Yeşil tahvil, dünyada iklim değişikliğiyle gayrete yönelik yatırımların fonlanmasında yeni bir varlık sınıfı olarak ortaya çıkan iklim tahvillerinin bir kümesi. Climate Bonds Initiative’in beş ana kümede topladığı iklim tahvilleri, yeşil, sürdürülebilirlik, toplumsal, sürdürülebilirlik irtibatlı ve dönüşüm tahvillerinden oluşuyor. Türkiye’nin pak güç dönüşümü alanında yeşil tahvil potansiyelinin yüksek olduğu bedellendiriliyor.

SHURA Güç Dönüşümü Merkezi’nin ‘Enerji Dönüşümü Perspektifinden Türkiye’nin Yeşil Tahvil Potansiyeli’ başlıklı siyaset notuna nazaran, Türkiye’de mevcut yeşil tahvil ihraçlarının sayısı 10’un altında olmasına karşın son yıllarda bu alanda başarılı örnekler görüldü.

Yeşil tahvil uygulamalarının pak güç dönüşümüyle birlikte süratle artabileceği kestirim ediliyor. Kamu kuruluşları, sanayi ve hizmetler dalı, güç dalı ve finans dalının 2022-2030 periyodunda 16 milyar dolarlık, yıllık ise ortalama 1,8 milyar dolarlık yeşil tahvil potansiyeli bulunduğu hesaplanıyor.

Türkiye’nin birebir devir için pak güç dönüşümünde yatırım muhtaçlığı 135 milyar dolar, finansman muhtaçlığı ise 107 milyar dolar olarak öngörülüyor. Kelam konusu finansman gereksiniminin yüzde 15’lik kısmının yurt dışı yeşil tahvil ihraçlarıyla karşılanabileceği kestirim ediliyor.

Türkiye’de kurum bazında yeşil tahvil ihracında en yüksek potansiyeli bulunan paydaşlar ise emeklilik fonları, ülke varlık fonları ve sigorta şirketleri üzere yüksek hacimli fonları yöneten kurumsal yatırımcılar olarak görülüyor.

İklim tahvillerinin küresel büyüklüğü 3 trilyon dolar

Küresel iklim tahvili piyasasında büyüme 2015’ten beri değerli oranda hızlandı. 2015’te 200 milyar doların altında olan iklim tahvillerinin büyüklüğü, 2021 sonu prestijiyle 2,8 trilyon dolara ulaştı.

İklim tahvillerinin yüzde 57’sini 1,6 trilyon dolarla yeşil tahviller oluşturdu. Yeşil tahvil piyasası geçen yıl bir evvelki yıla nazaran yüzde 75 büyüdü.

Sosyal tahvillerin büyüklüğü 538 milyar dolar, sürdürülebilirlik tahvilleri 250 milyar dolar, sürdürülebilirlik ilişkili tahviller 135 milyar dolar ve dönüşüm tahvilleri 9,6 milyar dolar olarak hesaplandı. Bu yılın birinci çeyreğinde toplam iklim tahvil piyasası 200 milyar dolar büyüyerek 3 trilyon dolara ulaştı.

Dünya Bankası, Avrupa Birliği, Federal Ulusal İpotek Birliği, Fransa merkezli Toplumsal Borç Amortisman Fonu (CADES) ve Fransa, en büyük iklim ihraççıları olarak öne çıkıyor. Kelam konusu 5 ihraççının toplam iklim tahvil ihraçlarının yüzde 18’ini gerçekleştirdi.