Yener KARADENİZ
Gıdadışı çağdaş perakendede yerli ve yabancı üyeleriyle 55 bin satış noktası, 360 bin istihdam ve 500 milyar TL ciroyu temsil eden Zincir Mağazalar Derneği (ZMD) düzenlenen basın toplantısı ile yeni periyot çalışmaları ve gündeme dair görüşlerini paylaştı. Zincir Mağazalar Derneği (ZMD) İdare Konseyi Lideri Serhan Tınastepe’nin mesken sahipliğinde düzenlenen basın toplantısına dernek idare heyeti üyeleri iştirak sağladı.
Toplantının açılışında konuşan ZMD Lideri Serhan Tınastepe, bölümde son periyot yaşanan sıkıntılara değinerek bunlar ortasında ‘tedarikçi finansman sistemi’nin kilitlenmesi ve bölümde çek-senedin yaygınlaşmaya başlamasının öne çıktığını anlattı.
Merkez Bankası’nın yeni bildirimi ile ülkede finansman istikrarının desteklenmesi ve siyaset kredi faizi makasının kapatılmasının hedeflendiğine dikkat çeken Tınastepe, şöyle konuştu: “Düzenleme sonrası kimi bankalar tarafından yapılan uygulamalarda, ‘tedarikçi finansman sistemi’ vasıtasıyla sunulan tedarikçi kredilerinin durdurulduğunu yahut gösterilen faize ek olarak yüksek hizmet bedeli uygulaması başlatıldığını görüyoruz. Bu durum toplam maliyetleri siyaset faizlerinin çok üstüne getiriyor. Bu durum tedarikçilerimiz ve bizler açısından telafisi sıkıntı külfetler yaşatmaya başladı. Nakit akışları bozulan tedarikçiler, bizlerin siparişlerini geciktirmeye başlayacaklar. Beklentimiz bu sistemin bildiri kapsamından muaf tutulması, bu yolla ülkemiz genelinde KOBİ’ler tarafında yaşanan nakit ve maliyet artışları kahırlarına tahlil getirilmesidir.”
Son mecburî karşılık kararının alındığı geçen aydan bu yana sorunun giderek büyüdüğüne dikkat çeken Tınastepe, “Yüksek maliyetlere gücü ölçüsünde katlanabilenler katlanıyor fakat katlanamayanlar çek-senede dönmeye başladı. Tahlil bulunamaması halinde bunun daha da yaygınlaşması işten değil. 15-20 yıldır emekle kurulmuş sistemin bozulması bizi 20 yıl geriye çek-senet dönmesine götürmesin diye çabalıyoruz” açıklamasında bulundu.
Yabancı yatırımcı haksız
Tınastepe, dalda yaşanan bir başka sorunun da yabancı ve yabancı ortaklı markalara uygulanan dövizli kiralama olduğunu söyledi. Değerli markaların geçmişte bu usul meseleler nedeniyle maalesef Türkiye pazarından çekilmek zorunda kaldığını, bunun hem tüketici hem de ülke iktisadı açısından olumsuz tesirleri olduğunu vurgulayan Tınastepe, şöyle devam etti: “Yüzde 36’y ulaşan kira farkı haksız rekabet kıymetli bir meselemiz. Yan yana iki mağaza, birebir kategoride faaliyet gösteriyor, biri dövizle kira ediyor, öteki TL bazında artışla devam ediyor. Bu haksızlığın giderilmesi gerekiyor. Yabancı yatırımcıların ülkemiz için değerli olduğu bir gerçek. Yıllar içinde maalesef çok büyük yabancı markalar ülkemizden çekilmek zorunda kaldı. Yüksek ithalat vergisi oranları, dövizle kiralama üzere problemler, globaldeki öteki şubeler ortasında pozisyonunu zora sokacak mevzuatsal zahmetler bu markaların birer birer çekilmelerine yol açtı. Yabancı ve yabancı ortaklı markaların birçoğu ülkemizi tıpkı vakitte bir tedarik üssü olarak kullanıyor, bunu göz gerisi etmemeliyiz.”
Mağazalaşma suratı düştü
2022’nin perakende açısından makûs geçmediğini belirten Tınastepe, ciro artışının satış adedine değil fiyata bağlı olarak yükseldiğini belirtti. Tınastepe, “Satışlarımızın gidişatı epey güzel olmakla bir arada, burada temel kaynağın adet değil fiyat bazlı olduğunu belirtmemiz gerekiyor. Adetler salgın öncesinin hala yüzde 10-15 gerisinde.. Bu durum bizi verimlilik tahlilleri aramaya götürüyor. Münasebetiyle mağazalaşma suratımızda bir düşüş görmekteyiz. Alım gücünün düşmesine karşın satışlarda gözlemlediğimiz hareketliliği, fiyatlarda artış beklentisinin çok yüksek olmasına bağlıyoruz. Tüketicimiz alımlarını öne çekerek artıştan etkilenmemeye çalışıyor. Bu da öteki taraftan beklenti enflasyonunu tetikliyor” dedi.
Perakendecilerden ekimde orta zam
Perakende dalının istihdama kıymetli katkısının altını çizen ve pandemi devrinde 60 bin yeni istihdam yaratıldığını vurgulayan Tınastepe, “Pandemi periyodunda üyelerimiz istihdamlarını 60 bin kişi artırdılar. Bu ülkemiz için çok kıymetli bir sayı. Bilhassa genç ve bayan istihdamında dalın potansiyeli ve meslek fırsatlarının önü çok açık. Lakin enflasyonist baskının da tesiriyle alım gücünün düşmesi çalışanları mutsuz ediyor. Bu da tüketiciye hasebiyle işi etkiliyor. Yılın başında minimum fiyata yapılan artış mart nisanda eridi. Biz organize perakende dalı olarak orta artırımlar ile çalışanlarımızı destekliyoruz. Ekimde de orta artırım planlayan perakendeciler var” dedi.
Yeni trendler “Perakende Teknolojileri Konferansı”nda konuşulacak
Derneğin temel hedeflerinden birinin üyelerin ve bölümün gelişimi için şimdiki ve gerçek bilgi alışverişini sağlamak olduğunu vurgulayan Tınastepe, bu kapsamda Perakende Teknolojileri Konferansı’na dikkat çekti. Salgın nedeniyle 2 yıldır online gerçekleştirilen aktifliğin bu yıl 25 Ekim’de fizikî olarak gerçekleştirilecek. Toplantıda verilen bilgilere nazaran Konferansın içeriğinde teknoloji tahlillerinin yer alacağı 11 Tahlil Oturumu yer alıyor. Bu oturumlarda perakendeye mahsus teknolojik tahliller geliştiren bilişim şirketleri uygulamalarını anlatıyor. Ayrıyeten İnsan Kaynakları, Müşteri Tecrübesi, Mevzuat, E-Ticaret bahislerinde paneller, dijital dönüşümde trendleri özetleyen araştırma oturumu da içerikte yer alıyor. Perakende dalının teknoloji temelli gündemini, dijital dönüşümde son trendleri ve perakendeye has geliştirilen teknolojik tahlilleri mevzunun uzmanları tarafından aktarılacak olan konferansın kapanış oturumunda Prof. Dr. Özgür Demirtaş iştirakçilerle görüşlerini paylaşacak. Aktiflikte Perakende Teknolojileri Mükafatları de sahiplerini bulacak.
