Levent AKBAY
Ankara Sanayi Odası (ASO) İdare Şurası Lideri Seyit Ardıç, “İş dünyasının en kıymetli sorunu krediye ulaşmanın zorlaşmasıdır” dedi ve ekledi, “Kasım ayında %9 düzeyine çekilen siyaset faizi likiditeye ulaşma açısından kıymetli bir adım olup, buna karşın bankaların piyasayı fonlama da çekimser kalması karşımızda kıymetli bir sorun olarak durmaktadır. Her geçen gün gerçek kesimin likiditeye ulaşma imkânları azalıyor.” Ardıç, “Gelecek periyotta gerçekçi ve sürdürülebilir kredi genişlemesini sağlayacak siyaset tercihi ortaya konulması gerekiyor” tabirlerini kullandı.
ASO Lideri Seyit Ardıç, 2022’de iktisadın gündemini belirleyen risklerin bu yıl da gündemde kalmaya devam edeceğini söyledi. Global resesyon tasalarının arttığını lisana getiren Seyit Ardıç büyüme dinamiklerinin zayıfladığını, tüm bu şartlara karşın Türkiye imalat endüstrinin pandemi sonrası Türkiye’nin global üretim ve teknoloji üssü olma bahtına sahip olduğunu söz etti.
İş dünyasının gündemindeki en değerli sorunun krediye erişim olduğunu kaydeden Seyit Ardıç bu yıl bir seçim yaşanacağını, ikiz açık tehlikesinin gündemde olacağını bu nedenle seçim mühletine bütçe disiplinine ahengin her zamankinden daha fazla değer taşıdığına dikkat çekti.
DÜNYA’nın sorularını yanıtlayan Seyit Ardıç, “İş dünyasının en değerli sorunu krediye ulaşmanın zorlaşmasıdır. Kasım ayında %9 düzeyine çekilen siyaset faizi likiditeye ulaşma açısından kıymetli bir adım olup, buna karşın bankaların piyasayı fonlama da çekimser kalması karşımızda kıymetli bir sorun olarak durmaktadır. Her geçen gün gerçek dalın likiditeye ulaşma imkânları azalıyor. Büyüme ile kredi genişlemesi ortasında korelasyonun yüksek olduğu ekonomimizde, krediye ulaşma imkânlarının zorlaşması yatırım ve büyüme önündeki en büyük pürüz olarak karşımızda duruyor. Gelecek periyotta gerçekçi ve sürdürülebilir kredi genişlemesini sağlayacak siyaset tercihi ortaya konulması gerekiyor” açıklamasını yaptı.
Üretim maliyetleri büyümeyi olumsuz etkiliyor
Mevcut konjonktürde maliyetler konusunda her geçen gün öngörülebilirliğin azaldığına işaret eden Ardıç, “Özellikle son devirde başta güç olmak üzere birçok alanda maliyet artışı, üretim maliyetlerini önemli bir biçimde arttırırken, sürdürülebilir büyüme olgusundaki beklentileri olumsuz istikamette etkiliyor” dedi.
Riskler 2023’te de sürecek
Küresel iktisadın gelecek yıllarda izleyeceği seyir; Ukrayna-Rusya savaş üzere jeopolitik gelişmelere, Rusya’nın gaz tedarikine ait siyasetinin Avrupa’daki üretimi ne ölçüde baskılayacağına, Çin’de yine tırmanan salgının arz tarafında daha fazla aksamaya yol açıp açmamasına ve tekrar Çin’de emlak dalı krizinin lokal bankacılık kesimine sıçrayıp, olumsuz global tesirlere sebep olma ihtimali üzere bir dizi etkene de bağlı olacağını anlatan ASO Lideri Seyit Ardıç şöyle devam etti: “Küresel bazda risk algısının yüksek olduğu bir yılı geride bırakırken, mevcut göstergeler ve beklentiler bu risklerin 2023 yılında da devam edeceğine işaret etmektedir. Merkez Bankalarının enflasyonu denetim etmeye çalışan sıkı para siyaseti tercihleri, global resesyon korkularını her geçen gün arttırıyor. Mevcut ve orta vadede global iktisatta büyüme dinamikleri zayıflarken, hem büyüme hem enflasyon açısından kuvvetli bir devri geride bırakıyoruz. Global iktisatta Çin merkezli üretim ağına alternatif arayışlarında; endüstrisi, rekabetçi fiyatları, nitelikli iş gücü, bilhassa coğrafik pozisyonu ile ülkemiz önümüzdeki yıllarda ön plana çıkacaktır.”
Ardıç, Türk imalat sanayindeki gelişmeleri ise şu sözlerle kıymetlendirdi: “Pandemi periyodunda tedarik zincirindeki bozulma ile lojistikte müddet ve maliyetleri arttırması, Türk imalat sanayi, içinde bulunduğumuz bölgede fırsatları arttıracaktır. Pandemi sonrası değişen ticaret ağları dikkate alındığında, fırsatları âlâ değerlendirebilecek, Türkiye başta olmak üzere kıta Avrupası global bir üretim ve teknoloji üssü olabilecek potansiyele sahiptir.”
İhracatta düşüş olması beklenen
Küresel gelişmeleri değerlendirirken “Ülkemiz açısında da hem global riskler hem de iç piyasadaki gelişmeler 2023’te de bir evvelki yıl yaşanan kuvvetli şartların süreceğini gösteriyor” tespitini yapan Ardıç, “Büyümenin en kıymetli katalizleri olan dış talepteki azalmayla ihracat hacminde düşüş ortaya çıkması mümkündür. En kıymetli ticaret partnerimiz olan Euro Bölgesi’ndeki resesyon korkuları ihracat potansiyelini olumsuz etkileyecektir. Yüksek enflasyon nedeniyle öne çekilmiş bir talep kelam konusu olduğundan önümüzdeki devirde iç talebin büyümeye katkısı kısıtlı olacaktır” diye konuştu.
Büyüme sürat kesebilir
Tüm bunları değerlendirirken önümüzde bir genel seçim süreci olduğunun da göz arkası edilmemesi gerektiğini de anlatan Ardıç, kelamlarını şöyle sürdürdü: “Bu süreçte büyümenin kamu tarafından desteklenmesi ve bir evvelki yıla nazaran oranla büyümenin sürat kesmesi beklenebilir. Ülkemizde değerli risklerden birisi de ikiz açık tarafında ortaya çıkacaktır. Bilhassa seçim sürecinde bütçe disiplininden uzaklaşmamak hayati değer taşıyor. Cari istikrar tarafında ise güç fiyatındaki artış belirleyici olacaktır. Bilhassa son devirde net kusur noksan kalemi tarafında kıymetli bir artış kelam konusu iken bunun sürdürülebilir bir finansman kaynağı olduğu unutulmamalıdır.
