönül, yeni yatırımcılarla birlikte finansal okuryazarlığın gelişmesi için attıkları adımları da hızlandırdıklarından bahsetti. Finansal okur müellifliği artırmak için finansal okuryazarlık akademisi biçiminde bir çalışmaları olduğunu anlatan Gönül, “Çok yakında bir sertifikasyon süreci başlatacağız. Bilhassa yeni yatırımcıların finansal okuryazar olarak hisse piyasasında yatırımcı olmalarını istiyoruz.” dedi. Gönül, toplumsal medyadan yapılan manipülasyonlarla ilgili kanun teklifleri ve çalışmalarının da olduğunu bildirdi.

“Dikkati çeken her pay hareketini takip ediyoruz”

SPK Lideri Gönül, piyasalardaki hareketi yakından takip ettiklerini belirterek, konuşmasını şöyle sürdürdü: “Bizim günlük raporlarımız olur. Her payın hareketi için, dikkati çeken her pay hareketi için bunları takip ederiz. Bu pay neden yükselmiş, neden düşmüş?… Bunların hepsi bizim izleme komitesi tarafından izlenir. Burada önemli bir takım çalışır. Önemli bir teknoloji çalışır. Doğal bunların tekrar kontrolden geçmesi, altyapısının hazırlanması makul bir süreç. Şayet gerçekten kanuna karşıt bir süreç varsa ve tespit ettiysek, cezaya döner.”

Gönül, kimi payların dikkati çeken performanslarına da değinerek, “Biz fiyata karışmayız, bizim için fiyat değerli değildir. Bu fiyatın gerçekleşmesi gerçek mi, arz-talep taraflı mü gerçekleşmiş, yoksa geride öbür işler mi dönmüş, yapay piyasa mı oluşturulmuş, manipülasyon mu yapılmış, biz ona bakarız.” sözlerini kullandı.