Salgının tedarik zincirleri üzerindeki tesirlerinin azalması ve global iktisattaki yavaşlamayla sert düşen konteyner navlununa, bir darbe de yeni gemilerle gelecek. UTİKAD yetkilileri, hem konteyner üretim kapasitesi hem de hizmete girecek yeni jenerasyon konteyner gemilerinin navlunu daha da aşağı çekeceğini söz etti.
Uluslararası Nakliyecilik ve Lojistik Hizmet Üretenleri Derneği (UTİKAD) idare şurası üyeleri, denizyolu nakliyeciliğinde navlunun seyrine yönelik değerli açıklamalarda bulundu. UTİKAD İdare Konseyi Üyesi Yüksel Kahraman, konteyner navlunundaki düşüşün devam etmesini beklediklerini söz ederek, “2023-2024 ortasında hem konteyner üretim kapasitesi hem de hizmete girecek yeni jenerasyon konteyner gemileri kapasitesi nedeniyle navlun düzeylerinin olağanlaşacağını değerlendiriyoruz” açıklamasını yaptı. Bu bahiste dünyanın önde gelen denizcilik yayınlarında da misal yorumlar giderek artıyor. Pandemide tarihi karlılığa imza atan dev armatörler, yüzlerce yeni gemi siparişi vermişti. Bu gemilerin 2023’ten itibaren global gemi filosuna katılması bekleniyor.
“Endeks 2019 düzeyini görebilir”
Global Konteyner Indeks verisi yayınlayan Freightos’a nazaran; geçen yılın Eylül ayında 11 bin dolar düzeyine çıkan Küresel Konteyner Endeksi, bu yılın birebir periyodunda 4 bin dolar düzeyine kadar geriledi. Yüksel Kahraman, pandemi öncesinde Eylül 2019’da endeksin bin 300 düzeylerinde olduğunu hatırlatarak, “Armatörlerin black-sailing dediğimiz sefer iptallerine karşın aşağı istikametli salınımın devam etmesi beklenen görünüyor” yorumunu yaptı.
UTİKAD İdare Şurası Üyesi ve Denizyolu Çalışma Kümesi Lideri Cihan Özkal, Asya’dan Avrupa’ya gönderilen 40ft konteyner navlunlarının son bir yılda yüzde 60’ın üzerinde kayıp yaşamasının nedenlerine değinerek, “Pandeminin tesirlerini büsbütün geride bıraktığımız bugünlerde tedarik zincirindeki aksamaların düzelmesi navlunların düşmesinde kıymetli etkenlerden biri. Öbür değerli bir faktör de global dolanımda olan yük hacminin düşmesi, resesyon beklentilerinin gölgesinde dünya ticaret hacminin yavaşlama eğilimine girmesi” dedi.
Denizde oyuncu sayısı arttı
Cihan Özkal, küresel konteyner çizgilerinin haricinde, yeni oyuncuların (charter seferler) pazara girmeye çalışmasının da ayrıyeten navlun düzeylerinin düşmesine katkıda bulunduğunu belirterek, “Arzın talebi karşılayamadığı, yüksek navlunlu piyasaların doğal sonucu olarak son periyotta short/sea ve overseas rotalarda küçük hacimli birçok armatör yeni servisler açtı, rekabeti tetikleyen ögelerden biri de bu yeni oyuncular olacak” halinde konuştu.
Akdeniz ve Ortadoğu navlunu da geriliyor
Türkiye’nin ağır ticaret rotalarına yönelik açıklama yapan UTİKAD yetkilileri, şu bilgileri verdi: “Uzakdoğu ithalat, Akdeniz ve Ortadoğu ihracat navlunlarında küresel konteyner endeksine paralel bir düşüş yaşandığını da yakından takip ediyoruz. Avrupa ihracat rotasında; Rusya-Ukrayna savaşı sonrasında güç maliyetlerinin artması, bölgesel grevler ve iş akışlarında yaşanan ezalar sebebiyle son taşıma maliyetleri hala yüksel düzeylerde seyrediyor. Ekipman ve yer sıkıntılarının bitmesi ve yüke olan gereksinim sonrası doğacak rekabetin sonucu olarak bu bölgede de navlunların ilerleyen haftalarda düşmesini bekliyoruz. ABD ihracat rotasında navlunların öteki bölgelerle kıyaslandığında nispeten daha yavaş bir düşüş eğiliminde olduğu görünüyor. ABD-Çin tansiyonunun bizim için olumlu tesirinden kelam edilebilir.”
