Barış ERKAYA

3 Ağustos ile bugün ortasında yaşananların net olarak özeti bu. Yani şunu anlamamız gerekiyor: Her yabancı görünen yabancı değildir. Kimileri çok Türk bıyığına sahiptir. Ve yabancıların takas tuttuğu aracı kurumlar üzerinden yaptıkları bu çeşit alımların birçoğu, düşükten aldıkları malı “yabancılar dönüyor” izlenimi yaratarak yükselen piyasada yüksekten satarak çok kısa müddet içerisinde hiç de zorlanmadan kar yaratmaktır. Geçmiş haftalardaki tahlillerimizde “Yabancı kılıklı alımlar” uyarısı yaparken de tam olarak bundan bahsediyorduk. Bugün BİST’te yabancı hissesi yüzde 31.86 ile tarihi tabanda. Yabancıyı izleme yanılgısı Hindistan’da bu hisse yüzde 44.6, Endonezya’da dolanımdaki payların yüzde 70’ini, toplam piyasa bedelinin ise yüzde 41’ini ellerinde bulunduruyorlar. Güney Kore ve bizim borsamızda ise düşüşte. Yani uzun lafın kısası, artık yabancı yatırımcıların aldıkları pay senetlerine ait bilgileri dört gözle beklemek yerine Borsa İstanbul’un tartışmasız hakimi olan yabancı yatırımcıların hangi motivasyonlarla hareket ettiğine odaklanmak en doğrusu üzere görünüyor.

Yerli yatırımcının motivasyonu Pekala yerli yatırımcılar hangi motivasyonla hareket ediyor? Bunun tartışmasız birinci sırada yer alan yanıtı: Enflasyon ve düşük faiz ortamı. Türkiye’de yükselen enflasyon ve bunun tam aksine düşürülen faizler parayı korumak için olabilecek alternatiflerin yalnızca döviz bazlı enstrümanlarla hudutlu kalmasına neden oldu. Bu durum birebir vakitte Türkiye’de doların neden daima yükselmeye ve talep görmeye devam ettiği sorusuna da karşılık veriyor. Zira şayet borsaya yatırım yapacak kadar vakti yahut bilgisi olmayan biriyseniz enflasyonla ortadaki açığı kapatabileceğiniz öteki bir enstrüman yok. Öte yandan hükümet Kur Muhafazalı Mevduat sistemini devam ettirerek dolarizasyonu azaltmak için yürüttüğü politikayı devam ettirmek, yani dolara şirketler ve bireyler cephesinden daha fazla talep gelmesini engellemek istiyorsa doların getirisi kadar maliyeti kamuya yayıp bu dövize endeksli mevduat enstrümanını sürdürülebilir kılmak için dolarda muhakkak bir yükselişi göze almak durumunda. Bu da aslında uzmanların görüşüne nazaran doların tahminen çok süratli hareketlerle değil lakin istikrarlı ve daima bir biçimde TL karşısında yükselmeye devam edeceği manasına geliyor.

BORSA SAHİDEN DÜŞMÜYOR MU?

Tekrar borsa cephesine dönersek borsada bir türlü sert bir düşüş gerçekleşmemiş olmasının sebebi de işte yerli yatırımcıların bu alternatifsizlik motivasyonu. Pekala bu daha ne kadar devam edecek? Ya da borsada hiç sert bir düşüş olmayacak mı? Aslında bu bir illüzyon problemi. Borsa İstanbul döviz bazında zati düşmüş durumda. BİST, dolar bazında 2018 Haziran ayındaki düşüşte bulduğu dayanağı direnç haline getirmiş, o seviyeyi kırmaya çalışıyor. Artık borsaya TL bazında bakmak uzmanlara nazaran kusur. Dolar bazında bir ralliyi tetikleyebilecek yegane şey ise ne Fed’in siyasetlerinde değişiklik ne de diğer bir sebep. Bu ralli katalizatörünün seçim senaryolarının devreye girmesi olacağı düşünülüyor.