Evrim KÜÇÜK
Küresel güç fiyatlarındaki artış ve resesyon kaygıları üretim üzerinde baskı yaratsa da metal alımı yapmak için ödenen primler Avrupa’da önemli bir artış gösteriyor. Çünkü alıcılar, Rus metaline kapıların kapanacağı kaygısıyla kesenin ağzını açmak zorunda kalıyor. Bilhassa bakır için ödenen primlerin rekor düzeye çıkacağı öngörülüyor.
Londra Metal Borsası (LME) tarafından Rus madencilik dalına yönelik mümkün yaptırımların global metal dalında şok tesiri yaratacağını belirtiliyor. Rus bakırının Avrupa’da kıymetli bir hissesi var. ABD Jeolojik Araştırması’na nazaran, Rusya geçen yıl dünya toplamının yaklaşık yüzde 3.5’ini oluşturan 920 bin ton rafine bakır üretti.
LME’deki stokun %60 Rus menşeli
Eylül ayının ortasından bu yana Almanya, Hollanda ve Tayvan’daki Londra Metal Borsası onaylı depolarda kıymetli ölçüde istenmeyen Rus kökenli bakır depolanmış durumda. 15 Eylül’den bu yana Rotterdam, Hamburg ve Kaohsiung’daki LME depolarındaki bakır stokları sırasıyla 14.800 ton, 24.825 ton ve 22.800 ton olarak yüzde 225, yüzde 153 ve yüzde 26 arttı. Lakin kimi tüketicilerin, üreticilerin LME’ye bağlı depolara teslim edilen Rus bakırını geri çevirdiği kaydediliyor. Hususa yakın kaynaklar birtakım tüketicilerin kendi kendine yaptırım uyguladığını, kimilerinin ise müşterileri Rus bakırı istemediğinden alım yapmadığını söylüyor.
Rus bakırı almama eğiliminin devam edebileceği ve buna yaptırımların da eklenmesiyle Rus bakırının oyunun dışında kalmasıyla primlerin giderek yükseleceği belirtiliyor.
Aurubis’in istediği prim %85 yükseldi
Nitekim, bakır üreticileri Aurubis ve Codelco, Rus metalinin yerini alarak Avrupa’da pazar hissesi elde etmeyi amaçlıyorlar. Avrupalı bakır alıcılarının da gelecek yıl metallerini almak için çok daha fazla ödeyecekleri hesaplanıyor. Alman üretici Aurubis, 2023’teki vadeli teslimatlar için LME peşin fiyatı üzerinden ton başına 228 dolar talep edecek ve bu, bu yılki 123 dolara nazaran yüzde 85’lik artış manasına geliyor.
Şili devi Codelco ton başına 235 dolarla primleri daha da üst çekerken, Avusturyalı Montanwerke Brixlegg düşük karbonlu bakır için 295 euro (289 dolar) primle çıtayı uygunca üst çekti.
Aurubis, primdeki artışı yüksek navlun ve güç maliyetleri ile düşük görünür bakır stoklarının bir kombinasyonunu olarak açıklamasına rağmen, prim artışlarının altındaki neden Rus markalarına alternatif arayışı olarak bedellendiriliyor.
Arz boşluğu meydana gelebilir Trade Veri Monitor’e nazaran, AB’nin geçen yılki 801 bin tonluk toplam ithalatının yaklaşık 292 bin tonu oluşturduğundan Rus bakırı bu pazarında değerli bir potansiyel arz açığı yaratıyor. LME’nin eylül sonunda depo sistemindeki mevcut bakır stoklarının yüzde 60’ından fazlasının Rus markası olduğunu gösterdi. Rus metalinin sistem dışında kalması önemli bir arz sorunu yaratabilir. Gelecek yıl için üretici primlerinin bu derece büyük artış göstermesi, piyasanın Rus dışı metallerin teslimatını garanti altına almak için rekor fiyatlar ödemeye hazır olduğunu ortaya koyuyor.
Rus alüminyumuna yaptırım senaryosu Çin eserlerinin cazibesini artırır
Rusya’yı cezalandırmaya çalışırken Biden idaresi, Rusya’nın en büyük metal üreticisine yaptırımların da dahil olduğu seçenekleri kıymetlendiriyor. Yeni tedbirlerin fi yat dalgalanmalarını artırabileceği uyarısı yapılıyor. ABD Ticaret Departmanı bilgilerine nazaran, ABD 2021 yılında Rusya’dan yaklaşık 192 bin ton birincil alüminyum ithal etti ve bu, o yıl ithal edilen toplam 3.64 milyon ton birincil alüminyumun yüzde 5’inden biraz fazlasını oluşturuyor. Rusya, 2021’de ABD’ye üçüncü en büyük birincil alüminyum ihracatçısı iken, bu yılın birinci yarısında ABD 2,12 milyon ton ithalattan 120 bin tonluk birincil alüminyumu Rusya’dan yaptı.
Diğer taraftan LME’nin de Rus metaline yasak getirmesi gündemde. ABD’den ithalat yasağı yahut Rus tedariklerini yönelik cezalar içeren tarifelerin de dahil olduğu yaptırımlarda en değerli seçeneklerden birinin United Co. Rusal International’ın gaye alınması olduğu belirtiliyor. Goldman Sachs analistleri geçtikleri bilgi notunda “Rus alüminyumuna karşı bir yaptırım senaryosunda, batı alüminyum piyasası çok sıkılaşmaya maruz kalacak” derken fi yatların çok daha yükseleceği ve Çin’den daha fazla yarı işlenmiş alüminyum ihraç edileceği kestiriminde bulundu.Rusya, Çin’den sonra dünyanın en büyük ikinci alüminyum tedarikçisi pozisyonunda bulunuyor.
Asya indirimi
Piyasalarda akılları kurcalayan soru ise Avrupa’nın boykotuyla Rus bakırına ne olacağı. Birden fazla analist, Rus bakırının dünyanın en büyük metal kullanıcısı olan Çin’i kendine mesken tutabileceğini düşünüyor. Çin, yılbaşından bu yana aylık ortalama 325 bin ton rafine bakır ithal etti ve daha fazla alım yapma potansiyeline sahip.