Nurdoğan ARSLAN ERGÜN

Yeni yıla ‘rekor’ umuduy­la başlayan lakin birinci ayı dingin geçiren turizm bölümü, 2023’te 60 milyon ziya­retçi ve 56 milyar dolar gelir he­defliyor. Turizmde dönüşüm se­naryoları, 2033 yılı için 120 mil­yar dolar gelir ve 104 milyon ziyaretçi maksadı ortaya koyuyor. Pandemi gibisi bir durum ya­şanmazsa 2023 amacının kolay­ca tutturulması beklenirken, iş­çilik ve güç üzere maliyet artışla­rı karlılığı aşağıya çekiyor.

Kültür ve Turizm Bakanlığı ve­rilerine nazaran geçen yıl Türkiye’ye 51.5 milyon ziyaretçi gelirken 46 milyar dolar turizm geliri elde edildi. Cumhuriyet’in 100’üncü yılının turizmde tepe yılı olma­sını bekleyen kesim profesyonel­leri, “Bu yıl rekorların kârlılığa ne kadar yansıyacağı” sorusuna “Maliyet enflasyonu ile ne ölçüde başa çıkabileceğimize bağlı” ya­nıtını veriyor.

Konaklama vergisi etkiler

Sektör masraflarının 2022 yılın­da yüzde 100’ler düzeyinde ar­tış gösterdiğine işaret eden Tür­kiye Turizm Yatırımcıları Der­neği (TTYD) Lideri Oya Narin, “Özellikle güç, işçi ve yi­yecek-içecek maliyetlerindeki enflasyon yavaşlarsa, bu yıl ge­lir ve ziyaretçi sayısı seviyesin­de bir kârlılık artışına ulaşmamız mümkün olabilir” dedi. Türkiye Seyahat Acentaları Birliği (TÜRSAB) Lideri Firuz Bağlıkaya, “Bu yıl devreye giren konaklama vergisi ve TGA’ya ci­ro üzerinden ödenen katkı hissesi da kârlılıkları düşüren etmenler ortasına girdi” dedi.

Kişi başı harcama düşük kaldı

Her ne kadar turizm dalı 2022’de gelen turist sayısı bakı­mından ABD, İtalya, Yunanistan üzere ülkeleri geride bırakarak sı­ralamada üçüncü olsa da dolu­luk artışının gelirlere tam olarak yansımadığı görülüyor. Kişi ba­şı harcamaların 830 dolarlardan bin 300 dolarlara çıkması gere­kiyor. TÜRSAB Lideri Bağlıka­ya, “Özellikle 2022 yılının birinci do­kuz aylık periyoduna bakıldığında Akdeniz çanağındaki en büyük rakibimiz İspanya’da yaban­cı ziyaretçilerin gecelik kişi ba­şı ortalama harcaması 169 euro, Yunanistan’ın ki 130 euro, İtal­ya’nın ki 120 euro seviyesindey­ken, Türkiye’de bu sayı TÜİK tarafından yapılan revizyona karşın 90 dolar oldu” dedi. Oda fiyatları ve gelirlerde bir artış ol­duğunu söyleyen Türkiye Otel­ciler Birliği (TÜROB) Lideri Müberra Eresin, “Ancak doluluk­larımız artarken, gelirlerdeki ar­tışın birebir seviyede olmaması sek­törü zorluyor. Maliyetlerimizde­ki yüksek artışları da göz önünde bulundurmak gerek. Bütün dün­yada artan maliyetlerin de yan­sıması olarak ortalama oda fiyat­ları yükselmeye devam ediyor. Artan maliyetler konaklama sek­törünün önündeki en kıymetli so­run” dedi.

Turizm 12 aya yayılsın istihdam arttırılsın

Cumartesi günü Hazine ve Maliye Bakanı Nureddin Nebati ile bir ortaya gelen dal temsilcileri, turizmin 12 aya yayılarak istihdamı artıracak adımlar atılması gerektiğini anlattılar. Toplantıyı pahalandıran TTYD Lideri Oya Narin, “En değerli gündem hususlarından biri istihdamın 12 aya yayılması için, turizmin dönem dışına çıkması için neler yapılabilir konusuydu” derken, TÜROB Lideri Müberra Eresin de “Toplantıda turizmde, sürdürülebilir kalkınma maksatları ve önümüzdeki periyoda yönelik beklentiler değerlendirildi” bilgisini verdi.

TÜROB: Yatırımlar Anadolu’da teşvik edilsin

Türkiye Otelciler Birliği (TÜROB) Lideri Müberra Eresin, “Ülke iktisadına katkısı büyük olan, ithalatın neredeyse sıfır olduğu, gerçek ihracatçı olan turizm desteklenmeli” dedi. Pandemi sonrası Türkiye’nin, kent bazında da İstanbul ve Antalya’nın dünya turizm sahnesine çok önemli bir dönüş yaptığını söz eden Eresin, şunları söyledi: “Otel yatırımlarında önemli bir geri dönüş başladı. Bölümdeki yatırımları olumlu değerlendirmekle birlikte Antalya ve İstanbul’un hâlâ en fazla yatırım talebi alan yerler olması çok tercih ettiğimiz bir durum değil. Anadolu’daki yatırımlar için daha fazla teşvik verilmesi gerekiyor.”

TÜRSAB: Dalın ağır eforu muvaffakiyet getiriyor

Cumhuriyetin 100’üncü yılı olan 2023 yılına turizmde değerli maksatlarla girildiğini söyleyen Türkiye Çeşit Operatörleri Birliği (TÜRSAB) Lideri Firuz Bağlıkaya, “2023 yılında tıp operatörü ve seyahat acentalarımızın ağır tanıtım ve pazarlama çalışmaları sonucunda başarılı bir yıl geçireceğimizi düşünüyoruz” dedi. Türkiye’ye gelen ziyaretçilerin yaklaşık yüzde 75’inin cins operatörleri ve seyahat acentaları vasıtasıyla geldiğini kaydeden Bağlıkaya, şöyle devam etti: “Türk turizminin 2023 performansı, seyahat acentaları ve tıp operatörlerinin göstereceği performansa bağlı.”

TTYD: Yüksek gelir getiren modlara geçmeliyiz

Sektördeki olumlu gelişmelerin yalnızca kârlılık değil istihdama da olumlu yansıyacağını söyleyen Türkiye Turizm Yatırımcıları Derneği (TTYD) Lideri Oya Narin, “Turizmde kapsamlı bir yapısal dönüşümü tamamlamamız gerekiyor. Kongre, sıhhat, 3. yaş turizmi ve turizm rezidansları üzere yüksek gelir getiren ve dönemi uzatan modlarda geçiş sağlanması durumunda orta ve uzun amaçlarımıza çok daha emin adımlarla yürüyebileceğiz” dedi. Narin, “Sektör, Avrupa’daki rakiplerine nazaran fiyat avantajını koruyacak. Bu çerçevede Türkiye’de oda fiyatlarındaki euro bazında artışın turizm gelirlerinde de artışa dönüşmesini umuyoruz” dedi.