Aysel YÜCEL/PARİS
Pandemi ve Rusya-Ukrayna savaşıyla talebin hızlandığı elektrikli araç pazarında rekabet kızışıyor. Avrupalı markalar, tedarik zincirindeki külfetler nedeniyle elektrikli araç üretimini yavaşlatırken, Çinli markalar ise ucuz elektrikli arabaları ile dünyada süratle yayılıyor. Avrupalı otomotiv üreticileri, Çin’in elektrikli araç pazarındaki süratli yükselişini frenlemek için Çin’den ithalat edilen arabalara ek vergi getirilmesini istiyor.
Pandemi tesirlerinin azalmasıyla dört yıl ortadan sonra kapılarını açan Paris Araba Fuarı’na (Mondial de l’Automobile) da Çinliler başta olmak üzere Asyalı küçük elektrikli araçlar damga vurdu. Fransız markaların hudutlu, öbür AB’li markaların neredeyse hiç katılmadığı fuarda stantların birçoklarını Uzakdoğulu markalar doldurdu. Fuarda gazetecilerin sorularını yanıtlayan Stellantis CEO’su Carlos Tavares de Çinli üreticilerin Avrupa’daki süratli büyümesinin Avrupa pazarı için oluşturduğu risklere dikkat çekti. 14 markayı bünyesinde barındıran Stellantis’in CEO’su Tavares, AB’nin Çin’den ithal edilen arabalara daha yüksek vergi getirmesi gerektiğini söyledi. Tavares, Çinli araba üreticilerinin arabalarını Çin’e ihraç eden Avrupalı rakiplerinden daha az vergi ödediğini lisana getirdi. Kaidelerin eşitlenmesi gerektiğini savunan Tavares, “Avrupa Birliği’nden, Batılı üreticilerin Çin’de yerli üreticilerle olan rekabet şartlarının birebirini Avrupa’daki Çinli üreticilere de uygulamasını istemeliyiz” dedi. Çinli markalar Avrupa Birliği’ne araba ithal etmek için yüzde 10 vergi öderken, Avrupalı araba üreticileri ise Çin’e araç ihraç etmek için yüzde 15 ile yüzde 25 ortasında vergi ödüyor” diye konuştu.
Tavares, Çinli araba üreticilerinin Avrupa’da yer edinmek için birinci kademelerde araçlarını ziyanına satabileceklerini öne sürerek, “Avrupa pazarı Çinlilere büsbütün açık. Çinli markaların stratejilerinin pazar hissesini ziyana uğratmak ve daha sonra fiyatlarını artırmak olup olmadığını bilmiyoruz” dedi. Tavares ayrıyeten, “Avrupa otomotiv sanayisi Çin markaları karşısında çöküyorsa, bu bizim kusurumuz değil. Kamu fonlarıyla desteklenen güçlü Fransız otomotiv kesimi, her şeyi hacme karşı pahaya yatırdı. Yani yüksek kategorideki, ağır, çok donanımlı ve değerli araçlar. Lakin sorun, ‘vizyon’u engelleyen Çinliler” yorumunu yaptı.
Stellantis CEO’su Tavares, geleceğin küçük boyutlu ve küçük bataryalı elektrikli araçlarda olduğunu tabir ederek, “Üretim maliyetlerinin yükseldiği ve araba fiyatlarının arttığı bir ortamda fakat küçük elektrikli araçlarla pazarın sürdürülebilirliği sağlanır” açıklamasını yaptı.
Türkiye de vergiyi artırmıştı
Türkiye’de de Çinli elektrikli araçlara ilginin artması ve pazara yeni oyuncuların girmesi, hükümeti harekete geçirmişti. Temmuz ayında Resmi Gazete’de yayımlanan karar kapsamında nazaran son devirde ithalatın arttığı Çin’den gelen elektrikli araçlardan alınan gümrük vergisi oranı yüzde 20’ye çıkarılmıştı.
Birçok bölüm temsilcisi, bu ek verginin bantlardan inmesine sayılı günlerin kaldığı Togg’un rekabet gücünü artırmak için yapıldığı görüşünde bileşmişti.
Macron: Fransız elektrikli araç sayısını artırmalıyız
Paris Araba Fuarı’na da katılan Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, Fransız üreticilerin elektrikli araç konusunda Çinli ve öbür Avrupalı rakiplerin gerisinde kaldığını tabir ederek, yerli üreticilerin daha fazla elektrikli araba üretmesini istedi. Macron, “Hedefimiz, pil yahut montajda istihdam yaratan Fransız ve yabancı yatırımlarla 2030’da 2 milyon elektrikli araç üretmek. Argümanlı fakat dalımızın harikalığına, yöneticilerine ve çalışanlarına inancım tam ve bunu başarabiliriz. Yatırımlarınızı bu alana yapın” dedi. Macron ayrıyeten fakir ailelerin elektrikli araç satın alabilmesi için vatandaşlara daha fazla sübvansiyonlar sağlanacağını açıkladı. Macron, düşük gelirli haneler için elektrikli araç sübvansiyonlarının önümüzdeki yıl 6 bin eurodan 7 bin euroya çıkarılacağını duyurdu.
Çinliler, AB’de pazar hissesini %5’e çıkardı
BYD, SAIC’in MG’si, Great Wall ve Polestar üzere Çinli markalar, Çin’de üretilen maliyet açısından rekabetçi elektrikli araçlarıyla Avrupa’da değerli bir yer ediniyor. Etraf, sürdürülebilir ulaşım için çalışan sivil toplum kuruluşlarının çatı kuruluşu olan Brüksel merkezli Transport & Environment’in geçtiğimiz gün yayınlanan raporuna nazaran; Çinli markalar Avrupa’nın elektrikli araç pazarının yüzde 5’ini oluşturuyor. T&E raporunda, Avrupalı araba üreticilerinin elektrikli araba üretimini yavaşlatması nedeniyle Çinli markaların Avrupa’daki hisselerini artırdığını söyledi. Transport & Environment kıdemli yöneticisi Julia Poliscanova, “Çinli ve Amerikalı araba üreticilerinin pazara süratle yeni modeller getirdiği bir periyotta, Avrupalı araba üreticileri elektrikli araba tekliflerini frenledi” dedi. T&E ayrıyeten, AB’nin lokal elektrikli araba üretimini teşvik etmesi gerektiğini söyledi ve “Avrupa, araba sanayisinin rekabet gücünü korumak istiyorsa, AB, Çinli ve Amerikalıların EV’ler için güçlü dayanağına uygun, kendi başına güçlü bir sanayi siyaseti uygulamalıdır. Poliscanova, kıtanın iklimi ve işleri tehlikede” dedi.
